Niektórzy podatnicy mają możliwość skorzystania z opcji obniżenia swoich należności podatkowych do poziomu 5% liczonego od dochodu. Dotyczy to osób czerpiących dochody z tytułu dysponowania prawami własności intelektualnej. Takim dochodem może być na przykład realny zysk pochodzący z odsprzedawania lub odpłatnego udostępniania programów komputerowych albo wynalazków. Warto mieć świadomość, że jest to stosunkowo nowy przywilej, który został wprowadzony w 2019 roku. Dlatego też w praktyce wiele osób, które mogłyby skorzystać z tego typu ulgi czasem nie do końca zdaje sobie sprawę z jej istnienia. Trzeba też mieć świadomość, że wspomniana ulga – choć cieszy się dużym zainteresowaniem wśród przedsiębiorców – w praktyce nie jest zbyt łatwa do uzyskania. Warto dowiedzieć się, w jaki sposób można otrzymać tę ulgę.
Własność intelektualna – co to takiego ?
Własnością intelektualną zazwyczaj nazywa się określone prawa kwalifikowane, które zostały wyszczególnione w zapisach ustawy o PIT. Zalicza się tutaj patenty, prawa z rejestracji wzoru przemysłowego i topografii układu scalonego, prawa ochronne na wzór użytkowy, prawa z rejestracji produktu leczniczego (dla ludzi i zwierząt), dodatkowe prawa ochronne dla patentów na artykuły lecznicze oraz środki ochrony roślin, a także autorskie prawa do programu komputerowego.
Własność intelektualna może stać się prawem kwalifikowanym tylko w określonym przypadku. Mianowicie musi być ona wytworzona, ulepszona lub rozwinięta tylko w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, powinna zostać wymieniona w katalogu takich własności zawartych w ustawie o PIT, w art. 30 ca ust. 2. Obowiązkowo musi także podlegać ochronie prawnej w oparciu o odrębne przepisy ustaw i umów międzynarodowych podpisanych przez Polskę.
Komu przysługuje ulga IP Box ?
Co do zasady, z ulgi IP Box mogą korzystać przedsiębiorcy w odniesieniu do praw, których są właścicielami, współwłaścicielami lub nabyli je na drodze zakupu. Jest jednak jedno zastrzeżenie, a mianowicie konieczność poniesienia wydatku na rozwój lub ulepszenie danej wartości w późniejszym okresie. Innymi słowy, ulga IP Box przysługuje jedynie tym podmiotom, które w jakikolwiek sposób przyczyniły się do ulepszenia, wytworzenia lub rozwoju danego dobra (sam zakup praw do niego nie jest natomiast wystarczającą przesłanką do skorzystania z ulgi IP Box.
Warto mieć świadomość, że poza ulgą IP Box w polskim prawie podatkowym od dłuższego czasu funkcjonuje również ulga badawczo-rozwojowa. Jej zasadnicza istota sprowadza się do odliczenia od podstawy opodatkowania niektórych kosztów uzyskania przychodów, które zostały poniesione w ramach określonej działalności. Dotyczy to na przykład badań związanych z działalnością, kosztów wykonania profesjonalnych ekspertyz, wynagrodzeń pracowników itp. Ulga ta nosi nazwę B+R. Uwzględnia się ją przy obliczaniu dochodu rozliczanego na zasadach ogólnych. W IP Box do odliczenia trzeba uwzględnić dochody pochodzące z kwalifikowanych praw intelektualnych.
Osobna ewidencja
Od osób korzystających z ulgi IP Box oczekuje się, że będą one prowadzić księgi rachunkowe w taki sposób, aby można było dokładnie wyodrębnić od siebie każdą posiadaną własność intelektualną. Do każdej tego typu wartości przyporządkowuje się zatem osobne przychody, koszty ich uzyskania, a także dochody.
5%-procentowa stawka wynikająca ze skorzystania z ulgi IP Box jest brana pod uwagę dopiero w zeznaniu rocznym. W trakcie całego roku podatkowego podczas opłacania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych stosuje się natomiast zasady ogólne, obliczając należności według określonych stawek – 17, 32 lub 19 procent.
Niekiedy przedsiębiorstwo korzystające z ulgi IP Box w ciągu roku podatkowego notuje nie zyski ale straty. Jeśli ujemny przychód dotyczy praw z własności intelektualnej, wówczas nie obniża on dochodów pochodzących z innych źródeł. W ciągu 5 kolejnych lat można systematycznie obniżać dochód, ale jedynie ze wspomnianego prawa własności intelektualnej i tylko tej części, która odnosi się do jednego konkretnego prawa. Nie można łączyć dochodów i strat z różnych kwalifikowanych własności intelektualnych. Ewentualnej straty z jednego prawa nie można zatem zrekompensować sobie dochodem osiągniętym z innego prawa.
Obliczanie ulgi IP Box w praktyce
Do obliczania wysokości ulgi IP Box stosuje się tzw. wskaźnik Nexus. Wynik IP Box stanowi iloczyn dochodu pochodzącego z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej oraz wartości wspomnianego wskaźnika ustalonego zgodnie z następującym wzorem: (a+b)x1,3/(a+b+c+d). Poszczególne litery wskazują na konkretne koszty poniesione przez podatnika kolejno na:
a) działalność badawczo-rozwojową prowadzoną bezpośrednio;
b) nabycie praw do wyników prac badawczo-rozwojowych od niepowiązanych podmiotów w rozumieniu art. 11 ust. 1 pkt 3;
c) nabycie praw do wyników prac badawczo-rozwojowych od niepowiązanych podmiotów w rozumieniu art. 11 ust. 1 pkt 3;
d) nabycie kwalifikowanych praw własności intelektualnej. Większe koszty wchodzące w skład podpunktów a i b oznaczają możliwość objęcia większej części dochodu stawką 5%.
Źródła:
- https://www.mbank.pl/mbank-news/strefa-przedsiebiorcy/przewodnik-prawny/Ulga-IP-Box-dla-kogo.html (dostęp z dnia 14.04.2022 r.)
- https://ksiegowosc.infor.pl/podatki/pit/pit/ulgi-odliczenia/3039535,Ulga-IP-Box-czym-jest-i-kto-moze-z-niej-korzystac.html (dostęp z dnia 15.04.2022 r.)
