Leasing jest to umowa między finansującym, czyli leasingodawcą, a korzystającym, czyli leasingobiorcą. Polega na przekazaniu przedmiotu w użytkowanie drugiej stronie w zamian za opłatę rat leasingowych. Jest on korzystną formą na początku prowadzenia działalności, a także w czasie największego rozwoju firmy. Przy użyciu leasingu można kupić auto osobowe, ciężarowe, różnego rodzaju maszyny, urządzenia czy sprzęt specjalistyczny. Również przy użyciu leasingu jest możliwość zakupu komputera, oprogramowania, a nawet nieruchomości. Katalog dostępnych przedmiotów, które można wyleasingować, jest naprawdę długi.
W dzisiejszym artykule przedstawione zostaną podobieństwa oraz różnice pomiędzy leasingiem operacyjnym a finansowym. Oba rodzaje leasingu mogą zapewnić leasingobiorcy liczne korzyści, a ostateczny wybór powinien zostać uzależniony od wielu kwestii m. in. potrzeb firmy, jej sytuacji finansowej oraz tego, jaka rzecz jest przedmiotem leasingu. Zarówno leasing operacyjny, jak i finansowy (kapitałowy) pozwalają uniknąć konieczności angażowania sporego kapitału własnego. Umowa leasingu wymaga spełnienia niewielu formalności, a jej zawarcie nie wpływa na obniżenie zdolności kredytowej.
W obu przypadkach możliwe jest odliczenie VAT-u oraz uwzględnienie wydatków eksploatacyjnych w kosztach uzyskania przychodu. Od 1 stycznia 2019 roku został wprowadzony limit dotyczący leasingobiorców wykorzystujących auto zarówno w celach służbowych, jak i prywatnych. Mogą oni odtąd wliczać w koszty prowadzenia firmy maksymalnie 75% wydatków eksploatacyjnych.
Zawierając umowę leasingu między leasingodawcą a leasingobiorcą, warto pamiętać o zwróceniu uwagi na kilka istotnych kwestii:
- Wysokość raty leasingu i wartość towaru
- Termin, w jakim należy spłacać raty leasingu
- Warunki na temat wykupu leasingowanego towaru
- Informacje na temat ubezpieczenia
- Wymienione zabezpieczenia umowy leasingu
- Wysokość opłat karnych za np. opóźnienia w spłacie rat
- Procedury w przypadku wypowiedzenia umowy leasingu przez dowolną ze stron
Leasing operacyjny
Leasing operacyjny (usługowy) polega na przekazaniu na oznaczony czas w użytkowanie środka trwałego (przedmiotu) w zamian za opłacanie rat leasingowych. Przedmiot leasingu pozostaje we własności leasingodawcy (zaliczany jest do majątku leasingodawcy). Tak więc leasingodawca dokonuje odpisów amortyzacyjnych. Po zakończeniu umowy leasingobiorca może wykupić przedmiot poprzez uiszczenie wcześniej ustalonej kwoty. Leasingobiorca również może zwrócić sprzęt leasingodawcy na koniec okresu leasingu bez żadnych dalszych zobowiązań.
Dlatego też stwierdzić można, iż leasing operacyjny bardziej przypomina tradycyjną dzierżawę. Wynika to z faktu, że przedmiot używany w ramach leasingu operacyjnego nie trafia do ewidencji środków trwałych leasingobiorcy. Oznacza to brak możliwości obniżania podatku dochodowego poprzez odpisy amortyzacyjne. Jednak w zamian za to firma wybierająca leasing operacyjny może powiększać koszty swojej działalności o całą ratę leasingową. Tak więc czynsz leasingowy, opłaty wstępne i inne wydatki związane z używaniem przedmiotu umowy są kosztem uzyskania przychodów korzystającego (leasingobiorcy).
Zazwyczaj okres trwania umowy leasingu operacyjnego jest krótszy niż oczekiwany okres pełnej amortyzacji przedmiotu leasingu (czyli okres ekonomicznej eksploatacji sprzętu). Jednak okres ten nie może być krótszy niż 40% normatywnego okresu amortyzacji tego przedmiotu (w przypadku nieruchomości co najmniej 5 lat). Przedmiotem leasingu operacyjnego mogą być przede wszystkim sprzęt komputerowy, samochody osobowe i samochody ciężarowe oraz zespoły urządzeń. Istotne znaczenie ma nadzór ze strony leasingodawcy nad utrzymaniem przedmiotu w stanie należytym. Ważnym elementem umowy jest klauzula unieważniająca, co oznacza, że umowa może być wcześniej wypowiedziana przez jedną ze stron. Leasingobiorca ma prawo do wcześniejszego zwrotu sprzętu i odstąpienia od umowy. Ryzyko związane z przedmiotem leasingu niemal w całości obciąża leasingodawcę.
Leasing finansowy
Leasing finansowy (kapitałowy, inwestycyjny) także polega na przekazaniu w użytkowanie środka trwałego (przedmiotu) na określony czas w zamian za opłacanie rat leasingowych. W praktyce okres trwania umowy leasingu finansowego jest zbliżony do okresu ekonomicznego zużycia przedmiotu leasingu. W tym przypadku jednak przedmiot leasingu jest zapisany jako środek trwały leasingobiorcy. Dlatego to na danym przedsiębiorcy spoczywa konieczność dokonywania jego odpisów amortyzacyjnych. Rata leasingowa w leasingu finansowym podzielona jest na część kapitałową i odsetkową. Część odsetkowa stanowi koszt uzyskania przychodu u korzystającego, a część kapitałowa traktowana jest jak kapitał przy operacji kredytowej – obniża zysk po opodatkowaniu u leasingobiorcy.
Leasing finansowy dla celów podatku VAT jest w większości przypadków traktowany jako dostawa towarów. Podatek VAT od rat leasingowych płatny jest z góry za cały okres trwania umowy leasingu finansowego (zazwyczaj w ciągu 7 dni po odbiorze przedmiotu leasingu), inaczej niż w leasingu operacyjnym, gdzie podatek VAT jest płatny z każdą ratą leasingową. Tak więc podatek VAT płaci się w całości z góry. Przedsiębiorca korzystający z danej rzeczy zaliczy do kosztów uzyskania przychodu tylko odsetkową część raty. Natomiast leasingodawca wykazuje należności z tytułu umowy leasingowej. Po zakończeniu okresu umowy leasingobiorca może wykupić przedmiot lub przedmiot umowy przechodzi na własność leasingobiorcy w zależności od postanowień szczegółowych zawartych w umowie.
Czym się różnią ?
Leasing operacyjny od finansowego różnią się między sobą przede wszystkim momentem przeniesienia prawa własności. W leasingu operacyjnym właścicielem przedmiotu leasingu (do zakończenia umowy) pozostaje leasingodawca. W leasingu finansowym natomiast już na początku prawo własności przenoszone jest na leasingobiorcę.
Kolejne różnice pomiędzy rodzajem leasingu przedstawiają się następująco:
– w leasingu operacyjnym przedmiot widnieje jako środek trwały u leasingodawcy (u leasingobiorcy dopiero po momencie ewentualnego wykupu), w leasingu finansowym natomiast przedmiot od początku umowy widnieje jako środek trwały u leasingobiorcy,
– koszty w leasingu operacyjnym to czynsz inicjalny oraz raty leasingowe, natomiast w leasingu finansowym odpisy amortyzacyjne oraz część odsetkowa raty,
– płatność za VAT w leasingu operacyjnym jest ratalna (VAT doliczany do kolejnych rat), w leasingu finansowym płatność za VAT jest jednorazowa (na początku umowy),
– stawka VAT w leasingu operacyjnym jest stała, czyli 23% (leasing traktowany jest jako usługa), w leasingu finansowym stawka ta jest zróżnicowana (leasing traktowany jest jako dostawa towarów, dlatego też stawka ta będzie właściwa dla danego przedmiotu leasingu),
– czas trwania umowy w leasingu operacyjnym to min. 40% okresu określonego przez podstawową stawkę amortyzacji (np. dla samochodu osobowego leasing nie może być krótszy niż 2 lata), natomiast w leasingu finansowym musi to być minimum 12 miesięcy,
– wykup w leasingu operacyjnym jest opcjonalny (na zakończenie umowy, za ustalony procent wartości przedmiotu leasingu), natomiast w leasingu finansowym wykup jest obligatoryjny (po zakończeniu umowy przedmiot leasingu staje się własnością leasingobiorcy).
Przed podjęciem decyzji o tym, na którą z dwóch opisywanych form leasingu się zdecydować, warto odpowiedzieć sobie m.in. na następujące pytania:
- Jaką stawką podatku VAT objęty będzie leasingowany przedmiot ?
- Jaką kwotę wkładu własnego jest w stanie wnieść leasingobiorca ?
- Czy przedsiębiorcy zależy na staniu się właścicielem przedmiotu umowy po jej zakończeniu ?
- Na jak długi okres firma zamierza zawrzeć umowę z finansującym ?
- Czy przedsiębiorca jest czynnym podatnikiem VAT, czy podlega zwolnieniu ?
- Czy leasingobiorca woli zapłacić podatek VAT w całości z góry, czy zaliczać go proporcjonalnie do kolejnych rat leasingu ?
Podsumowując, większość przedsiębiorców wybiera leasing operacyjny, co prawdopodobnie spowodowane jest jego prostą konstrukcją oraz większymi korzyściami podatkowymi dla korzystających z leasingu (tarcza podatkowa). Oprócz tego większość firm leasingowych preferuje udzielanie właśnie leasingu operacyjnego. Jednak ostateczny wybór formy leasingu zawsze zależy od sytuacji finansowej oraz podatkowej przedsiębiorstwa.
Autor: Katarzyna Mazurkiewicz
Źródła:
1. J. Kornacki (red. nauk), Leasing 2013 według MSR/MSSF, KSR, UoR i podatków dochodowych, Oficyna Prawa Polskiego, Warszawa 2013
2. https://www.leason.pl/jakie-sa-roznice-pomiedzy-leasingiem-operacyjnym-i-finansowym/ (dostęp z dnia 05.06.2020)
3. https://www.zadluzenia.com/leasing-operacyjny-a-leasing-finansowy/ (dostęp z dnia 05.06.2020)
4. https://www.sgbleasing.pl/leasing-operacyjny-a-finansowy-ktory-jest-korzystniejszy/ (dostęp z dnia 05.06.2020)
