W ustawie o CIT zawarto odpowiednie regulacje odnośnie należności wypłacanych na rzecz nierezydentów. Zgodnie z obowiązującymi regulacjami opodatkowane są one zryczałtowanym podatkiem dochodowym, uwzględniając przy tym umowy dotyczące unikania podwójnego opodatkowania w sprawach, w których stroną jest Rzeczpospolita Polska. Płatnik wypłacający takie należności zobligowany jest do pobrania podatku u źródła wspomnianej wypłaty. W polskim prawie nie uregulowano sytuacji dokonywania wspomnianych wypłat przez zakład polskiego rezydenta na rzecz nierezydenta wówczas, gdy świadczenie wiąże się z działalnością danego podmiotu. Wszystko zależy od przeznaczenia wspomnianego przedmiotu nabycia.
Interpretacja ogólna Ministerstwa Finansów
Ministerstwo Finansów wydało interpretację ogólną wspomnianej sytuacji dnia 24 kwietnia 2020 roku. Wskazano w niej, że dochodami osiągniętymi w Polsce przez podatników, którzy nie mają na terenie naszego kraju siedziby ani zarządu są w szczególności należności, których wypłatą zajmują się polskie podmioty, niezależnie od tego, gdzie wykonano świadczenie oraz gdzie zawarto umowę. W świetle powyższego wypłacane na rzecz nierezydenta należności są opodatkowane podatkiem u źródła, uwzględniając określone zwolnienia ustawowe oraz przepisy dotyczące umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. Pobranie tego podatku leży w gestii podmiotu dokonującego wypłaty.
Trzeba mieć świadomość, że ustawy o PIT i CIT nie przewidują odrębnych regulacji względem sytuacji wypłacania należności przez zakład polskiego rezydenta na rzecz nierezydenta, jeśli świadczenie związane jest z działalnością gospodarczą prowadzoną przez ten zakład. Kwestii tych nie regulują także indywidualne interpretacje przepisów prawa podatkowego ani też orzecznictwo sądów administracyjnych wydawane w konkretnych sprawach. Jak podkreśla Ministerstwo Finansów, kluczowe okazuje się tutaj wskazanie, czy w danym przypadku istnieje możliwość przypisania wydatku danemu zakładowi.
Zagraniczny zakład polskiego rezydenta – zasada odrębności
Międzynarodowe prawo podatkowe określa, że konstrukcja zakładu stosowana jest do określania państw upoważnionych do opodatkowywania dochodów zagranicznych przedsiębiorstw. Modelowa Konwencja OECD wskazuje, że jedno umawiające się państwo nie ma prawa do opodatkowania dochodu przedsiębiorstwa drugiego umawiającego się państwa. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy przedsiębiorstwo osiąga zyski na terytorium tego państwa za pośrednictwem zakładu, któremu można przypisać wspomniane dochody.
Trzeba mieć świadomość, że wspomniana Modelowa Konwencja OECD zwraca uwagę na nagminne stosowanie pewnej fikcji prawnej, której zasadnicza istota sprowadza się do przypisywania zakładowi określonych zysków, które osiągnąłby on wtedy, gdyby realizował taką samą lub pokrewną działalność w identycznych lub podobnych warunkach jako samodzielny podmiot gospodarczy. W takiej sytuacji zakład uznaje się za pozornie samodzielny i zupełnie niezależny od podatnika. W odniesieniu do zobowiązań podatkowych uznaje się go za zupełnie odrębny podmiot działający na rynku. Zgodnie z orzecznictwem Naczelnego Sądu Administracyjnego relacje między zakładem a centralą, będącą przedsiębiorstwem macierzystym muszą być traktowane jako stosunku pomiędzy zupełnie niezależnymi podmiotami. Powinno tak się dziać przede wszystkim w odniesieniu do relacji podatkowych.
Opodatkowanie u źródła należności wypłacanych przez zagraniczny zakład
Zgodnie z obowiązującym prawem, jeśli zakład prowadzi działalność gospodarczą, do celów której nabywa należności podlegające WHT, przy czym wydatki na to nabycie są pokrywane z majątku zagranicznego zakładu, a w ujęciu podatkowym wydatki te stanowią koszt przypisywany zakładowi, należności takie trzeba uznawać za należności uzyskane na terenie Polski. W tej sytuacji ani zagraniczny zakład, ani polski rezydent nie muszą pobierać podatku u źródła. Jeśli jednak dany wydatek został poniesiony na inne cele, niezwiązane bezpośrednio z prowadzoną przez zakład działalnością gospodarczą, w związku z czym nie mogą mu być też przypisane określone koszty podatkowe, w takiej sytuacji obowiązują inne zasady. Ministerstwo Finansów zrównuje taki wydatek z kosztami ponoszonymi przez polskich podatników, uznając, że w tych okolicznościach dochodzi do powstania przychodu uzyskanego na terenie Polski. W tej sytuacji płatnik wypłacający należność jest zobligowany do pobrania podatku u źródła.
Trzeba mieć świadomość szczególności sytuacji zagranicznego zakładu polskiego rezydenta. Dlatego też przy dokonywaniu oceny podatkowo-prawnej trzeba wziąć pod uwagę dwa czynniki. Pierwszym z nich jest fikcja niezależnego przedsiębiorstwa, drugim natomiast faktyczny związek zachodzący między nabywanym świadczeniem a prowadzoną przez zakład działalnością. Wciąż jednak pewne wątpliwości budzi rozstrzygnięcie, które potrzeby są nabywane rzeczywiście dla potrzeb zakładu, a które nie. Mimo wszystko można jednak stwierdzić, że sytuacja zagranicznych zakładów w Polsce uległa znaczącej poprawie pod względem podatkowym.
Autor: Łukasz Stachurski
Źródła:
1. https://grantthornton.pl/publikacja/podatek-u-zrodla-od-naleznosci-wyplacanej-przez-zagraniczny-zaklad-polskiego-rezydenta/ (dostęp z dnia 02.09.2020 r.)
2. https://ksiegowosc.infor.pl/podatki/cit/cit/podatnicy-i-zakres-opodatkowania/4576869,Wplaty-dokonywane-przez-zagraniczny-zaklad-polskiego-rezydenta-a-podatek-u-zrodla.html (dostęp z dnia 02.09.2020 r.)
3. https://rachunkowosc.com.pl/podatek_u_zrodla_od_zagranicznego_zakladu_polskiego_rezydenta (dostęp z dnia 04.09.2020 r.)
