Faktura pro forma zazwyczaj ma zastosowanie jako propozycja (oferta) zawarcia zawarcia umowy sprzedaży towaru lub świadczenia usługi. Warto podkreslić, że faktura pro forma nie jest dokumentem księgowym, spełnia jedynie rolę informacyjną i nie stanowi dowodu zawarcia transakcji między stronami. Wystawiana jest najczęściej w celu uzyskania przedpłaty lub zaliczki od nabywcy.
Tak więc, fakturę pro formę można traktować jako ofertę (w rozumieniu Kodeksu cywilnego), natomiast w chwili dokonania za nią zapłaty dochodzi do akceptacji jej warunków i zawarcia właściwej umowy sprzedaży.
Według Kodeksu cywilnego tego rodzaju fakturę można potraktować jako ofertę – mówi o tym przepis art. 66 § 1 KC: „oświadczenie drugiej stronie woli zawarcia umowy stanowi ofertę, jeżeli określa istotne postanowienia tej umowy”. Faktura pro forma zawiera zaś wszystkie dane, jakie znajdują się w standardowej umowie, tj. oznaczenie stron, przedmiot sprzedaży oraz termin płatności. Tym samym, dokonanie zapłaty przez kontrahenta na podstawie danych zawartych w fakturze pro forma skutkuje zawarciem umowy sprzedaży przez przyjęcie złożonej oferty.
Warto jeszcze zaznaczyć, że faktura pro forma może być ofertą sprzedaży i przyrzeczeniem dostarczenia usługi lub towaru po wskazanej cenie dopiero po uregulowaniu należności (otrzymaniu wcześniejszej zapłaty). Faktura pro forma może w takim wypadku opiewać zarówno na zaliczkę, jak i całą kwotę zamówienia.
“Faktura pro forma to dokument będący zapowiedzią lub propozycją faktury (zwykle faktury VAT). Nie jest dokumentem księgowym. Faktura pro forma pełni rolę oferty handlowej. Teoretycznie i praktycznie, może się zdarzyć, że faktura pro forma nie pokrywa się z fakturą ostateczną. Zatem faktura pro forma jest dokumentem, który jest zapowiedzią, że kiedyś zostanie wystawiona zwykła faktura, lecz nie jest dokumentem księgowym. W obrocie handlowym faktura pro forma pełni jedynie rolę pewnego rodzaju oferty zawarcia umowy sprzedaży towaru lub świadczenia usług. Zapowiada, że w przyszłym okresie zostanie wystawiona właściwa faktura VAT. Ponadto wystawienie faktury pro formy nie zwalnia podatnika z obowiązku wystawienia faktury na zasadach ogólnych, skoro ta nie jest dowodem dokonania transakcji, ani dowodem księgowym, a co za tym idzie na jej podstawie nie ma możliwości ujmowania jej w księgach podatkowych” (III SA/Wa 2559/10 – wyrok WSA Warszawa z dnia 3 grudnia 2010 r.).
Należy również zgodzić się z poglądem, że „faktura pro forma w swojej istocie winna być traktowana jako oferta zawarcia umowy za podaną w niej cenę. Zaakceptowanie warunków w niej wskazanych oznacza w takiej sytuacji przyjęcie oferty i w konsekwencji zawarcie umowy. Oświadczenie woli akceptujące treść oferty może być złożone przez czynności konkludentne (art. 60 KC). W realiach niniejszej sprawy taką czynnością powódki było uiszczenie żądanych przez pozwanego zaliczek stanowiących kwotę wynegocjowanej ceny” (I ACa 920/14 – wyrok SA Białystok z dnia 19 marca 2015 r.)
