Wielu podatników powracających z zagranicy, ale i innych, spełnia warunki do skorzystania z więcej niż jednej ulgi w podatku dochodowym od osób fizycznych. Mowa tu o uldze do 26 roku życia, uldze dla osób zmieniających miejsce zamieszkania z zagranicy na terytorium RP, uldze dla rodzin wielodzietnych czy uldze dla seniorów. Czy możliwe jest połączenie owych ulg w świetle polskiego prawa podatkowego? Jakich profitów dostarczają podatnikowi powyższe ulgi? Na te pytania odpowiedziano w niniejszej publikacji.
Ulga do 26 roku życia
Jak mówi art. 21. ust. 1 pkt 148 ustawy z dnia 2021.06.24 o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U.2021.1128 z późn. zm. zwanej dalej ustawą o PIT) wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) są przychody otrzymane przez podatnika do ukończenia 26. roku życia, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85.528 zł wynikające z poniższych tytułów:
- ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy,
- z umów zlecenia,
- na podstawie odbywania praktyki absolwenckiej,
- na podstawie odbywania stażu uczniowskiego,
- z zasiłku macierzyńskiego.
Należy podkreślić, że gdy podatnik uzyskuje dochody z kilku powyższych źródeł, wówczas na mocy art. 21 ust. 44 ustawy o PIT suma przychodów zwolnionych od podatku dochodowego PIT nie może w roku podatkowym przekroczyć kwoty 85.528 zł. Zatem podatnik może ulgę dla młodych stosować w połączeniu do kilku ww. przychodów.
W art. 32 ust. 1f ustawy o PIT prawodawca wskazał, iż podatnik ma możliwość złożenia pracodawcy pisemnego wniosku o pobór zaliczki na podatek dochodowy (czyli bez zastosowania zwolnienia). W takiej sytuacji płatnik (pracodawca) pobiera zaliczki bez stosowania tego zwolnienia najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymał wniosek.
Wniosek ten składa się odrębnie dla każdego roku podatkowego. Wniosek ten pozwala podatnikowi na stosowanie zwolnienia z PIT do 26 roku życia np. w odniesieniu do jednego, konkretnego powyższego źródła przychodu a do pozostałych niestosowanie tego zwolnienia (rozwiązanie to uprości ustalenie pozostałej kwoty przychodu zwolnionego z PIT).
| UWAGA: Kosztów uzyskania przychodów z powyższych tytułów przychodów nie można stosować w odniesieniu do przychodu zwolnionego, a więc do kwoty rocznego limitu 85.528 zł. Koszty uzyskania przychodów z tytułów, o których mowa powyżej stosuje się w wysokości nieprzekraczającej tej części przychodów z danego źródła, która podlega opodatkowaniu. |
Powyższe zwolnienie nie dotyczy dochodów opodatkowanych ryczałtem, chodzi o m.in. dochody z wygranych, z umów zleceń do 200 zł, z jednorazowych odszkodowań za skrócenie okresu wypowiedzenia, z wypłat z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, z tytułu odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji i inne.
Zwolnienie nie obejmie przychodów opodatkowanych ryczałtem a osiąganych przez obywateli podlegających w Polsce ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Dotyczy to przychodów z m.in.: świadczeń doradczych, księgowych, badania rynku, usług prawnych, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, usług rekrutacji pracowników i pozyskiwania personelu, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze, uzyskiwania odsetek, a także przychodów z praw autorskich lub z praw pokrewnych, z praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, opłat za usługi w zakresie działalności widowiskowej, rozrywkowej lub sportowej oraz pozostałych.
| UWAGA: Składki ZUS obliczone od przychodów zwolnionych w związku ze stosowaniem zwolnienia z PIT do 26 roku życia nie obniżają dochodu podlegającego opodatkowaniu. |
Ulga na powrót z zagranicy
W myśl art. 21. ust. 1 pkt 152 ustawy o PIT zwalnia się z podatku dochodowego od osób fizycznych przychody podatnika, który przeniósł miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł, z tytułów:
- z pozarolniczej działalności gospodarczej, do których mają zastosowanie zasady formy opodatkowania – skala podatkowa, podatek liniowy, ryczałt, a także opodatkowanie dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej (IP BOX),
- ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy,
- z umów zlecenia,
- z zasiłku macierzyńskiego.
| UWAGA: Zwolnienie osób powracających z zagranicy odnosi się do czterech kolejno po sobie następujących lat podatkowych, licząc od początku roku, w którym podatnik przeniósł to miejsce zamieszkania, albo od początku roku następnego. Oznacza to, że zwolnienie będzie obejmować zarówno przychody krajowe i zagraniczne już w pierwszym roku, w którym podatnik powróci do Polski jednak nie w całości a w tej części, która została uzyskana już po zmianie miejsce zamieszkania. |
W myśl art. 21 ust. 43 ustawy o PIT powyższe zwolnienie może być zastosowane jeżeli będą łącznie spełnione poniższe warunki:
- na skutek przeniesienia miejsca zamieszkania na terytorium RP podatnik podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, czyli całość przychodów ma obowiązek opodatkować w Polsce,
- podatnik nie miał miejsca zamieszkania na terytorium RP w okresie obejmującym:
- trzy lata kalendarzowe poprzedzające bezpośrednio rok, w którym zmienił miejsce zamieszkania na terytorium RP, oraz
- okres od początku roku, w którym zmienił miejsce zamieszkania na terytorium RP, do dnia poprzedzającego dzień, w którym zmienił miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, oraz
- podatnik posiada obywatelstwo polskie, Kartę Polaka lub obywatelstwo innego niż RP państwa członkowskiego UE, lub państwa należącego do EOG albo Konfederacji Szwajcarskiej, lub miał miejsce zamieszkania:
- nieprzerwanie co najmniej przez okres, o którym mowa w pkt 2, w państwie członkowskim UE lub państwie należącym do EOG, Konfederacji Szwajcarskiej, Australii, Chile, Izrael, Japonii, Kanadzie, Meksykańskich Stanach Zjednoczonych, Nowej Zelandii, Republice Korei, Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej lub USA, lub
- na terytorium RP nieprzerwanie przez co najmniej 5 lat kalendarzowych poprzedzających okres, o którym mowa w pkt 2, oraz
- posiada certyfikat rezydencji lub inny dowód dokumentujący miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w okresie niezbędnym do ustalenia prawa do tego zwolnienia, oraz
- nie korzystał uprzednio, w całości lub w części, z tego zwolnienia — w przypadku podatników, którzy ponownie przeniosą miejsce zamieszkania na terytorium RP.
Ulga dla rodzin posiadających przynajmniej czwórkę dzieci
Na mocy art. 21 ust. 1 pkt 153 ustawy o PIT zwolnieniu z opodatkowania podatkiem PIT podlegają przychody podatnika do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł — który w tym roku podatkowym:
- posiadał minimum czwórkę dzieci,
- w stosunku do tych dzieci wykonywał władzę rodzicielską, pełnił funkcję opiekuna prawnego, dziecko z nim zamieszkiwało, lub sprawował funkcję rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu, lub umowy zawartej ze starostą, a w przypadku pełnoletnich uczących się dzieci — wykonywał ciążący na nim obowiązek alimentacyjny albo sprawował funkcję rodziny zastępczej.
Powyższe zwolnienie znajduje zastosowanie wyłącznie do przychodów z tytułu:
- z pozarolniczej działalności gospodarczej, do których mają zastosowanie zasady formy opodatkowania – skala podatkowa, podatek liniowy, ryczałt, a także opodatkowanie dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej (IP BOX),
- ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy,
- z umów zlecenia,
- z zasiłku macierzyńskiego.
Co ważne w powyższej uldze podatnik nie uwzględnia dziecka, które w roku podatkowym, na podstawie orzeczenia sądu, zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych.
Podatnik, który korzysta z tego zwolnienia musi pamiętać aby w ramach zeznania rocznego składanego za rok w którym skorzystał z owej ulgi złożył dodatkowo wraz z tym zeznaniem:
- w przypadku przychodów opodatkowanych wyłącznie skalą podatkową (nie dotyczy działalności gospodarczej) informację, zawierającą dane o liczbie dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów — imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci,
- w przypadku przychodów z działalności gospodarczej opodatkowanych skalą podatkową, podatkiem liniowym bądź ryczałtem — informacje o liczbie dzieci i ich numerach PESEL, a w przypadku braku tych numerów — imionach, nazwiskach oraz datach urodzenia dzieci
Warto podkreślić, iż organy podatkowe mogą zażądać dokumentów potwierdzających prawo podatnika do powyższej ulgi. Dokumenty te to m.in. odpis aktu urodzenia dziecka, zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka, odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą, zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.
Ulga PIT-0 dla pracujących seniorów z prawem do emerytury lub renty rodzinnej
Ze zwolnienia z podatku dochodowego mogą skorzystać:
- przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy,
- z umów zlecenia,
- z zasiłku macierzyńskiego,
- z pozarolniczej działalności gospodarczej (opodatkowanej skalą podatkową, podatkiem liniowym, ryczałtem, IP BOX), otrzymane przez podatnika po ukończeniu 60. roku życia w przypadku kobiety i 65. roku życia w przypadku mężczyzny.
Przychody te podlegają zwolnieniu do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł pod warunkiem, że podatnik:
- podlega z tytułu uzyskania tych przychodów ubezpieczeniom społecznym, oraz
- mimo nabycia uprawnienia, nie pobiera emerytury, renty rodzinnej rolniczej, emerytury, renty rodzinnej przynależnej żołnierzom zawodowym, emerytury, renty rodzinnej przynależnej pozostałym podatnikom, zaopatrzenia emerytalnego funkcjonariuszy m.in. Policji, różnego rodzaju Straży, uposażenia przysługującego w stanie spoczynku lub uposażenia rodzinnego, świadczenia po zwolnieniu ze służby przez funkcjonariuszy służb mundurowych oraz żołnierzy.
Podatnik ma prawo do więcej niż jednej ulgi podatkowej
Może się zdarzyć, iż podatnik będzie miał prawo do kilku wyżej zaprezentowanych zwolnień jednocześnie.
Zgodnie z art. 21 ust. 44 ustawy o PIT, suma przychodów zwolnionych (prawo do jednej lub kilku ulg) z podatku PIT nie może przekroczyć rocznej kwoty limitu, czyli 85.528 zł.
Zatem gdy podatnik ma prawo do kilku ulg, to kwotę limitu przychodów nie należy mnożyć przez liczbę tych ulg. Tak więc podatnikowi przysługuje jedna kwota limitu przychodów wolnych od podatku PIT 85.528 zł niezależnie od prawa do kilku ulg jednocześnie.
Warto zaznaczyć, iż gdy dokonuje się obliczenia wysokości przychodów zwolnionych z podatku PIT, wówczas nie należy uwzględniać:
- przychodów podlegających opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym na podstawie ustawy o PIT,
- przychodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Podatnik może złożyć wniosek
Podatnik posiadający prawo do jednej lub wielu ulg jednocześnie (wymienionych powyżej) ma możliwość:
- nie korzystać ze zwolnienia z podatku PIT w trakcie roku – pracodawca nalicza podatek dochodowy od wypłacanego wynagrodzenia, a podatnik występuje o zwrot nadpłaty podatku w zeznaniu rocznym,
- do skorzystania ze zwolnienia z podatku PIT w trakcie roku w związku z posiadanymi prawami do tych ulg z dany rok – zwolnienie stosowane jest przez pracodawcę już na etapie obliczania zaliczek na podatek dochodowy.
Tak więc gdy podatnik złoży pracodawcy pisemny wniosek, w którym prosi, aby pracodawca pobierał od wynagrodzenia podatek dochodowy PIT bez stosowania zwolnienia, a także stosował miesięczne koszty uzyskania przychodów, to pracodawca będzie tak postępował.
Pobieranie podatku zastosuje najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymał wniosek. Wniosek ten podatnik musi przedkładać pracodawcy odrębnie dla każdego roku podatkowego.
Odwrotną sytuacją do powyższej jest możliwość złożenia przed podatnika do pracodawcy pisemnego oświadczenia zawierającego:
- informację o spełnieniu warunków do powyższych zwolnień z podatku PIT oraz
- w przypadku ulgi na powrót – wskazanie roku rozpoczęcia i zakończenia stosowania zwolnienia z podatku PIT przez pracodawcę.
Pracodawca, otrzymując to oświadczenie będzie uwzględniał zwolnienie z podatku PIT z tytułu ww. ulg już na etapie obliczania podatku PIT od wypłacanego wynagrodzenia. Pracodawca zastosuje zwolnienie najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymał oświadczenie, nie dłużej niż do upływu terminu wskazanego przez podatnika.
| UWAGA: Jeżeli podatnik powiadomi płatnika o zmianie stanu faktycznego wynikającego z oświadczenia, płatnik nie uwzględnia zwolnienia najpóźniej od kolejnego miesiąca, w którym otrzymał powiadomienie. |
| UWAGA: Jeżeli podatnik złoży wniosek do pracodawcy o nienaliczanie ulg, wówczas będzie mógł porównywać limit przychodowy zwolnienia 85.528 zł tylko w odniesieniu do przychodu z działalności gospodarczej. |
Końcowo należy jeszcze zaznaczyć, iż pracodawca jest zobligowany w przekazywanej pracownikowi informacji PIT-11 uwzględnić dane nie tylko o przychodach podlegających opodatkowaniu (bez stosowania ulg), ale i o przychodach objętych zwolnieniem z tytułu ulgi:
- dla rodzin 4+,
- na powrót z zagranicy,
- do 26 roku życia,
- dla pracujących seniorów tzw. PIT-0.
