Odsetki ustawowe należą się wtedy, gdy strony nie określają w umowie, jaka jest wysokość odsetek. Wtedy właśnie należą się odsetki ustawowe i ich wysokość określana jest przez rozporządzenie Rady Ministrów, obecnie jest to wysokość 8% w skali roku.
Odsetki ustawowe regulowane są przez przepisy Kodeksu cywilnego, więc stosuje się je zarówno do umów gospodarczych (pomiędzy kontrahentami), jak i w przypadku umów cywilnoprawnych (pomiędzy osobami nieprowadzącymi działalności gospodarczej).
Przykład odsetek ustawowych:
Osoba A pożyczyła od osoby B kwotę 2 000 zł – w umowie jednak została zawarta informacja, że osobie B należą się odsetki od pożyczki i w takim wypadku należą mu się odsetki ustawowe (w wysokości 8%).
Tak więc, jeżeli dla przykładu: osoba B zwleka z płatnościami od 20 dni, to będzie nam winna: (2 000 x 20 x 8%)/ 365 dni = 8, 77 zł, więc musi zapłacić nam 2008,77 zł.
* Tak więc, do obliczenia odsetek potrzebne są takie dane, jak: wysokość kwoty pożyczki, termin zapłaty, a data zapłaty z opóźnieniem (a więc ile dni zalega z zapłatą) oraz wysokość odsetek ustawowych, jakie obecnie obowiązują. Obliczenie następuje poprzez powyższy wzór (w przykładzie).
- Jeżeli termin zapłaty zaległości przypada na niedzielę lub w dzień uznany ustawowo za dzień wolny od pracy, termin upływa dnia następnego (art. 115 K.c). Dni ustawowo wolne od pracy są wskazane w ustawie z 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy (Dz. U. nr 4. poz. 28 ze zm.). W przypadku odsetek ustawowych według przepisów prawa cywilnego sobót nie traktuje się jako dni wolnych od pracy, które powodowałyby przesunięcie terminu zapłaty.
- Jeżeli odsetki miałyby posiadać większe oprocentowanie, trzeba to uwzględnić uprzednio w umowie. Strony mogą również określić w umowie termin i sposób zapłaty odsetek – standardowo odsetki płacone są co roku.