Obok umowy o pracę najpopularniejszą formą zatrudnienia pracowników jest umowa-zlecenie. Zarówno pracodawcy, jak i pracownicy cenią sobie jej elastyczność, współpraca w oparciu o nią przebiega bowiem w nieco inny sposób niż ma to miejsce np. w przypadku umów o pracę na czas określony lub nieokreślony. Przy opodatkowaniu umów-zlecenie obowiązują zasady ogólne lub ryczałt. Sposoby wyliczania oraz pobierania zaliczek na podatek dochodowy zależą od wielu indywidualnych uwarunkowań. Umowy zlecenia występują w różnych firmach. Dlatego przedsiębiorcy prowadzący własną działalność gospodarczą powinni wykazywać się znajomością zasad opodatkowywania tego rodzaju umów, żeby uniknąć różnego rodzaju nieporozumień.
Przychody zleceniobiorcy
Dla zleceniobiorcy wynagrodzenie z umowy zlecenia stanowi przychód. Pod pojęciem tym rozumie się wszystkie pobrane w danym roku kalendarzowym pieniądze oraz wartości pieniężne i wartości świadczeń wypłaconych w naturze. Opodatkowanie tego typu wynagrodzenia odbywa się albo na zasadach ogólnych, albo w oparciu o ryczałt. W tym pierwszym przypadku dochodzi do pobrania przez płatnika zaliczki na podatek dochodowy. Jej wysokość wynosi 17% przychodu pomniejszonego o koszty jego uzyskania bądź źródeł zabezpieczenia przychodu, jak również potrącone przez płatnika składki na ubezpieczenia społeczne.
Ponadto podatnik ma również możliwość wnioskowania o wykorzystywanie przez płatnika składki w wysokości 32%. Do obliczenia kosztów uzyskania przychodu stosuje się kwotę przychodu pomniejszoną o składki wypłacone na ubezpieczenia społeczne (bierze się tutaj pod uwagę koszty w wysokości 20% uzyskanego przychodu (w przypadku twórców dysponujących prawami autorskimi wartość tego wskaźnika może wynosić 50%). Zaliczka na podatek zostaje również pomniejszona o sumę składek na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 7,75% podstawy wymiaru wspomnianej składki. Pobraną zaliczkę na podatek dochodowy trzeba zawsze wpłacać do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu jej pobrania (czyli w tym wypadku wypłaty wynagrodzenia za umowę zlecenie.
Informacja PIT-11
Obowiązek przygotowywania informacji PIT-11 ciąży na płatniku. Dodatkowo musi on przekazać ją w dwóch równoważnych kopiach do urzędu skarbowego właściwego dla miejsca zamieszkania zleceniobiorcy oraz samemu zleceniobiorcy. Trzeba to uczynić najlepiej w formie elektronicznej, w pierwszym przypadku do końca stycznia kolejnego roku podatkowego, a w drugim do końca lutego analogicznego okresu rozliczeniowego. Płatnik powinien złożyć w urzędzie skarbowym właściwym dla swojego miejsca zamieszkania deklaracje PIT-4R. Wraz z likwidacją działalności wszystkie wyszczególnione powyżej zadania zostają uchylone.
Ryczałt a umowa-zlecenie
Jeśli zdefiniowana w umowie-zlecenie kwota zapłaty za świadczenie usług z tytułu tej umowy nie przekracza 200 zł, w takiej sytuacji trzeba zastosować podatek zryczałtowany. Warto pamiętać, że odnosi się to do każdej umowy-zlecenie odrębnie, a nie do wszystkich zawartych ze zleceniodawcą w przeciągu danego okresu rozliczeniowego. Podatki zryczałtowane pobiera się w wysokości 17% kwoty przychodu, rezygnując w tym przypadku z pomniejszania sumy o koszty uzyskania przychodu oraz składki na ubezpieczenia społeczne. W tym przypadku nie dochodzi także do odliczenia od podatku składek na ubezpieczenia zdrowotne.
Podleganie przez zleceniobiorcę wspomnianym świadczeniom oznacza, że kwota do wypłaty dla niego musi zostać pomniejszona o sumę należnych składek ZUS. Trzeba pamiętać o tym, że ryczałt można zastosować jedynie wobec umów jasno definiujących kwotę wynagrodzenia. Jeśli nie została ona jednoznacznie określona lub przekracza 200 zł na miesiąc, w takim przypadku nie ma możliwości zastosowania ryczałtu.
Obowiązki płatnika przy pobieraniu zryczałtowanego podatku dochodowego
Na zleceniodawcy pobierającym ryczałt od umowy zlecenia ciąży zobowiązanie wpłacania podatku w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu jego pobrania oraz przesyłania deklaracji PIT 8AR w formie elektronicznej (trzeba to uczynić do końca stycznia roku następującego po danym okresie rozliczeniowym). Z uwagi na to, iż zleceniobiorca nie rozlicza przychodów z ryczałtu w zeznaniach podatkowych, nie ma konieczności wystawiania przez płatnika na jego rzecz informacji podatkowej. Istnieje jednak możliwość odliczenia naliczonych składek ZUS od innych dochodów w zeznaniu rocznym.
Praca na umowę o pracę i zlecenie w jednej firmie
Dochody pochodzące z pracy na umowę o pracę i ze zlecenia traktuje się odrębnie. Nie podlegają one sumowaniu nawet wówczas, jeśli rolę pracodawcy i zleceniobiorcy pełni ten sam podmiot. W tym przypadku nie można również zastosować ryczałtu nawet jeśli kwota zlecenia nie przekroczyła 200 zł.
Zleceniobiorca w wieku do 26 lat
Podatnicy, którzy nie ukończyli 26 roku życia, mają prawo do specjalnej ulgi w PIT. Ich przychody pochodzące m.in. z umów zlecenia są wolne od podatku dochodowego. Zleceniobiorca nie musi przy tym składać żadnych dodatkowych oświadczeń w sprawie.
Źródła:
- https://www.frr.pl/news/956/podatek-dochodowy-od-umow-zlecen (dostęp z dnia 13.03.2021 r.)
- https://www.pit.pl/aktualnosci/sposoby-opodatkowania-naleznosci-ze-zlecenia-978864 (dostęp z dnia 17.03.2021 r.)
