Otwarcie granic Polski na skutek jej wstąpienia do struktur unijnych poskutkowało napływem zagranicznych pracowników do naszego kraju, głównie z Ukrainy, ale także z państw azjatyckich, takich jak Korea, Wietnam czy Chiny. Wielu pracodawców zatrudniających cudzoziemców zadaje sobie jednak pytanie, w jaki sposób rozliczać wspomniane osoby zagraniczne? Czy wobec nich stosuje się jakieś inne zasady rozliczania, czy też wszystko odbywa się według standardowych zasad, stosowanych także w przypadku rodzimych pracowników? I wreszcie, jak wygląda kwestia zatrudniania osób zagranicznych w oparciu o umowy cywilnoprawne? Na te pytania postaramy się odpowiedzieć w niniejszym artykule.
Ogólne zasady rozliczania osób zagranicznych pracujących w Polsce
Niektórym cudzoziemcom zatrudnionym na terenie Polski przysługuje status rezydenta podatkowego. Oznacza to w jego wypadku zaistnienie zobowiązania podatkowego wyłącznie względem polskich organów skarbowych oraz uniknięcie tym samym problemu tzw. podwójnego opodatkowania. Reguły rozliczania osób zagranicznych właściwie nie różnią się zbytnio od analogicznych zasad stosowanych w przypadku polskich pracowników. I tak, jeśli obcokrajowcy zostali zatrudnieni przez polskie podmioty gospodarcze, za ich rozliczanie z fiskusem oraz systematyczne opłacanie zaliczek na podatek dochodowy w systemie miesięcznym lub kwartalnym odpowiada pracodawca. Z kolei osoby zatrudnione przez zagraniczne firmy mające swoją siedzibę w Polsce muszą samodzielnie rozliczać się z polskimi organami skarbowymi. Niezależnie od tego, jak realnie będzie przedstawiać się wysokość uzyskanych z tytułu pracy zarobkowej dochodów, zaliczki na podatek dochodowy oblicza się według stałej stawki wynoszącej 18%. Podatnik jednak, chcąc uniknąć zbyt wysokich niedopłat wynikających z rocznych zeznań, może zdecydować się na opłacenie wyższej stawki podatkowej, wynoszącej 32%.
Obcokrajowcy a umowa zlecenie lub umowa o dzieło
Cudzoziemcy wykonujący pracę na terenie Polski, nieposiadający statusu rezydenta podatkowego, jeśli zawrą z polskim podmiotem gospodarczym umowę-zlecenie lub umowę o dzieło, muszą liczyć się z tym, że od rachunku do ich umowy zostanie odprowadzony zryczałtowany podatek w wysokości 20%. Jeśli obcokrajowiec dysponuje natomiast certyfikatem rezydencji podatkowej, stosuje się tutaj przepisy o unikaniu podwójnego opodatkowania. W praktyce oznacza to, że dwudziestoprocentową stawką podatkową odprowadzaną od dochodu obciążone są jedynie te umowy zlecenia i umowy o dzieło, które zostały zawarte z osobami zagranicznymi, niebędącymi rezydentami podatkowymi w Polsce.
Rezydenci i nierezydenci podatkowi
Rezydenci podatkowi w polskim prawie gospodarczym traktowani są na równi z rodzimymi pracownikami, co oznacza, że podlegają oni nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu od całości osiąganych dochodów, niezależnie od tego, skąd pochodzą poszczególne dochody podatnika. Certyfikat rezydencji podatkowej w Polsce uzyskują osoby, które mieszkają i pracują legalnie w Polsce, gdzie znajduje się też centrum ich interesów osobistych (np. krewni, rodzina, znajomi) i/lub gospodarczych (praca zawodowa) lub też przebywają na terenie Rzeczpospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w ciągu całego roku podatkowego. Z kolei względem nierezydentów podatkowych stosuje się ograniczony obowiązek podatkowy. W ich przypadku opodatkowaniu na terenie Polski podlega jedynie ta część dochodu, która została uzyskana na terenie naszego kraju. Zgodnie z polskim prawem bezwzględnemu opodatkowaniu podlegają te dochody, które podatnik uzyskał z tytułu pracy wykonywanej na terenie Polski w oparciu o stosunek pracy, stosunek służbowy, pracę nakładczą lub spółdzielczy stosunek pracy, a także z tytułu osobiście wykonywanej działalności na terenie Polski, w tym także działalności gospodarczej. W tym przypadkach faktyczne miejsce wypłaty wynagrodzenia nie ma większego znaczenia.
Deklaracje podatkowe
Termin na opłacenie zryczałtowanego podatku od umowy cywilnoprawnej w wysokości 20% upływa zawsze 20 dnia miesiąca następującego bezpośrednio po miesiącu, w którym doszło do opłacenia wspomnianej umowy. Odpowiednią kwotę zobowiązania należy uiścić w urzędzie skarbowym właściwym dla danego przedsiębiorcy. Z kolei deklarację PIT-8AR właściciel firmy musi złożyć do odpowiedniego dla siebie urzędu skarbowego w terminie do końca stycznia roku następującego po upływie danego roku podatkowego, z równoczesnym wskazaniem rzeczywistej kwoty pobranego w tym czasie podatku. Na tym jednak nie koniec zobowiązań płatnika. Do końca lutego musi on bowiem sporządzić deklarację IFT-1R. Deklarację taką składa się nie do danego urzędu skarbowego, ale do specjalnego organu podatkowego, zajmującego się rozliczeniami osób zagranicznych mieszkających i pracujących w Polsce. Oprócz tego zaleca się również wysłanie stosownej informacji danemu cudzoziemcowi, po to, aby mógł on się rozliczyć we własnym kraju, zgodnie z obowiązującymi tam zasadami podatkowymi.