Zwolnienia grupowe dotyczą dużej ilości pracowników, pracodawca dokonuje zwolnienia pracowników, z przyczyn, które nie są związane z pracownikami. Zwolnienia grupowe najczęściej spowodowane są złą sytuacją ekonomiczna firmy. W ramach zwolnień grupowych pracownikowi przysługuje odprawa pieniężna, ale o tym powiemy więcej w dalszej części artykułu.
Definicja – zwolnienia grupowe
To zwolnienia niedotyczące pracowników, przyczyn zwolnienia należy szukać po stronie pracodawcy. Pracodawca, który prowadzi działalność gospodarczą, decyduje się na ryzyko gospodarcze oraz inne ważne elementy przedsiębiorstwa. Pracodawca nie zawsze jest w stanie sprostać wymaganiom rynku, często przez to pojawiają się problemy finansowe, które są przyczyną zwolnień grupowych.
Zwolnień grupowych może dokonać pracodawca zatrudniający co najmniej 20 pracowników, jeśli w okresie nieprzekraczającym 30 dni, przeprowadza redukcję zatrudnienia, wypowiadając umowę o pracę, bądź umowę na mocy porozumienia stron z przyczyn niedotyczących pracowników, zwolnienia te obejmują:
- 10 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia mniej niż 100 pracowników,
- 10% pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 100, jednakże mniej niż 300 pracowników,
- 30 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 300 lub więcej pracowników.
Należy pamiętać, że do stanu zatrudnienia nie wlicza się pracowników tymczasowych, a także innych osób świadczących pracę w ramach innych niż stosunek pracy (np. umów o charakterze cywilnym).
Procedura zwolnień grupowych
Pracodawca, który decyduje się na zwolnienia grupowe, nie może kierować się zupełną dowolnością, powinien być obiektywny, kierować się sprawiedliwymi kryteriami, a przede wszystkim wziąć pod uwagę wszystkich pracowników, których dotyczą przyczyny związane z rozwiązaniem stosunku pracy.
Zwolnienia grupowe muszą zostać przeprowadzone z zachowaniem formalnych wymogów, o których pracodawca musi pamiętać. Pełna odpowiedzialność za redukcję etatów ponosi pracodawca, nie pracownik. Kryteria, którymi kieruje się pracodawca, powinny być jednakowe względem wszystkich pracowników, w innym wypadku wymagane jest przekonujące uzasadnienie.
Etapy
Pierwszym etapem związanym ze zwolnieniami grupowymi jest konsultacja ze związkami zawodowymi, złożenie pisemnego zawiadomienia przez pracodawcę, poinformowanie ich o przyczynie zamierzonego zwolnienia grupowego, liczbie zatrudnionych pracowników i grupach zawodowych, do których pracownicy należą, grupach zawodowych pracowników objętych zamiarem grupowego zwolnienia, wskazać okres, w którym ma nastąpić zwolnienie, podać kryteria doboru pracowników i kolejności planowanych zwolnień. Pracodawca musi także przedstawić propozycje rozwiązania spraw pracowniczych, które są związane z zamierzonym grupowym zwolnieniem, natomiast jeśli obejmują one świadczenia pieniężne, pracodawca jest zobowiązany także przedstawić sposób ustalenia ich wysokości.
Ważne ! Pracodawca, u którego nie działają zakładowe organizacje związkowe, konsultacji dokonuje z przedstawicielami pracowników.
Kolejnym etapem jest zawarcie porozumienia pomiędzy pracodawcą a związkami. Porozumienie powinno zostać zawarte w terminie nie dłuższym niż 20 dni (liczone od dnia złożonego przez pracodawcę zawiadomienia do związków). Pracodawca po zawarciu porozumienia (w razie niezawarcia porozumienia, po wydaniu regulaminu) przechodzi do następnego etapu, a mianowicie zawiadamia powiatowy Urząd Pracy o przyjętych ustaleniach, które dotyczą grupowego zwolnienia. Kopię zawiadomienia z Urzędu Pracy pracodawca przekazuję organizacjom związkowym, bądź przedstawicielom pracowników.
Należy mieć na uwadze, że wypowiedzenie pracownikowi stosunku pracy w ramach grupowego zwolnienia nie może nastąpić wcześniej niż złożenie przez pracodawcę zawiadomienia do powiatowego Urzędu Pracy o zawarciu porozumienia z organizacjami związkowymi. Rozwiązanie z pracownikiem stosunku pracy w ramach zwolnienia grupowego może nastąpić nie wcześniej niż po upływie 30 dni od dnia wyżej wspomnianego zawiadomienia.
Odprawa – czy mamy możliwość ją otrzymać ?
Pracownikowi, w związku z rozwiązaniem stosunku pracy w ramach zwolnień grupowych przysługuje prawo do odprawy pieniężnej, która będzie rekompensatą za utracone stanowisko pracy. Odprawa ma charakter jednorazowego świadczenia pieniężnego, jest wypłacana w zależności od stażu pracy:
- jednomiesięcznego wynagrodzenia, jeśli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 2 lata,
- dwumiesięcznego wynagrodzenia, jeśli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy od 2 do 8 lat,
- bądź, trzymiesięcznego wynagrodzenia, jeśli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy ponad 8 lat.
Odprawa pieniężna ustalana jest według zasad obowiązujących przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy, mówi o tym ustawa art. 8 ust. 3.
Autor: Katarzyna Spysińska
Źródła:
1. https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/szczegolne-zasady-rozwiazywania-z-pracownikami-stosunkow-pracy-z-17029488/art-8 (dostęp z dnia 24.07.2020 r.)
2. https://kadry.infor.pl/wypowiedzenie/zwolnienia-grupowe/319773,2,Redukcja-zatrudnienia-czyli-zwolnienia-grupowe.html (dostęp z dnia 28.07.2020 r.)
3. https://www.pip.gov.pl/pl/f/v/146465/zw%20grupowe.pdf (dostęp z dnia 29.07.2020 r.)
4. Magdalena Stojek – Siwińska, Meritum – Prawo pracy 2020, Wyd. Wolters Kluwer, Warszawa 2020, s. 1463.
