Każdy podatnik ma prawo do odliczenia podatku naliczonego od zakupu towarów i usług, o ile zakup ten służy wykonywanym przez niego czynnościom opodatkowanym podatkiem VAT. Aby jednak prawo to zrealizować, podatnik musi przestrzegać ustawowych regulacji w zakresie terminu dokonania odliczenia.
Zgodnie z art. 86 ust. 10 i 10b ustawy o VAT prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy po stronie sprzedawcy (co zwykle oznacza dokonanie dostawy towaru lub wykonanie usługi), jednak nie wcześniej niż w dniu otrzymania faktury. Zastosowanie to również można stosować w przypadku zapłaty zaliczek, zadatków czy rat.
Pamiętać należy, że odliczenia można dokonać nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzyma fakturę lub dokument celny. Podobnie sytuacja się ma do importu rozliczanego na zasadach ogólnych.
| Warunkiem odliczenia podatku naliczonego jest powstanie po stronie sprzedawcy obowiązku podatkowego od danej czynności oraz posiadanie przez nabywcę faktury dokumentującej zakup. |
Natomiast jeżeli podatnik nie dokona obniżenia kwoty podatku należnego we wspomnianym terminie (w rozliczeniu za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy od danej czynności i podatnik otrzymał fakturę dokumentującą zakup), to może odliczyć VAT naliczony w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch kolejnych okresów rozliczeniowych.
Odliczenia VAT naliczonego dotyczącego zaliczek uiszczanych na poczet nabywanych towarów i usług działa na podobnych zasadach. Tak więc gdy podatnik uiścił zaliczkę przed dostawą towaru czy wykonaniem usługi, wówczas prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje mu w takiej części, w jakiej zapłacił zaliczkę, jeżeli powstał z tytułu jej uiszczenia obowiązek podatkowy i podatnik będzie dysponował fakturą potwierdzającą zapłatę zaliczki.
Nieskorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego w danym okresie rozliczeniowym, a także w dwóch następnych, nie pozbawia podatnika prawa do odliczenia podatku VAT w późniejszym terminie. W przypadku gdy podatnik nie dokona obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w wyznaczonych terminach może obniżyć kwotę podatku należnego przez dokonanie korekty deklaracji podatkowej za okres, w którym powstało prawo do obniżenia podatku należnego. Pamiętać jednak trzeba o tym, iż nastąpić to musi nie później niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.
| Oczywiście korektę deklaracji należy przygotować na formularzu, który obowiązywał przy sporządzeniu rozliczania podatku za korygowany okres. Natomiast nie na druku stosowanym w momencie składania korekty. |
Termin odliczenia VAT na konkretnych przykładach faktur.
Warto tutaj przyjrzeć się kilku rodzajom faktur:
– faktury za media,
– faktury korygującej,
– duplikat faktury,
– faktura elektroniczna.
Faktury za media
Za sprzedaż mediów obowiązek podatkowy powstaje co do zasady z chwilą wystawienia faktury. Pamiętać należy jednak o zastrzeżeniu określonym w art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy o VAT, z którego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę lub dokument celny.
Oznacza to, iż nawet jeśli wystawienie faktury w danym miesiącu (kwartale) spowoduje powstanie obowiązku podatkowego u dostawcy mediów, to jednak nabywca, który ma zamiar odliczyć VAT z tytułu nabycia mediów, musi dokonać tego w rozliczeniu za okres, w którym otrzymał fakturę. Dlatego też nie zawsze okresem, w którym nabywca będzie mógł odliczyć VAT z faktury za media będzie okres, w którym po stronie dostawcy mediów powstał obowiązek podatkowy z VAT.
Faktura korygująca
Zgodnie z art. 29a ust. 13 ustawy o VAT, w przypadku obniżenia podstawy opodatkowania o:
– wartość zwróconych towarów i opakowań – tutaj z zastrzeżeniem art. 29a ust. 11 i 12 – opakowania zwrotne,
– kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży upustów i obniżek cen,
– zwróconą nabywcy całość lub część zapłaty otrzymaną przed dokonaniem sprzedaży, jeżeli do niej nie doszło obniżenia podstawy opodatkowania, w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze z wykazanym podatkiem, dokonuje się pod warunkiem posiadania przez podatnika, uzyskanego przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, w którym nabywca towaru lub usługobiorca otrzyma fakturę korygującą, potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę towaru lub usługobiorcę, dla którego wystawiono fakturę.
Dlatego też jeżeli podatnik uzyska potwierdzenie otrzymania przez nabywcę towaru lub usługobiorcę faktury korygującej po terminie złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, ma prawo do uwzględnienia faktury korygującej za okres rozliczeniowy, w którym dane potwierdzenie uzyskał.
W przypadku stwierdzenia pomyłki w kwocie podatku na fakturze i wystawienia faktury korygującej do faktury, w której wykazano kwotę podatku wyższą niż należna stosuje się podobną zasadę jak wyżej.
Natomiast w przypadku, gdy nabywca towaru czy u sługi, który otrzymał fakturę korygującą zobowiązany jest do zmniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym tę fakturę korygująca otrzymał. Dlatego też jeżeli podatnik nie obniżył kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego określonego w fakturze (której to dotyczy korekta), a do takiego obniżenia przysługiwało mu prawo, zmniejszenie kwoty podatku naliczonego uwzględnia się w rozliczeniu za okres, w którym podatnik dokona tego obniżenia.
Warto podkreślić, że warunku podsiadania przez podatnika potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę towaru lub usługobiorcę nie stosuje się w przypadku gdy podatnik nie uzyska potwierdzenia mimo udokumentowanej próby doręczenia faktury korygującej i z posiadanej dokumentacji wynika, że nabywca towaru lub usługobiorca wie, że transakcja została zrealizowana zgodnie z warunkami określonymi w fakturze korygującej. Tutaj też nabywca towaru lub usługi zobowiązany jest do zmniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym dowiedział się o warunkach, na jakich transakcja została zrealizowana.
Duplikat faktury
Jak wiadomo duplikat faktury wystawia sprzedawca na wniosek nabywcy w przypadku, gdy faktura pierwotna ulegnie zniszczeniu bądź zaginie (art, 106l ust. 1 pkt. 1 ustawy o VAT). Duplikat faktury ma moc prawną równą fakturze pierwotnej (duplikat stanowi powtórzenie danych zawartych w fakturze pierwotnej), zatem dokumentuje w ten sam sposób to samo zdarzenie gospodarcze, co faktura pierwotna i stanowi na równi z nią podstawę do odliczenia podatku naliczonego.
Tak więc do ustalenia w jakim terminie podatnik może odliczyć VAT naliczony w związku z otrzymanym duplikatem faktury zakupu, ważny jest moment, w którym faktura pierwotna uległa zniszczeniu lub zaginięciu. Dlatego też jeżeli oryginał faktury uległ zagubieniu lub zniszczeniu przed dostarczeniem go do podatnika i podatnik nie dokonał odliczenia wykazanego na fakturze podatku, otrzymany duplikat stanowić będzie podstawę do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, w rozliczeniu za okres, w którym otrzymano duplikat lub za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.
Inaczej jest jednak w momencie, gdy podatnik otrzyma fakturę i na jej podstawie dokona odliczenia podatku, a następnie faktura ta ulegnie zniszczeniu lub zagubieniu, to duplikat faktury nie jest uznawany za dokument uprawniający do odliczenia podatku, lecz stanowi wyłącznie potwierdzenie uprawnienia, z którego już wcześniej skorzystano.
Faktura elektroniczna
Na samym końcu warto wspomnieć o fakturach elektronicznych, gdyż w obecnych czasach jest to coraz częściej spotykany sposób przekazywania sobie tego typu dokumentów.
Dość często podatnicy, którzy dokumentują czynności opodatkowane podatkiem VAT przy pomocy e-faktur mają problem z ustaleniem terminu ich otrzymywania w prawidłowy sposób. Ponieważ moment otrzymania faktury jest sprawą zasadniczą przy określeniu terminu odliczenia VAT naliczonego przez nabywcę.
Przy fakturach odliczanych drogą elektroniczną za datę otrzymania faktury uważa się datę otrzymania wiadomości e-mail. Znaczenia nie ma tutaj forma wystawienia faktury, ani też sposób jej otrzymania (papierowo czy elektronicznie). Dlatego też w obu przypadkach skutki podatkowe VAT są takie same.
Tak więc podatnik przy odliczeniu podatku naliczonego powinien przede wszystkim mieć na względzie datę otrzymania faktury. Ważne jednak jest, aby rozbieżność między datą otrzymania a datą wystawienia faktury nie była zbyt duża. W momencie wystąpienia jednak takiej sytuacji, podatnik powinien zachować dowód potwierdzający, iż faktura wpłynęła do kontrahenta z dużym opóźnieniem.
Źródła:
1. https://ksiegowosc.infor.pl/podatki/vat/ustawa/299346,Ustawa-o-VAT-2020-Zalaczniki-stan-prawny-na-1-pazdziernika-2020-r.html (dostęp z dnia 09.12.2020 r.)
2. https://www.podatki.biz/artykuly/data-otrzymania-faktur-w-formie-elektronicznej_14_22175.htm (dostęp z dnia 08.12.2020 r.)
3. https://ksiegowosc.infor.pl/raport-dnia/143632,Odliczenie-VAT-w-nastepnych-okresach-rozliczeniowych.html (dostęp z dnia 08.12.2020 r.)
4. https://www.podatki.gov.pl/vat/abc-vat/odliczenie-podatku-naliczonego-i-zwrot-podatku/ (dostęp z dania 09.12.2020 r.)
5. http://www.poradypodatkowe.pl/artykul,745,743,odliczenie-vat-prawo-czy-obowiazek.html (dostęp z dnia 10.12.2020 r.)
6. https://www.pit.pl/aktualnosci/rozliczenie-w-deklaracji-vat-faktury-korygujacej-sprzedaz-950148 (dostęp z dnia 11.12.2020 r.)
7. https://www.podatki.egospodarka.pl/153514,Rozliczenie-faktury-korygujacej-VAT-naliczony,1,70,1.html (dostęp z dnia 10.12.2020 r.)
8. https://interpretacje-podatkowe.org/otrzymanie-faktury (dostęp z dnia 11.12.2020 r.)
