Niezależnie od tego, czy pracujesz na etacie, czy też prowadzisz własny biznes, jesteś zobowiązany do składania rocznych zeznań podatkowych wskazujących na wysokość należnego podatku dochodowego. Dzięki temu można skorzystać z możliwości skorzystania z przysługujących danej osobie lub podmiotowi gospodarczemu ulg oraz odliczeń od podatku dochodowego. Polskie prawo podatkowe udostępnia różne takie opcje, które pozwalają finalnie zmniejszyć wysokość ciążącego na podatniku zobowiązania fiskalnego. Warto zatem wiedzieć, co podlega odliczeniu od podatku dochodowego oraz w jaki sposób prawo do konkretnej ulgi ujmuje się w zeznaniu podatkowym składanym co roku do urzędu skarbowego w terminie do końca kwietnia.
Ulgi i odliczenia, które warto brać pod uwagę
Biorąc pod uwagę ustalenia zawarte w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, odliczeniu od podatku dochodowego podlegają różne ulgi. Zalicza się do nich:
- ulgę na badanie i rozwój – co do zasady, przysługuje ona tym podmiotom, które w związku z prowadzoną przez siebie działalnością gospodarczą, ponieśli koszty związane z pracami i badaniami naukowymi. Dotyczy to tych podmiotów, które wspomniane prace realizowały systematycznie, dążąc w ten sposób do zwiększenia wiedzy i świadomości pracowników na temat zastosowań różnych urządzeń oraz technik realizacji zadań; maksymalnie można odliczyć od 100 do 150% kosztów poniesionych na różnorodne wydatki naukowe, a udowodnieniu ich zaistnienia służy ewidencja kosztów kwalifikowanych wraz z rachunkiem lub fakturą odnoszącą się do danej transakcji;
- ulgę na IKZE – dotyczy dobrowolnego oszczędzania środków na emeryturę, zgodnie z zasadami tzw. III filaru; prawo do uzyskania pieniędzy z tego tytułu przysługuje jedynie osobie będącej właścicielem konta; maksymalnie można odliczyć równowartość podstawy opodatkowania w wysokości nie większej niż 5780 zł;
- ulgę na leki – przysługuje ona osobom niepełnosprawnym lub ich opiekunom, na których spoczywa ciężar utrzymania takiej osoby; jej wysokość oscyluje na poziomie wartości zakupionych w danym miesiącu leków pomniejszonej o 100 zł, wydatek dokumentuje się fakturą lub paragonem z apteki oraz zaświadczeniem lekarskim o konieczności stosowania danych lekarstw;
- składki ZUS – maksymalnie można odliczyć całość kwoty zapłaconych lub pobranych w poprzednim roku składek, a prawo do ulgi dokumentuje się za pomocą potwierdzenia zapłaty należności;
- ulgę na samochód – dotyczy ona osób niepełnosprawnych z I lub II grupą inwalidztwa oraz osób odpowiedzialnych za opiekę nad nimi i ich utrzymanie; przysługuje ona także niepełnosprawnym dzieciom do 16. roku życia, jeśli są właścicielami lub współwłaścicielami samochodu osobowego, maksymalnie można odliczyć 2280 zł;
- ulgę na sprzęt rehabilitacyjny – przysługuje do odliczenia niepełnosprawnym podatnikom oraz osobom, na których utrzymaniu one pozostają; odliczeniu podlega całość poniesionych z tego tytułu wydatków udokumentowana dowodem poniesienia wydatku oraz orzeczeniem o niepełnosprawności;
- darowizny na rzecz organizacji społecznych spełniających cele pożytku publicznego oraz wolontariat; maksymalnie można odliczyć 6% całego dochodu podatnika, a potwierdzeniu wydatku służy pisemny dowód przyjęcia przekazanych środków przez organizację;
- darowizny kościelne przekazywane na rzecz kościołów i związków wyznaniowych – maksymalnie odliczeniu podlega 6% dochodu podatnika, a dokumentuje się ten wydatek za pomocą pisemnego dowodu wpłaty środków na konto organizacji;
- ulgę na Internet – przysługuje podatnikom przez dwa kolejno następujące po sobie lata podatkowe pod warunkiem wcześniejszego niekorzystania z niej; jej maksymalna wysokość nie przekracza kwoty 760 zł w danym roku podatkowym;
- honorowe krwiodawstwo – wysokość ulgi zależy od ilości oddanej krwi i osocza w ciągu roku; maksymalnie można odliczyć 6% dochodu podatnika; prawo do otrzymania ulgi poświadcza się za pomocą wydanego przez stację krwiodawstwa dokumentu;
- ulgę prorodzinną, zwaną też ulgą na dzieci – przysługuje rodzicom i opiekunom prawnym dziecka, a także rodzinom zastępczym; w przypadku pierwszego i drugiego dziecka odlicza się kwotę po 1112,04 zł w ciągu roku, trzeciego dziecka 2000,04 zł, a każdego kolejnego 2700 zł; jeśli rodzina posiada więcej niż jedno dziecko, ulga przysługuje bez żadnych ograniczeń dochodowych (limit dochodów dla rodzin z jednym dzieckiem to natomiast 56 tys. zł);
- składki na powszechne ubezpieczenie zdrowotne – odliczyć od podatku można składkę zapłaconą faktycznie w danym roku podatkowym; obliczony według zasad ogólnych podatek obniża się o kwotę ubezpieczenia zdrowotnego; odliczana kwota ze składek na ubezpieczenie zdrowotne nie przekracza 7,75% podstawy wymiaru składki.
Od podatku dochodowego nie można natomiast odliczyć 1% podatku od darowizny na rzecz organizacji charytatywnej składanej przy rozliczeniu PIT na dany rok.
Formularze PIT
Przy rozliczaniu podatku dochodowego stosuje się zazwyczaj jeden z czterech możliwych formularzy PIT. Są to kolejno: PIT-28 dla ryczałtu ewidencjonowanego, PIT-36 dla podatników rozliczających się na zasadach ogólnych, jeśli część uzyskanych przychodów osiągnięto bez pośrednictwa płatnika, PIT 36 L dla stawki liniowej oraz PIT-36 dla podatku rozliczanego na zasadach ogólnych.
Autor: Łukasz Stachurski
