Jedną z form wyboru członka zarządu w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością jest powołanie go w drodze uchwały wspólników. Stanie się tak tylko wtedy, gdy umowa spółki nie będzie zawierać innych postanowień w tym przedmiocie.
Członków zarządu powołuje i odwołuje stosowny organ osoby prawnej. Akt powołania dokonany przez ten organ (np. przez wspólników spółki lub radę nadzorczą – odpowiednio na mocy art. 201 § 4 bądź art. 368 § 4 Kodeksu spółek handlowych) tworzy tzw. stosunek organizacyjny, charakteryzujący się tym, że pomimo stworzenia więzi prawnej pomiędzy stronami nie powoduje on w konsekwencji nawiązania stosunku pracy lub stosunku cywilnego. Poprzez samo powołanie uchwałą wspólników członka zarządu spółki prawa handlowego nie staje się on pracownikiem, zleceniobiorcą czy osobą prowadzącą działalność pozarolniczą. Potwierdzono to m.in. w wyroku Sądu Najwyższego z 26 listopada 2014 r. (sygn. akt II PK 162/13).
Dlatego też w sytuacji gdy członek zarządu pełni swoje obowiązki jedynie w oparciu o akt powołania, wówczas wypłacane z tego tytułu wynagrodzenie:
- podlega opodatkowaniu,
- zwolnione jest z oskładkowania – w przypadku wynagradzania „na podstawie powołania”. Wśród wynikających z art. 6 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 300 ze zm.) oraz z art. 66 ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1373 ze zm.) tytułów powodujących powstanie obowiązku ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego nie wymienia się pełnienia funkcji członka zarządu na podstawie powołania. Oznacza to, że wynagrodzenie wypłacane takiej osobie z tytułu pełnienia funkcji w zarządzie nie podlega oskładkowaniu.
W związku z czym warto podkreślić, iż pełnienie funkcji w zarządzie nie jest tytułem do ubezpieczeń zusowskich wtedy, gdy odbywa się ono wyłącznie na mocy aktu powołania. Każda inna forma zatrudnienia członka zarządu zasadniczo wiąże się z koniecznością ustalenia obowiązku opłacania składek.
Wspomnieć można, że wynagradzanie członków zarządu na podstawie powołania funkcjonuje jako alternatywa wobec wypłacania wynagrodzenia za wykonywanie przez taką osobę umowy o pracę czy też umowy cywilnoprawnej (zlecenia, umowy o świadczenie usług czy kontraktu menedżerskiego). Wynagrodzenie jest w tym przypadku wypłacane za samo sprawowanie mandatu w zarządzie spółki, a faktycznie również za ciężar obowiązków wynikających z pełnienia tej funkcji w spółce i ponoszenia związanej z tym odpowiedzialności.
Dopuszczalność wynagradzania członków organów spółki m.in. w taki sposób dopuszcza Kodeks spółek handlowych. Art. 2031 K.s.h. w zdaniu pierwszym przewiduje, że uchwała wspólników może ustalać zasady wynagradzania członków zarządu (w szczególności maksymalną wysokość wynagrodzenia), przyznawania członkom zarządu prawa do świadczeń dodatkowych lub maksymalną wartość takich świadczeń. Z kolei z art. 2221 § 1 K.s.h. wynika, że członkom rady nadzorczej może zostać przyznane wynagrodzenie. Określa je umowa spółki lub uchwała wspólników. Wadą wynagradzania członka zarządu na podstawie powołania jest niemożność uzależniania wypłaty wynagrodzenia od faktycznego wykonywania obowiązków i osiągania określonych rezultatów. Jest to bowiem element właściwy dla umowy o pracę czy umowy cywilnoprawnej.
Największą korzyścią jest natomiast ograniczenie ciężarów publicznoprawnych związanych z wypłacaniem wynagrodzenia. Brak podlegania ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu w przypadku wynagradzania na podstawie powołania wpływa też na wysokość pobieranej zaliczki na podatek dochodowy. Zaliczka wyniesie 17%, ewentualnie 32% – na wniosek podatnika, a przychód będzie pomniejszany tylko o koszty jego uzyskania. Pamiętać również należy o tym, iż występują różnice między opodatkowaniem wynagrodzenia uzyskiwanego przez członka zarządu w ramach stosunku pracy a opodatkowaniem wynagrodzenia uzyskiwanego z tytułu pełnienia tej funkcji na podstawie aktu powołania. Różnice te wynikają z faktu, że przychody ze stosunku pracy i przychody z racji pełnienia funkcji w organach spółki na podstawie samego aktu powołania zaliczane są do odrębnych źródeł przychodów.
Zaliczka na podatek od wynagrodzenia wypłacanego na podstawie aktu powołania
Natomiast wynagrodzenie uzyskiwane przez członka zarządu w ramach pełnienia tej funkcji na podstawie aktu powołania, ustawodawca zaliczył do przychodów z działalności wykonywanej osobiście (art. 13 pkt 7 updof). W takim przypadku obliczając zaliczkę od dochodu członka zarządu, płatnik powinien uwzględnić regulacje wynikające z art. 41 ust. 1 updof. Przepis ten stanowi, że płatnicy są zobowiązani pobierać zaliczki na podatek w wysokości 18% należności, pomniejszonej o:
- miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 updof,
- potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia społeczne.
| Ważne Składek ubezpieczeniowych (zarówno na ubezpieczenia społeczne, jak i na ubezpieczenie zdrowotne) nie pobiera się od wynagrodzeń wypłacanych członkom zarządu z tytułu pełnienia funkcji wyłącznie na podstawie aktu powołania. |
Przy obliczaniu zaliczki na podatek dochodowy od wynagrodzenia członka zarządu stosuje się także koszty uzyskania przychodów. Koszty uzyskania przychodów wynoszą tu 250 zł miesięcznie (tak więc za rok podatkowy łącznie nie więcej niż 3 000 zł). Natomiast jeśli wspomniany członek zarządu tego samego rodzaju przychody uzyskuje od więcej niż jednego podmiotu albo od tego samego podmiotu (z tytułu kilku stosunków prawnych) to koszty uzyskania przychodu nie mogą przekroczyć łącznie 4 500 zł za rok podatkowy. Dodać warto, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków:
– związanych z dokonywaniem jednostronnych świadczeń na rzecz wspólników lub członków spółdzielni niebędących pracownikami w rozumieniu odrębnych przepisów, z tym że wydatki ponoszone na rzecz członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i innych spółdzielni zajmujących się produkcją rolną są kosztem uzyskania przychodów w części dotyczącej działalności objętej obowiązkiem podatkowym w zakresie podatku dochodowego (art. 16 ust. 1 pkt 38 ustawy o PDOP),
– na rzecz osób wchodzących w skład rad nadzorczych, komisji rewizyjnych lub organów stanowiących osób prawnych, z wyjątkiem wynagrodzeń wypłacanych z tytułu pełnionych funkcji (art. 16 ust. 1 pkt 38a ww. ustawy). Tak więc wynagrodzenie członka zarządu z tytułu pełnionej funkcji w zarządzie nie zostało wyłączone z kosztów podatkowych.
| Wynagrodzenie członków zarządu z tytułu pełnionych przez nich funkcji wykazuje związek z przychodami spółki. Tak więc uznać można, że wydatki poniesione na takie wynagrodzenie mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów spółki. |
Wynagrodzenie członków zarządu z tytułu pełnienia przez nich funkcji w zarządzie na podstawie powołania mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w miesiącu, w którym zostaną wypłacone członkowi zarządu lub pozostawione do jego dyspozycji. Zgodne jest to z art. 16 ust. 1 pkt 57 ustawy o PDOP – nie uważa się za koszty uzyskania przychodów niewypłaconych, niedokonanych lub niepozostawionych do dyspozycji wypłat, świadczeń oraz innych należności otrzymywanych m.in. przez osoby (niezależnie od sposobu ich powołania), należące do składu zarządu, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych. Warto wspomnieć, iż wynagrodzenie członków zarządu z tytułu pełnienia funkcji w zarządzie na podstawie powołania obciąża koszty działalności operacyjnej spółki. Wynagrodzenie to ujmowane jest w kosztach bilansowych miesiąca, którego wynagrodzenie to dotyczy. Nie ma tu znaczenia data wypłaty tego wynagrodzenia (w przeciwieństwie do rozliczenia podatkowego).
Źródła:
1. https://www.rp.pl/Podatek-dochodowy/302279990-Jak-rozliczac-wynagrodzenia-zarzadu-spolki.html (01.10.2020 r.)
2. https://www.podatki.biz/artykuly/czlonkowie-zarzadu-z-powolania-skladki-zus-i-podatek-dochodowy_34_38235.htm (30.09.2020 r.)
3. https://www.gofin.pl/podatki/17,1,61,186389,opodatkowanie-wynagrodzenia-czlonka-zarzadu.html (dostęp z dnia 30.09.2020 r.)
4. https://zakladanie-spolek.com.pl/czy-wynagrodzenie-czlonka-zarzadu-jest-kosztem-uzyskania-przychodu-dla-spolki/ (dostęp z dnia 01.10.2020 r.)
