Jeszcze nie tak dawno temu przed założeniem własnej działalności gospodarczej trzeba było najpierw załatwić wszystkie formalności związane z jej rejestracją w CEIDG oraz zgłoszeniem się do systemu ubezpieczeń i do urzędu skarbowego celem uzyskania statusu płatnika. Obecnie jednak w pewnych sytuacjach można zaniechać tego typu formalności, decydując się na prowadzenie tzw. niezarejestrowanej działalności gospodarczej. Oczywiście, nie każdy przedsiębiorca dysponuje taką możliwością, jednak dla wielu osób jest to szansa na wejście w rolę właściciela firmy bez żadnych poważniejszych zobowiązań wynikających z tego tytułu. Niektóre z nich traktują czas prowadzenia tego typu działalności jako pierwszy krok do założenia przedsiębiorstwa działającego na ogólnie przyjętych zasadach. Dowiedz się więcej na ten temat!
Działalność nierejestrowana – co to takiego?
Działalnością nierejestrowaną zazwyczaj nazywa się specjalną formę prowadzenia drobnej działalności gospodarczej dostępną wyłącznie dla osób fizycznych. W jej ramach – jak sama nazwa wskazuje – nie ma konieczności dokonywania rejestracji firmy. Zasadniczo z tej możliwości mogą korzystać wszystkie osoby fizyczne, jednak pod pewnymi warunkami. Przede wszystkim ta opcja jest możliwa tylko w przypadku osób, które w okresie ostatnich pięciu lat nie prowadziły własnej działalności gospodarczej (jeśli jednak przez 60 miesięcy działalność firmy była zawieszona, można prowadzić działalność nierejestrowaną).
Przychód z tego typu działalności nie powinien także przekraczać 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia określonego na dany rok. Warto przy tym pamiętać, że bierze się pod uwagę kwoty należne, nawet jeśli przedsiębiorca faktycznie ich nie otrzymał. Wyklucza się przy tym wartość udzielonych bonifikat i skont, jak również zwróconych towarów. Obecnie minimalne wynagrodzenie wynosi 3010 zł. To oznacza, że przychód z nierejestrowanej działalności może wynosić maksymalnie 1505 zł.
Możliwość prowadzenia nierejestrowanej działalności wynika bezpośrednio z Konstytucji biznesu, czyli ustawy Prawo przedsiębiorców. Wspomniany akt prawny wszedł w życie 30 kwietnia 2018 roku.
Działalność nierejestrowana – kto nie może jej prowadzić?
Działalności nierejestrowanej nie można prowadzić w ramach umowy spółki cywilnej. Tak samo dzieje się także w przypadku branż, do której prowadzenia wymagana jest koncesja, licencja albo pozwolenie na prowadzenie określonej działalności. Jest to przede wszystkim działalność dotycząca ochrony osób i mienia, zbierania odpadów, organizacji imprez turystycznych, a także sprzedaży alkoholu. Podobnie działalności nierejestrowanej nie można również prowadzić wtedy, gdy jest to działalność, która została określona w ustawie Prawo przedsiębiorców. Dotyczy to m.in. towarzystw ubezpieczeniowych, jak również biur rachunkowych.
Przejście z działalności niezarejestrowanej na zarejestrowaną
Jednym z najważniejszych warunków możliwości skorzystania z działalności niezarejestrowanej jest niski dochód osiągany z tego tytułu. Jeśli jednak w danym miesiącu minimalna kwota została przekroczona, w takiej sytuacji zachodzi konieczność zarejestrowania danego podmiotu jako firmy działającej na ogólnie przyjętych zasadach. W takiej sytuacji trzeba złożyć stosowny wniosek rejestracyjny do CEIDG.
Przy działalności nierejestrowanej nie ma konieczności odprowadzania składek zdrowotnych ani na ubezpieczenia społeczne. Nie trzeba zatem dokonywać rejestracji do ubezpieczenia ani składać deklaracji ZUS każdego miesiąca.
Warto pamiętać o tym, że od działalności nierejestrowanej należy odprowadzić podatek w określonej wysokości. Nie ma jednak konieczności opłacania miesięcznych lub kwartalnych zaliczek na podatek dochodowy. Wystarczy uwzględnić uzyskane z takiej działalności przychody w zeznaniu rocznym PIT-36 w wierszu 9 Działalność niezarejestrowana. Co istotne, przedsiębiorca w działalności niezarejestrowanej jest zwolniony z konieczności opłacania podatku VAT oraz spełniania różnych formalności z tym związanych.
Co istotne, pomimo braku rejestracji firmy w świetle obowiązującego prawa właściciel działalności nierejestrowanej uznawany jest za przedsiębiorcę. To oznacza, że wymaga się od niego respektowania praw konsumenta, na przykład stosowania się do reklamacji czy zwrotów. W przypadku sprzedawania określonych towarów danej osobie będącej klientem będzie zatem przysługiwać prawo do zwrócenia danego towaru bez podania przyczyny.
Rachunki i faktury
W działalności nierejestrowanej prowadzi się uproszczoną ewidencję za każdy dzień sprzedaży. Jest to bardzo istotne w kontekście dbałości o to, aby nie przekroczyć limitów uprawniających do korzystania z tego przywileju. Na rachunku należy obowiązkowo umieścić numer, datę wystawienia danego dokumentu, nazwę sprzedawcy i nabywcy, nazwę usługi, jak również wyliczoną kwotę do zapłaty. Można także wystawić fakturę, wpisując na niej poza wymienionymi powyżej informacjami także miarę i ilość dostarczonego towaru, kwotę należności ogółem, a także informację o zwolnieniu od VAT i podstawach prawnych.
Źródła:
- https://www.biznes.gov.pl/pl/portal/00115 (dostęp z dnia 9.03.2022 r.)
- https://pomoc.home.pl/baza-wiedzy/dzialalnosc-nierejestrowana-dobry-start-dla-poczatkujacych-przedsiebiorcow (dostęp z dnia 10.03.2022 r.)
