Umowa na czas określony – co warto wiedzieć ?
Umowa na czas określony należy do najpopularniejszych umów terminowych. Strony zawierają umowę o pracę na czas określony, gdy zamierzają pozostawać w stosunku pracy przez z góry określony czas. Oznaczenie czasu trwania umowy może nastąpić poprzez wskazanie konkretnej daty kalendarzowej, z której nadejściem umowa się rozwiąże, bądź zdarzenia, którego zajście spowoduje rozwiązanie umowy (zdarzenie to musi być pewne, a czas jego nadejścia wiadomy lub przewidywalny, np. upływ kadencji). Termin końcowy umowy o pracę na czas określony powinien być dokładnie oznaczony. Jeżeli strony stosunku pracy tego terminu nie określą, wówczas umowę uważa się za zawartą na czas nieokreślony.
Ile można zawrzeć umów na czas określony ?
Zgodnie z brzemieniem art. 25 k. p.:
– okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony, a także łączny okres zatrudnienia na podstawie tych umów zawieranych między tymi samymi stronami stosunku pracy nie może przekroczyć 33 miesięcy,
– łączna liczba umów o pracę na czas określony nie może przekroczyć 3.
Limit czasu trwania umowy na czas określony wynosi 33 miesiące, może być wykorzystany jednorazowo lub w częściach, których nie może być więcej niż 3. Jeżeli okres zatrudnienia na podstawie terminowej umowy o pracę będzie dłuższy niż 33 miesiące lub liczba zawartych między stronami umów o pracę na czas określony będzie większa niż 3, wtedy to stosunek pracy przekształci się w umowę na czas nieokreślony.
W przypadku takim nastąpi to:
– od dnia następnego po upływie 33 miesięcy zatrudnienia albo,
– od dnia zawarcia czwartej umowy o pracę na czas określony (nawet w przypadku braku przekroczenia limitu 33-miesięcznego trwania umowy – w tym przypadku nie ma znaczenia łączny czas trwania dotychczasowych umów zawartych na czas określony).
Dodatkowo warto wspomnieć, iż przedłużenie umowy na czas określony (w trakcie trwania takiej umowy) będzie traktowane jak zawarcie nowej umowy na czas określony.
Ograniczenia w zawieraniu umów na czas określony (limit 3 umowy i 33 miesiące) nie obowiązują w następujących sytuacjach:
– zawarcia umowy w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy (nie stosuje się tutaj limitów w zakresie trwania i liczby umów na czas określony),
– zawarcia umowy w celu wykonywania pracy o charakterze dorywczym lub sezonowym (tutaj również nie stosuje się limitów w zakresie trwania i liczby umów na czas określony – aby zastosować ten wyjątek konieczne jednak jest, aby praca zatrudnionego na podstawie umowy terminowej pracownika rzeczywiście związana była z sezonowością),
– zawarcia umowy w celu wykonywania pracy na okres kadencji (zgodnie z art. 25 § 4 k. p. istnieje możliwość zatrudnienia na czas określony bez stosowania ustawowych ograniczeń w przypadku zatrudnienia pracownika na okres kadencji),
– gdy pracodawca wskaże obiektywne przyczyny leżące po jego stronie.
Pamiętać należy przede wszystkim, aby w wymienionych przypadkach odstępstw od stosowania dopuszczalnych limitów umów na czas określony, konieczne jest zawarcie w umowie o pracę treści lub okoliczności (informacji o przyczynach obiektywnie uzasadniających zawarcie takiej umowy – konkretne sformułowanie z określeniem rzeczywistych okoliczności istniejących przy zawieraniu umowy). Zaznaczyć należy, że w przypadkach odstępstw, o których mowa wyżej to do stron stosunku pracy należeć będzie ocena czy zostały spełnione przesłanki określone w art. 25 § 4 pkt 4 k. p.
Dodatkowo każda ze stron w razie wątpliwości zwrócić się może do inspektora pracy (może on wyciągać konsekwencje wobec osób winnych naruszeń) w tej sprawie. Gdy pracodawca zamierza skorzystać z wyjątku limitów (gdy jest to związane z potrzebami pracodawcy) dotyczących umów na czas określony zawiadomić musi właściwego okręgowego inspektora pracy w formie pisemnej lub elektronicznej w terminie 5 dni roboczych od zawarcia takiej umowy z podaniem obiektywnej przyczyny uzasadniającej tego typu zatrudnienie. Natomiast niedopilnowanie tej powinności przez pracodawcę stanowi wykroczenie przeciwko prawom pracownika i będzie skutkowało karą grzywny.
Do określonych limitów w zawieraniu umów o pracę na czas określony nie wlicza się zakończonych umów o pracę na okres próbny oraz na czas nieokreślony. Przerwy pomiędzy umowami od tego samego pracodawcy nie „zerują” liczenia limitu umów (upływ 33 miesięcy liczy się zliczając dni zatrudnienia – za miesiąc liczy się 30 dni).
WAŻNE !
Dopuszczalny okres 33 miesięcy liczy się dopiero od wejścia w życie nowych przepisów, czyli od 22 lutego 2016. Dlatego też niezależnie od liczby umów o pracę na czas określony oraz łącznego okresu zatrudnienia pracownika na podstawie takiej umowy w przeszłości nowe limity nie obowiązują. Liczą się dopiero od dnia zawarcia takiej umowy po 22 lutym 2016 roku (umowa taka zawarta na czas określony będzie pierwszą z trzech dopuszczalnych mimo wcześniejszych umów na czas określony z pracodawcą zawartych przed 22 lutym 2016).
Rozwiązanie umowy na czas określony
Umowa o pracę na czas określony rozwiązuje się z reguły z upływem czasu, na jaki została zawarta. Może również zostać rozwiązana na skutek jej wypowiedzenia. Od dnia 22 lutego 2016 r. (wejście w życie nowelizacji Kodeksu Pracy dotyczącej umów na czas określony) zrównane zostały okresy wypowiedzenia umowy na czas określony (również umowy na zastępstwo) z okresami wypowiedzenia, które obowiązują dla umów na czas nieokreślony. Dlatego też do umów na czas określony nie jest już potrzebne wprowadzenie klauzuli dotyczącej wypowiedzenia. Okresy wypowiedzenia zostały wydłużone i uzależnione od stażu pracy pracownika (okres zatrudnienia u danego pracodawcy).
Okres wypowiedzenia umowy na czas określony od dnia 22 lutego 2016 roku jet następujący:
– pracownikowi zatrudnionemu krócej niż 6 miesięcy przysługuje 2 tygodniowy okres wypowiedzenia,
– pracownikowi zatrudnionemu co najmniej 6 miesięcy przysługuje 1-miesięczny okres wypowiedzenia,
– pracownikowi zatrudnionemu co najmniej 3 lata (niezależnie od rodzaju zawartej umowy o pracę) przysługuje 3 miesięczny okres wypowiedzenia.
Zwrócić uwagę warto na fakt, że pracodawca nadal nie ma obowiązku podawania uzasadnienia wypowiedzenia umowy o pracę na czas określony. Nie ma potrzeby także przeprowadzania konsultacji związkowej odnośnie zamiaru wypowiedzenia umowy. Tak samo jak w przypadku umów bezterminowych, możliwe jest skrócenie 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia. Okres wypowiedzenia skrócić można jednak z 3 miesięcy do jednego miesiąca w przypadku ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, albo z innych przyczyn niedotyczących pracowników (pracownik ma prawo do odszkodowania za pozostałą część okresu wypowiedzenia).
| Przykład Założyć można, że dany pracownik pracował w firmie X w 2010 roku przez okres 3 lat na podstawie umowy na czas określony. Po raz kolejny w tej samej firmie został zatrudniony od dnia 1 maja 2020 roku na podstawie umowy na czas określony. W związku, z czym pracodawca może zawrzeć maksymalnie trzy takie umowy z danym pracownikiem oraz maksymalnie umowy te trwać mogą 33 miesiące – poprzednie umowy zawarte przed 22 lutym 2016 roku nie wliczają się do limitów. Warto jednak pamiętać (co istotne!), że do okresu wypowiedzenia zaliczany będzie również poprzedni okres zatrudnienia (sprzed 2016 roku, czyli sprzed wprowadzenia zmian). Tak więc pracownikowi na dzień 1 maja 2020 roku przysługuje 3-miesięczny okres wypowiedzenia. |
Autor: Katarzyna Mazurkiewicz
Źródła:
1. https://www.infor.pl/prawo/praca/umowa-o-prace/2802316,Maksymalna-dlugosc-umowy-na-czas-okreslony-33-miesiace.html (dostęp z dnia 24.06.2020)
2.https://gov.legalis.pl/dopuszczalny-okres-zatrudnienia-na-podstawie-umowy-na-czas-okreslony/ (dostęp z dnia 25.06.2020)
3. https://poznan.pip.gov.pl/pl/dzialania/prawo-pracy/74414,umowa-o-prace-na-czas-okreslony.html (dostęp z dnia 24.06.20200)
4. Meritum Prawo pracy 2020, Autor: Kazimierz Jaśkowski, Wydawnictwo Wolters Kluwer, 2020.
5. https://www.podatki.biz/artykuly/limit-umow-na-czas-okreslony_10_42768.htm (dostęp z dnia 25.06.2020)
6. http://kodeks-pracy.org/II-stosunek-pracy/rozdzial-II/zawarcie-umowy-o-prace (dostęp z dnia 24.06.2020)
