Podatnicy, którzy korzystają ze zwolnienia z VAT nie składają deklaracji VAT do urzędów skarbowych. Sytuacja może ulec zmianie, gdy taki przedsiębiorca podejmie współpracę z kontrahentami z Unii Europejskiej. Często przedsiębiorcy niebędący czynnymi podatnikami VAT dokonują transakcji unijnych, w tym wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (WNT).
Zwolnienie z VAT
W szczególności zwolnieniem z VAT jest tzw. zwolnienie podmiotowe z VAT, czyli ze względu na nieprzekroczenie rocznego obrotu w wysokości 200 tys. zł (Zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy o VAT). Jednak trzeba podkreślić, że został uregulowany katalog przypadków, kiedy nie przysługuje takie zwolnienie. Tyczy się to przedsiębiorców dokonujących m.in. dostawy wyrobów z metali szlachetnych, nowych środków transportu, a także świadczących usługi prawnicze. Oznacza to, że przedsiębiorcy wykonujący tego typu czynności mają obowiązek rejestracji jako czynni podatnicy VAT (bez względu na limit osiąganych obrotów).
Jeżeli u nievatowca (podatnika zwolnionego z bycia czynnym podatnikiem ze względu na wielkość sprzedaży) wartość wewnątrzwspólnotowego nabycia w całości nie przekroczyła w danym roku podatkowym 50 000 zł, ma on prawo nie wykazywać WNT przy nabyciu towarów z innego kraju UE. Zgodnie z przepisami taki nabywca może nie kwalifikować danej transakcji jako WNT bądź może dobrowolnie zgłosić, że transakcję nabycia towaru od kontrahentów z UE będzie traktował jako WNT. Natomiast w sytuacji, gdy podatnik zwolniony z VAT jest zobowiązany lub dobrowolnie wykazuje transakcję jako WNT, musi opłacić podatek VAT wynikający z transakcji (wg krajowej stawki). Wtedy opłacony VAT może stanowić koszt firmowy.
Rejestracja do VAT UE
W momencie, kiedy nabywca niebędący podatnikiem VAT nie przekroczy limitu 50 000 tyś. wtedy nie ma obowiązku rejestracji do transakcji wewnątrzwspólnotowych. Zatem przyjmuje na siebie stawkę opodatkowania, taką, jaką stosuje kraj kontrahenta, właściwą dla danego towaru. Natomiast w momencie, kiedy nievatowiec zdecyduje się na wykazanie WNT, bądź przekroczy 50 000 tyś limitu powinien przed dokonaniem wewnątrzwspólnotowego nabycie towarów zarejestrować się jako podatnik VAT UE, który dokonuje transakcji wewnątrzwspólnotowych, bądź powinien złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego pisemne oświadczenie o wyborze takiego rozliczania (art. 10 ust. 6 ustawy o VAT).
Rejestracja odbywa się na formularzu VAT-R zaznaczając odpowiednie pole w w pozycji C, pole 59 „podatnik niepodlegający obowiązkowi rejestracji jako podatnik VAT czynny lub osoba prawna niebędąca podatnikiem w rozumieniu art. 15 ustawy będzie dokonywał, lub dokonuje wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów”. Po rejestracji podatnik otrzyma przed swoim numerem NIP dodatkowy kod kraju (np. Polska – PL), kodem będzie się posługiwał w transakcjach wewnątrzwspólnotowych. Ta rejestracja nie powoduje u podatnika utraty dotychczasowego zwolnienia z podatku VAT, natomiast daje mu prawo do traktowania transakcji związanych z nabyciem towaru od kontrahenta z UE jako wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów. Dana rejestracja obowiązuje do czasu wyrejestrowania się na wniosek podatnika.
Ważne ! Podatnik korzystający z rozliczenia na zasadach WNT ma obowiązek opodatkować nabycie towarów stawką obowiązującą w jego kraju. Natomiast zapłacony VAT będzie wtedy mógł stanowić koszt uzyskania przychodu.
Obowiązek wobec urzędu skarbowego
Podatnicy, którzy są zwolnieni z VAT i dokonali zakupu towaru od kontrahenta z kraju Unii Europejskiej, po przekroczeniu ustalonego limitu 50 000 tyś., lub gdy dokonali rejestracji przed przekroczeniem limitu nabycia, są przy tym zobowiązani naliczyć podatek należny zgodnie z odpowiednią, polską stawką VAT przeznaczoną dla danego rodzaju towaru (z reguły jest to stawka 23%) i złożyć do urzędu skarbowego deklarację VAT-8 oraz opłacić wynikający z niej podatek.
Źródła:
1. https://www.pit.pl/aktualnosci/jak-rozliczyc-usluge-na-nieruchomosci-w-ue-swiadczona-przez-nievatowcow-968261 (dostęp z dnia 09.12.2020 r.)
2. https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/podatek-od-towarow-i-uslug-17086198/art-113 (dostęp z dnia 10.12.2020 r.)
