Leasing jest formą finansowania inwestycji (szczególna umowa dzierżawy), umożliwiającą inwestorowi dostęp do dóbr inwestycyjnych bez konieczności ich zakupu. Leasingodawca (finansujący) na podstawie umowy przekazuje leasingobiorcy (korzystającemu) prawo do korzystania (użytkowania) przedmiotu leasingu za określone płatności w postaci czynszu leasingowego.
Definicje umowy leasingu znajdujemy w Kodeksie Cywilnym, do tej definicji odwołują się także przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych jak i od osób fizycznych.
| Art. 7091. KC Przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego. |
Unormowania prawne dotyczące Leasingu zawarte są w rozdziale 4a Opodatkowanie stron leasingu zarówno ustawy o PDOP jak i PDOF. Zgodnie z zapisami ustawowymi przez umowę leasingu rozumie się „ umowę nazwaną w kodeksie cywilnym, a także każda inną umowę, na mocy, której jedna ze stron, zwana dalej finansującym, oddaje do odpłatnego używania albo używania i pobierania pożytków na warunkach określonych w ustawie drugiej stronie, zwanej dalej korzystającym, podlegające amortyzacji środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne, a także gruntu oraz prawo wieczystego użytkowania gruntów.”
Podstawowe rodzaje leasingu
Najbardziej popularnym podziałem i znajdującym jednocześnie odzwierciedlenie w przepisach jest klasyfikacja na leasing operacyjny i leasing finansowy.
Operacyjny leasing polega na tym, iż przedmiot umowy zostaje czasowo przekazany w użytkowanie, a czas ten jest najczęściej krótszy niż czas zużycia danego przedmiotu. Przedmiot leasingu amortyzowany jest przez finansującego, a raty są wykazywane jako koszty uzyskania przychodu u korzystającego.
Tak właśnie stanowi art. 17b ustawy o PDOP i art. 23b ustawy o PDOF. Dalej w przepisach zawarte są szczegółowe warunki, na podstawie których możemy umownie zaklasyfikować leasing jako operacyjny. Leasing operacyjny jest w prawie podatkowym traktowany jako usługa.
Opłaty ustalone w umowie mogą być kosztem u korzystającego i przychodem u finansującego w przypadku gdy:
– umowa leasingu została zawarta na czas oznaczony, stanowiący co najmniej 40 % normatywnego okresu amortyzacji, jeżeli przedmiotem tej umowy są podlegające odpisom amortyzacyjnym rzeczy ruchome lub wartości niematerialne i prawne, albo została zawarta na okres co najmniej 5 lat, jeżeli jej przedmiotem są podlegające odpisom amortyzacyjnym nieruchomości;
-umowa, w przypadku gdy korzystającym jest osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej, została zawarta na czas oznaczony;
-suma ustalonych opłat w umowie leasingu, pomniejszona o należny podatek od towarów i usług, odpowiada co najmniej wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, a w przypadku zawarcia przez finansującego następnej umowy na rzeczy, które już uprzednio były przedmiotem takiej umowy odpowiada co najmniej jego wartości rynkowej z dnia zawarcia umowy.
Po zakończeniu okresu trwania leasingu korzystający może, ale nie musi wykupić przedmiot po cenie ustalonej w umowie, zwykle preferencyjnej.
Leasing finansowy pod wieloma względami przypomina kredyt. Właścicielem przedmiotu umowy jest korzystający, który wprowadza przedmiot do ewidencji środków trwałych i dokonuje odpisów amortyzacyjnych. Od początku trwania umowy może wpisywać do kosztów uzyskania przychodów wyłącznie część odsetkową raty. Korzystający z góry opłaca podatek VAT, po spłacie ostatniej raty leasingowej leasingobiorca zostaje jedynym właścicielem przedmiotu.
Rozpoznanie leasingu finansowego następuje w sytuacji gdy:
-umowa leasingu została zawarta na czas oznaczony ( w leasingu operacyjnym jest minimalny okres jej trwania);
-suma ustalonych opłat w umowie leasingu, pomniejszona o należny podatek od towarów i usług, odpowiada co najmniej wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, a w przypadku zawarcia przez finansującego następnej umowy na rzeczy, które już uprzednio były przedmiotem takiej umowy odpowiada co najmniej jego wartości rynkowej z dnia zawarcia umowy;
-umowa zawiera postanowienia, że w podstawowym okresie leasingu odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystający prowadzący działalność gospodarczą albo finansujący rezygnuje z dokonania odpisów amortyzacyjnych, w przypadku gdy korzystającym jest osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej.
Leasing w prawie bilansowym
W tym miejscu zaznaczyć należy, iż zdarzają się sytuacje odmiennego traktowania umowy leasingu operacyjnego w świetle obowiązujących przepisów podatkowych oraz ustawy o rachunkowości. W określonych przepisami sytuacjach umowa leasingu mimo zaklasyfikowaniu jej z uwzględnieniem zapisów ustawy o PDOP i PDOF jako operacyjny, w świetle ustawy o rachunkowości uznana zostaje jako leasing finansowy. Przedsiębiorca musi w takim wypadku prowadzić odrębne ewidencje dla potrzeb rozliczenia zobowiązań podatkowych natomiast przedmiot umowy wprowadzić do ewidencji jako środek trwały. Kosztami dla potrzeb sporządzenia RZiS będą wówczas odpisy amortyzacyjne i część odsetkowa raty leasingowej.
Spełnienie co najmniej jednego z poniższych warunków skutkuje uznaniem umowy leasingu jako leasing finansowy :
-umowa przenosi własność jej przedmiotu na korzystającego po zakończeniu okresu, na który została zawarta;
-zawiera prawo do nabycia jej przedmiotu przez korzystającego, po zakończeniu okresu, na jaki została zawarta, po cenie niższej od wartości rynkowej z dnia nabycia;
-okres, na jaki została zawarta, odpowiada w przeważającej części przewidywanemu okresowi ekonomicznej użyteczności środka trwałego lub prawa majątkowego ( nie krótszy niż ¾ tego okresu). Prawo własności po zakończeniu tego okresu może być przeniesione na korzystającego;
-suma opłat, pomniejszona o dyskonto, ustalona w dniu zawarcia umowy i przypadająca do zapłaty w okresie jej obowiązywania, przekracza 90% wartości rynkowej przedmiotu umowy na ten dzień;
-zawiera przyrzecznie finansującego do zawarcia z korzystającym kolejnej umowy o oddanie w odpłatne używanie tego samego przedmiotu lub przedłużenie umowy dotychczasowej na korzystniejszych warunkach;
-przewiduje możliwość jej wypowiedzenia, z zastrzeżeniem, że wszelkie powstałe z tego tytułu koszty i straty poniesione przez finansującego pokrywa korzystający;
-przedmiot umowy został dostosowany do indywidualnych potrzeb korzystającego.
| Ważne Bez względu na charakter umowy leasingu, korzystający może uwzględnić w kosztach działalności dodatkowe wydatki związane np. z serwisem leasingowanych maszyn, koszty paliwa, napraw, itp. |
