Temat niniejszego artykułu dotyczy podmiotów gospodarczych, które otrzymały od sprzedawcy rabat w związku z wielkością zakupów zrealizowanych w danym okresie (inaczej mówiąc rabat od obrotu), udokumentowany fakturą korygującą. Oczywiście wspomniane podmioty gospodarcze rabat, o którym mowa muszą odpowiednio rozliczyć dla celów VAT i podatku dochodowego jak również muszą dany rabat ująć w księgach rachunkowych.
Faktury korygujące
W art. 86 ust. 19a ustawy o VAT określone zostały kwestie związane z rozliczeniem faktur korygujących przez nabywcę. Ze wspomnianego artykułu wynika między innymi, że jeśli nabywca towaru (lub usług) otrzymał fakturę korygującą np. w związku z udzieleniem przez sprzedawcę po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen, a odliczył VAT z faktury pierwotnej, jest on obowiązany do zmniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym tę fakturę korygującą otrzymał. Dodatkowo można zwrócić uwagę, iż często zdarza się tak, że w momencie otrzymania faktury korygującej nabywca towaru nie odliczył jeszcze VAT naliczonego (prawo do takiego odliczenia przysługuje nabywcy towarów) z faktury pierwotnej, czyli dokumentującej zakup towarów, które objęte zostały wspomnianym rabatem. We wspomnianym przypadku zmniejszenie kwoty VAT naliczonego uwzględnia się w rozliczeniu za okres, w którym podatnik dokonuje tego odliczenia, na podstawie faktury pierwotnej.
Oczywiście zdarzają się czasami przypadki, w których to nabywca towaru nie otrzymał faktury korygującej, mimo prób jej doręczenia przez sprzedawcę. W przypadkach takich nabywca odpowiednio koryguje (zmniejsza) kwotę odliczonego VAT naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym dowiedział się o warunkach, na jakich transakcja została zrealizowana zgodnie z art. 86 ust. 19B ustawy o VAT). Warto zaznaczyć również, iż sposób rozliczenia rabatu od obrotu przez nabywcę dotyczy zarówno sytuacji, gdy rabat został udokumentowany zwykłą fakturą korygującą, jak i zbiorczą fakturą korygującą , wystawioną w związku z udzieleniem rabatu w odniesieniu do wszystkich dostaw towarów dokonywanych na rzecz jednego nabywcy w danym okresie rozliczeniowym.
Na podstawie regulacji zawartych w art. 15 ust. 4i-4j ustawy o PODP jak i art. 22 ust. 7c-7d ustawy o PDOF nabywca rozlicza korektę (czyli w sytuacji gdy nabywca otrzymał od sprzedawcy fakturę korygującą). Na podstawie powyższych ustaw wywnioskować można, że:
- jeżeli korekta kosztu uzyskania przychodów (w tym odpisu amortyzacyjnego) nie jest spowodowana błędem rachunkowym lub inną oczywistą omyłką, korekty dokonuje się poprzez zmniejszenie lub zwiększenie kosztów uzyskania przychodów poniesionych w okresie rozliczeniowym, w którym została otrzymam faktura korygująca, natomiast w przypadku braku faktury inny dokument potwierdzający przyczyny korekty,
- natomiast gdy we wspomnianym okresie rozliczeniowym podatnik nie poniósł kosztów uzyskania przychodów lub kwota poniesionych kosztów uzyskania przychodów jest niższa niż kwota zmniejszenia, podatnik jest obowiązany zwiększyć przychody o kwotę, o którą nie zostały zmniejszone koszty uzyskania przychodów.
Zwrócić uwagę należy, że w ustawach o podatku dochodowym nie zostało określone, co należy rozumieć poprzez błąd rachunkowy, o którym we wspomnianych ustawach mowa lub poprzez oczywistą omyłkę. Aczkolwiek przyjęte zostało, że błąd rachunkowy ma miejsce w sytuacji, gdy koszt został niewłaściwie ujęty ze względu na błąd w toku wykonywania obliczeń. Zazwyczaj dotyczyć to może okoliczności leżących zarówno po stronie wystawcy faktury czy innego dokumentu księgowego jak również po stronie odbiorcy. Przyjęte zostało również ogólnie, że inna oczywista omyłka to inaczej mówiąc inny oczywisty błąd (który jednocześnie nie jest błędem rachunkowym). Przykładowo błędem takim będzie ujęcie w kosztach podatkowych faktury wystawionej na podmiot inny niż faktyczny nabywca towaru. Tak więc pamiętać należy, że korekta powinna być dokonywana w okresie otrzymania dokumentu potwierdzającego przyczynę korekty, oczywiście w przypadku korekty kosztów uzyskania przychodów.
Dlatego też istotny jest fakt, że w przypadku, gdy przyczyną wystawienia faktury korygującej jest udzielenie przez sprzedawcę rabatu od obrotu, podatnik nie ma do czynienia z błędem rachunkowym, czy też z inną oczywistą omyłką. W związku z czym nabywca, który otrzymał rabat, odpowiednio koryguje, czyli zmniejsza koszty uzyskania przychodów w okresie rozliczeniowym, w którym to otrzymał fakturę korygującą.
| Korekty kosztów w sytuacji otrzymania rabatu należy dokonać na bieżąco w myśl art. 15 ust. 4I ustawy o CIT. |
Podsumowanie
Na koniec warto wspomnieć o ewidencji księgowej otrzymanego rabatu od obrotów. Dlatego też w momencie, gdy nabywca otrzyma od sprzedawcy fakturę korygującą, w związku z rabatem uzyskanym z tytułu dokonania w danym okresie zakupu towarów w określonej ilości lub o określonej wartości wtedy to faktura o której mowa rozliczana jest następująco:
- w sytuacji gdy rabat dotyczy towarów, których wartość nie została jeszcze zaliczona do kosztów bilansowych (np. towarów pozostających w magazynie, niesprzedanych) koryguje się odpowiednio wartość towarów znajdujących się na zapasie,
- natomiast w przypadku gdy rabat dotyczy towarów, których wartość została już zaliczona do kosztów bilansowych (towarów wydanych z magazynu, sprzedanych lub odpisywanych w koszty w momencie ich zakupu – art. 17 ust 2 pkt.4 stawy o rachunkowości, koryguje się koszty bilansowe.
Pamiętać należy, że na potrzeby bilansowe faktury korygujące powinny być uwzględniane w kosztach w tym samym okresie sprawozdawczym np.w miesiącu, w którym ujęto koszt, którego dotyczy dana korekt. Znaczenia tutaj nie ma przyczyna dokonania korekty. Natomiast zdarzyć się może, że księgi rachunkowe miesiąca, w którym ujęto korygowany koszt, zostały już zamknięte. W przypadku takim korekty dokonuje się na bieżąco, w miesiącu, w którym otrzymano fakturę korygującą (pod uwagę tutaj brane nie są faktury korygujące na przełomie roku).
Źródła:
1. https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/podatek-od-towarow-i-uslug-17086198/art-86 (dostęp z dnia 31.05.2021 r.)
2. https://lexlege.pl/ustawa-o-podatku-dochodowym-od-osob-prawnych/art-15/ (dostęp z dnia 01.06.2021 r.)
3. https://lexlege.pl/ustawa-o-podatku-dochodowym-od-osob-fizycznych/art-22/ (dostęp z dnia 04.06.2021 r.)
4. https://ksiegowosc.infor.pl/podatki/cit/cit/koszty/2979342,Korekta-kosztu-w-CIT.html (dostęp z dnia 07.06.2021 r.)
5. https://lexlege.pl/ustawa-o-rachunkowosci/art-17/ (dostęp z dnia 08.06.2021 r.)
6. https://www.pit.pl/aktualnosci/korekta-w-ksiegach-przychodow-i-kosztow-z-tytulu-rabatow-968540 (dostęp z dnia 09.06.2021 r.)
7. https://biznes.interia.pl/podatki/news-otrzymany-rabat-a-podatek-dochodowy,nId,4119579 (dostęp z dnia 09.06.2021 r.)
