Ulga badawczo-rozwojowa wydaje się niezwykle przydatna i atrakcyjna dla wielu firm, jednak sprawia ona niemało problemów. Sporo zapisów jej dotyczących jest niejasnych lub w niektórych momentach nawet sprzecznych ze sobą. Nie dziwi więc potrzeba wyjaśnienia pewnych kwestii, które są z nią związane. Z czym konkretnie wiąże się ulga B+R, jak ją odliczać, kto może z niej skorzystać i co warto o niej wiedzieć?
Mechanizm ulgi B+R – czym właściwie jest ta ulga?
Cały sens ulgi B+R opiera się na tym, że pozwala ona na podwójne odliczanie wszelkich wydatków, które są związane z działalnością badawczo-rozwojową. Na początek podatnik musi odliczyć koszty na zasadach ogólnych, a dopiero potem koszty kwalifikowane do ulgi. Często jest to 100%, ale czasami też 150%, jeśli działalność ma status centrum badawczo-rozwojowego.
Aby móc skorzystać z ulgi B+R należy prowadzić działalność badawczo-rozwojową oraz ponowić koszty kwalifikowane, które są z nią związane. Jednak czym one są i jak się je oblicza?
Koszty kwalifikowane a ulga badawczo-rozwojowa
Istotne jest to, by wiedzieć, co konkretnie zalicza się do kosztów kwalifikowanych. Są to koszty:
- wynagrodzenia z tytułu: stosunku pracy, stosunku służbowego, stosunku spółdzielczego pracy, umowy zlecenia lub umowy o dzieło;
- związane z odpisami amortyzacyjnymi (liczone od wszelkich środków trwałych) oraz wartości prawnych i niematerialnych, jakie są wykorzystywane podczas wykonywania działalności badawczo-rozwojowej (nie bierze się pod uwagę samochodów osobowych, budynków i lokali).
- określone z wydatkami, usługami doradczymi, usługami równorzędnymi, ekspertyzami, opiniami oraz zakupem wyników badań naukowych od instytucji naukowych;
- dotyczą korzystania odpłatnego z aparatury naukowo-badawczej, ale jedynie pod warunkiem zastosowania ich do pracy badawczo-rozwojowej;
- związane z nabyciem surowców oraz materiałów, które wynikają bezpośrednio z pracy badawczo-rozwojowej;
- nabycia sprzętu specjalistycznego nienależącego do środków trwałych i wykorzystanego do pracy badawczo-rozwojowej (zwłaszcza urządzenia pomiarowe, naczynia i przybory laboratoryjne).
Koszty wynagrodzenia w uldze B+R
Trudno czasami określić koszty, które będą związane z wynagrodzeniem pracowników. W tę kwotę wlicza się nie tylko comiesięczna wypłata, a dochodzą do niej różne premie roczne czy okolicznościowe. A czy takie premie mogą stać się kosztem kwalifikowanym? Dlatego nie da się podać jednoznacznej kwoty?
Problem polega na tym, że premie nie do końca mają charakter świadczeń, które wypłaca się od zysku rocznego. Chociaż z nazwy wiążą się np. z wakacjami czy świętami, to w rzeczywistości mogą zostać przeznaczone na jakikolwiek cel i z jakiejkolwiek okazji. Zalicza się je jednak do przychodów ze stosunku pracy. Co do pracowników, to są oni zobowiązani do prowadzenia szczegółowej ewidencji czasu poświęconego na pracę.
Jednak okazuje się, że zarówno premie okolicznościowe, jak i roczne można zaliczyć do kosztów kwalifikowanych. Jedyną różnicą jest sposób obliczania kosztów, jakie można potem odliczyć w ramach ulgi B+R.
Najlepiej zaprezentować to na przykładzie. Jeśli pracownik otrzymał premię za sierpień, to odlicza się ją jedynie w części, jaka odpowiada procentowemu stosunkowi godzin, które zostały przez niego przepracowane w ramach pracy B+R, do sumy godzin, które przepracował całkowicie w tym miesiącu. Tak to się prezentuje w przypadku premii okolicznościowych, za to w przypadku premii rocznych (wynikowej i efektywnościowej) wygląda to nieco inaczej.
Należy uwzględnić okresy, jakich premia dotyczy. Dzięki temu prostsze staje się określenie, jaki jest koszt kwalifikowany. Najważniejszy jest tutaj stosunek czasu pracy pracownika w ramach B+R do całego czasu pracy w miesiącach, które służyły do obliczenia premii.
Koszty kwalifikowane a czasu urlopu
Pracownik ma prawo otrzymać wynagrodzenia za czas, jaki spędził na urlopie. Nie ma znaczenia to, czy był to urlop wypoczynkowy, czy zdrowotny. Pozostaje pytanie, czy wydatki, jakie są przeznaczone na wynagrodzenie pracowników na urlopach, można zaliczyć do kosztów, które kwalifikują do ulgi B+R.
Rzekomo nie można zaliczyć do kosztów kwalifikowanych wynagrodzenia, jakie pracownicy otrzymują za czas, kiedy nie wykonują swoich obowiązków, czyli np. na urlopie. W zapisach dotyczących ulgi zaznaczono, że dotyczy ona jedynie sytuacji, w których pracownik wykonywał prace w ramach B+R.
Jednak potem wykazano inne stanowisko. Sam kodeks pracy mówi przecież, że pracownik ma prawo otrzymywać wynagrodzenia za czas, kiedy przebywa choćby na urlopie wypoczynkowym czy zdrowotnym. W takim razie można wysunąć z tego wniosek, że pracodawca ma w związku z tym prawo do korzystania z ulgi B+R, ponieważ zapłata za czas, w którym pracownika fizycznie ma w miejscu pracy, to wydatek, który jest związany z normalnym wynagrodzeniem pracownika, a to zostało wpisane do wspomnianego wcześniej katalogu kosztów kwalifikowanych.
Ulga B+R – czy pojawią się kolejne zmiany?
Niektóre kwestie związane z ulgą B+R nie są do końca jednoznaczne i można mieć pewne wątpliwości. Jednak w przypadku urlopów pracodawca może mieć pewność, że zasługuje na odliczenie tych kosztów. Podobnie sytuacja wygląda w przypadku premii. Trzeba jedynie wiedzieć, jak prawidłowo wykonać obliczenia.
Można dodatkowo założyć, że mogą pojawić się zmiany dotyczące tego, jak obliczyć ulgę badawczo-rozwojową, a także jej zakres czy wielkość pomocy. Firmy, które zajmują się tego typu działalnością, muszą więc na bieżąco sprawdzać, czy nie zostały do niej dopisane kolejne wymagania i wytyczne.
Źródła:
- https://firma.rp.pl/prawo-i-podatki/art17063381-ulga-b-r-co-mozna-zyskac-i-jak-skorzystac (dostęp z dnia 27.07.2022 r.)
- https://ksiegowosc.infor.pl/podatki/pit/pit/ulgi-odliczenia/5147013,Ulga-BR-20202021-zasady-korzysci-koszty-kwalifikowane.html (27.07.2022 r.)
- https://www.kis.gov.pl/documents/6609173/10425091/11.Broszura+ulga+na+dzia%C5%82alno%C5%9B%C4%87+badawczo-rozwojow%C4%85.pdf (dostęp z dnia 30.07.2022 r.)
