Bardzo często spotyka się obustronne transakcje, gdzie przedsiębiorcy są dla siebie równocześnie sprzedawcami i nabywcami. Dowiedz się czegoś więcej na temat podanych transakcji.
Powyżej wspomniane transakcje można znaleźć w kodeksie cywilnym, który dokładnie wyjaśnia wątpliwości przedsiębiorców.
Celem wyjaśnienia pojęcia kompensaty wzajemnej (zobowiązań i należności), wyjaśnimy na czym ona polega. Przede wszystkim są to zobowiązana, które rozliczane są bezgotówkowo, dlatego też tylko w określonych sytuacjach można uzyskać prawo do ich rozliczenia. Dokładniej mówiąc, tylko w przypadku, gdy obydwie strony są dla siebie wzajemnie i jednocześnie wierzycielami i dłużnikami.
Art. 498 Kodeksu cywilnego
§ 1. Gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym.
§ 2. Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej.
Co więcej, poniżej przedstawimy listę wierzytelności, których (poza wierzytelnościami niewymagalnymi) ustawowa kompensata wzajemnych zobowiązań nie może obejmować:
- przeterminowane, jeżeli potrącenie nie było możliwe przed ich przeterminowaniem (art. 502 k.c.),
- zajęte, jeżeli dłużnik stał się wierzycielem swojego wierzyciela już po dokonaniu zajęcia (art. 504 k.c.),
- nieulegające zajęciu,
- o dostarczenie środków utrzymania,
- wynikające z czynów niedozwolonych,
- co do których potrącenie jest wyłączone na podstawie przepisów szczególnych.
Przykład
Firma X i Y współpracują ze sobą. Pierwsza firma X posiada u drugiej firmy zadłużenie w kwocie 2 000 zł. Zaś firma Y posiada zadłużenie względem firmy pierwszej również zadłużenie, ale w mniejszej kwocie – 1 000 zł.
Wierzytelności, aby mogły być rozliczone poprzez opisany przez nasz wyżej sposób, spełniają oczywiście warunek wymagalności. W związku z czym firma Y wystąpiła do firmy X z oświadczeniem o ustawowym potrąceniu należności.
Po skompensowaniu wzajemnych należności zadłużenie firmy X względem Y wynosi już tylko 1 000 zł i powinno ono zostać uregulowane w terminie płatności.
