Przedsiębiorcy obowiązkowo muszą wiedzieć kiedy powstaje obowiązek podatkowy, z którego oczywiście należy się rozliczyć.
Według ustawy o podatków od towarów i usług – art. 19a. [Powstanie obowiązku podatkowego] obowiązek podatkowy powstaje w momencie dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi (ale z zastrzeżeniem ust. 5 i 7–11, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.). Oczywiście w przypadku, gdy usługa przyjęta jest w części (a nie tylko całości) również przyjmuje się ją za wykonaną i powstaje obowiązek podatkowy – w przypadku, gdy wykonana zostaje część usługi, za którą to określono zapłatę.
W związku z powyższym obowiązek podatkowy powstaje w momencie otrzymania całości lub części dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze (o których mowa w art. 29a ust. 1) oraz otrzymania całości lub części zapłaty z tytułu:
a) wydania towarów przez komitenta komisantowi na podstawie umowy komisu, b) przeniesienia z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu własności towarów w zamian za odszkodowanie, c) dokonywanej w trybie egzekucji dostawy towarów, o której mowa w art. 18, d) świadczenia, na podstawie odrębnych przepisów, na zlecenie sądów powszechnych, administracyjnych, wojskowych lub prokuratury usług związanych z postępowaniem sądowym lub przygotowawczym, z wyjątkiem usług, do których stosuje się art. 28b, stanowiących import usług, e) świadczenia usług zwolnionych od podatku zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37–41;
W wyżej wymienionych przypadkach, a więc otrzymania całości lub części zapłaty z tytułu lub otrzymania całości lub części dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze (o których mowa w art. 29a ust. 1, wyżej wymienione) obowiązek podatkowy powstaje w odniesieniu do otrzymanej kwoty.
Dodatkowo obowiązek powstaje również w momencie wystawienia faktury w przypadkach (o których mowa w art. 106b ust. 1) z tytułu:
a) świadczenia usług budowlanych lub budowlano-montażowych, b) dostawy książek drukowanych (PKWiU ex 58.11.1) – z wyłączeniem map i ulotek – oraz gazet, czasopism i magazynów, drukowanych (PKWiU ex 58.13.1 i PKWiU ex 58.14.1), c) czynności polegających na drukowaniu książek (PKWiU ex 58.11.1) – z wyłączeniem map i ulotek – oraz gazet, czasopism i magazynów (PKWiU ex 58.13.1 i PKWiU ex 58.14.1), z wyjątkiem usług, do których stosuje się art. 28b, stanowiących import usług;
oraz w momencie wystawienia faktury z tytułu:
a) dostaw energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego, b) świadczenia usług: – telekomunikacyjnych, – wymienionych w poz. 140–153, 174 i 175 załącznika nr 3 do ustawy, – najmu, dzierżawy, leasingu lub usług o podobnym charakterze, – ochrony osób oraz usług ochrony, dozoru i przechowywania mienia, – stałej obsługi prawnej i biurowej, – dystrybucji energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego – z wyjątkiem usług, do których stosuje się art. 28b, stanowiących import usług.
W związku z powyższym, gdy podatnik nie wystawił faktury lub wystawił ją z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminów wystawienia faktury określonych w art. 106i ust. 3 i 4, a w przypadku gdy nie określono takiego terminu – z chwilą upływu terminu płatności.
Warto jeszcze wspomnieć, że jeżeli przedsiębiorca otrzyma przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi całość lub część zapłaty, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty, z zastrzeżeniem ust. 5 pkt 4.
Jeżeli chodzi o import towarów, to obowiązek podatkowy w tym wypadku występuje z chwilą powstania długu celnego, z zastrzeżeniem ust. 10 i 11. Natomiast w przypadku objęcia towarów procedurą celną przetwarzania pod kontrolą celną, obowiązek podatkowy z tytułu importu towarów powstaje z chwilą objęcia towarów tą procedurą. W przypadku objęcia towarów procedurą celną: składu celnego, odprawy czasowej z całkowitym zwolnieniem od należności celnych przywozowych, uszlachetniania czynnego w systemie zawieszeń, tranzytu lub przeznaczeniem celnym – wprowadzenie towarów do wolnego obszaru celnego lub składu wolnocłowego, jeżeli od towarów tych pobierane są opłaty wyrównawcze lub opłaty o podobnym charakterze – obowiązek podatkowy z tytułu importu towarów powstaje z chwilą wymagalności tych opłat.
