Od stycznia 2020 roku wprowadzono nowelizacje prawa dotyczącego faktur wystawianych na podstawie paragonów. Choć nowe prawo obowiązuje już kilka miesięcy, wielu przedsiębiorców wciąż nie do końca zdaje sobie sprawę z tego, jak stosować się do jego wytycznych. Zasadniczo istnieje możliwość wystawienia faktur do paragonów, na których widnieje data po 31 grudnia 2019 roku tylko wtedy, gdy zostaną one zaopatrzone w NIP nabywcy danego towaru czy usługi. Przedsiębiorcy często jednak zastanawiają się, czy konieczność wystawienia faktury na paragon faktycznie istnieje. Czy paragon może pełnić rolę tzw. faktury uproszczonej? Warto wyjaśnić te kwestie.
Obowiązkowy NIP na paragonie
W styczniu br. weszło w życie prawo, na mocy którego sprzedawcy nie mogą wystawić faktury do paragonu wystawionego na rzecz innego przedsiębiorcy, jeśli na paragonie tym nie został zamieszczony numer NIP kontrahenta. W praktyce oznacza to konieczność wcześniejszego zgłoszenia przez kupującego chęci uzyskania faktury na paragon, zanim dojdzie do wystawienia tego drugiego dokumentu.
W przeciwnym razie paragon bez informacji o NIP nie może stanowić podstawy do wystawienia faktury. Sprzedawcy, który złamałby obowiązujące w tym zakresie prawo, grożą sankcje karne w postaci kary pieniężnej w wysokości 100% zobowiązania podatkowego wskazanego na fakturze. Jeśli nabywca nie uzyska faktury, nie może odliczyć VAT z tytułu nabycia. Zdarzają się jednak sytuacje, kiedy paragon z numerem NIP może zostać potraktowany jako faktura uproszczona, na bazie którego można dokonać rozliczenia podatkowego. Dzieje się tak jednak tylko w określonych sytuacjach.
Faktura uproszczona a zwykła faktura VAT
Jeszcze nie tak dawno temu organy podatkowe stały na stanowisku, że jeśli paragon spełnia przesłanki do uznania go za fakturę uproszczoną, nie ma konieczności dodatkowego wystawiania do niego faktury ze względu na fakt, że sam ten paragon stanowi fakturę. Zgodnie z obecnym orzecznictwem istnieje jednak możliwość wystawienia zwykłej faktury VAT do paragonu będącego fakturą uproszczoną, jeśli przedsiębiorca zwróci się z takim wnioskiem do sprzedawcy i dodatkowo zwróci paragon do sklepu, z którego pochodzi. Dotyczy to przede wszystkim transakcji opiewających na kwotę nie wyższą niż 450 zł lub 100 euro.
Czego nie musi zawierać faktura uproszczona?
Faktura uproszczona różni się od zwykłej faktury VAT mniejsza liczbą obowiązkowych elementów. Zgodnie z obowiązującym prawem nie musi ona zawierać: imion i nazwisk, a także nazw firm sprzedawców i nabywców oraz ich adresów, ilości dostarczonych towarów lub zakresu wykonanych usług, sumy wartości sprzedaży netto i kwoty podatku od niej, ceny jednostkowej i wartości towarów lub usług, a także stawki podatku.
Obowiązkowe elementy faktury uproszczonej
Za fakturę uproszczoną można uznać paragon, który zawiera kilka podstawowych elementów. Wśród nich wymienia się: datę wystawienia, kolejny unikalny numer, NIP sprzedawcy i nabywcy, nazwę towaru lub usługi, datę sprzedaży, ogólną kwotę należności oraz wysokość ewentualnych rabatów i zniżek cenowych oraz dane określające wysokość podatku dla poszczególnych stawek. Ważne jest, żeby wartość paragonu nie przekraczała 100 euro lub 450 zł. Ogółem rzecz biorąc, uznaje się, że sprzedawca nie musi wystawiać faktury do paragonu, który sam jest fakturą uproszczoną. W obowiązujących przepisach nie sprecyzowano jednak jednoznacznie, czy wystawienie takiego dokumentu jest zabronione.
Co z plikami JPK_VAT oraz JPK_V7?
Pełniące role faktury uproszczonej pliki JPK_VAT muszą być wykazane w JPK_VAT jako wyodrębniona pozycja. Nie trzeba ich uwzględniać w łącznych raportach okresowych. Sprzedawcy mają jednak często problem z jednoznacznym określeniem, które paragony trzeba księgować, a które nie. Ogólnie osobno należy jednak traktować jedynie te paragony, na których widnieje NIP nabywcy i w oparciu o które wystawiono fakturę na rzecz nabywcy towaru lub usługi.
Wraz z początkiem października 2020 roku połączono plik JPK_VAT z deklaracjami VAT. Nowy dokument JPK_V zawiera więcej danych niż jego wcześniejsza wersja. Zgodnie z nowymi przepisami na fakturach uproszczonych należy umieścić adnotację FP. Faktury uproszczone w JPK_V7 wykazywane są osobno, z pominięciem ich w sporządzanych raportach kasowych. Obecnie nie do końca jeszcze wiadomo, w jaki sposób będą dokumentowane faktury uproszczone w świetle nowych przepisów. Możliwe, że zajdzie konieczność skorygowania JPK i uwzględnienia faktury uproszczonej w łącznym raporcie z kasy fiskalnej.
W innym przypadku trzeba będzie wykazać fakturę uproszczoną w kategorii osobnych pozycji przy jednoczesnym uznaniu nowej faktury za fakturę do paragonu oraz oznaczeniu jej stosowną adnotacją. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że wystawienie faktury VAT do paragonu pełniącego do tej pory rolę faktury uproszczonej pociągnie za sobą skutek w postaci wymogu uwzględnienia dokumentu w JPK_V razem z innymi paragonami pochodzącymi z kasy fiskalnej. Takie postępowanie podyktowane jest bowiem utratą statusu faktury wraz z wystawieniem normalnej faktury VAT.
Źródła:
1. https://www.rp.pl/VAT/305079995-Paragon-do-450-zl-z-NIP-to-faktura-uproszczona—interpretacja-podatkowa.html (dostęp z dnia 07.10.2020 r.)
2. https://ksiegowosc.infor.pl/podatki/vat/faktura/3622663,Faktura-uproszczona-na-paragonie-problemy.html (dostęp z dnia 10.10 2020 r.)
