Zazwyczaj podatnicy są świadomi tego, jakie stawki VAT-u powinni zastosować dla sprzedawanego towaru czy świadczonej przez siebie usługi. Jednakże nikt nie jest nie omylny, każdy może popełnić błąd. W szczególności przy transakcjach, które wykonywane są rzadko.
Gdy wyżej opisana sytuacja będzie miała miejsce – postanowieniem art. 106j ust. 1 pkt 5 ustawy o VAT dotyczącej kwestii wystawienia faktury z błędną stawką lub kwotą podatku, należy wystawić fakturę korygującą.
Oczywiście wystawienie faktury może nastąpić w przypadku, gdy dana faktura została już wprowadzona do obrotu, a nie gdy tylko została wystawiona. Pomyłka może być zauważona przez sprzedawcę, jak i nabywcę – nie ma to różnicy. Jednakże musi zostać ona poprawiona tylko przez sprzedawcę.
Co jeżeli faktura korygująca nie zostanie wystawiona?
W przypadku, gdy powyżej opisana faktura korygująca nie zostanie wystawiona, nastąpią skutki podatkowe ze względu na błędny zapis – zastosowana błędna stawka VAT. Skutki podatkowe są zależne o kwestii czy stawka została zawyżona, czy zaniżona.
Jeżeli sprzedawca na fakturze wskazał zawyżoną stawkę VAT, a w konsekwencji również kwotę VAT, wówczas musi mieć na uwadze to, że w myśl art. 108 ust. 2 ustawy o VAT ma obowiązek jej zapłaty.
Natomiast nabywca, który otrzymał taką fakturę, co do zasady ma prawo odliczenia wskazanego w niej podatku. Wyjątek dotyczy jedynie sytuacji, o której mowa w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
Jeżeli jednak stawka VAT została zaniżona przez sprzedawcę, tym samym dochodzi u niego do zaniżenia zobowiązania podatkowego oraz powstania zaległości podatkowej, od której odsetki podatkowe mogą wynieść nawet 150% stawki podstawowej. Od 1 stycznia 2016 r. obowiązuje bowiem tzw. stawka podwyższona odsetek od zaległości podatkowych. Ma ona zastosowanie jedynie w odniesieniu do zaległości w podatku od towarów i usług oraz w podatku akcyzowym, przy czym muszą być spełnione jeszcze dodatkowe warunki.
Przede wszystkim kwota zaniżenia zobowiązania podatkowego, zawyżenia kwoty nadpłaty lub zwrotu podatku musi przekraczać 25% kwoty należnej (a to będzie miało miejsce w przypadku każdego zaniżenia stawki podatku, zarówno gdy zostanie wskazane 8% zamiast 23%, jak i wtedy, gdy zamiast opodatkować transakcję stawką 23%, sprzedawca uzna, że podatek rozlicza nabywca usługi), a także kwota ta musi być wyższa niż pięciokrotna wysokość minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w dniu następującym po dniu upływu terminu płatności zobowiązania lub terminu zwrotu. W roku 2016 będzie to 9250 zł. Jest to oczywiście kwota dość znaczna.
Drugim warunkiem, aby podatnik był zobowiązany do zapłaty podwyższonych odsetek podatkowych, jest to, aby zaniżenie zobowiązania podatkowego, zawyżenie kwoty nadpłaty lub zwrotu podatku:
- zostało ujawnione przez organ podatkowy w toku kontroli podatkowej lub postępowania podatkowego,
- zostało wykazane w korekcie deklaracji:
- złożonej po doręczeniu zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej, a w przypadkach, gdy nie stosuje się zawiadomienia – po zakończeniu kontroli podatkowej,
- dokonanej w wyniku czynności sprawdzających.
- Nabywca, który otrzyma fakturę z zaniżoną stawką VAT, nie ponosi żadnych negatywnych konsekwencji podatkowych z tego powodu.
