Od 2021 roku mają zacząć obowiązywać nowe zasady odliczania tzw. ulgi abolicyjnej. Zgodnie z wprowadzoną nowelizacją korzystanie z tego rozwiązania będzie w dalszym ciągu możliwe jedynie w przypadku podatników, których kwota odliczenia z tego tytułu nie przekracza 1360 zł. Wspomniana ulga była dla podatników gwarantem uniknięcia konieczności zapłaty podwójnego zobowiązania podatkowego. W świetle nowych przepisów możliwość ta uległa jednak znaczącemu ograniczeniu. Wielu Polaków zarobkujących w krajach, z którymi Polska ma podpisane niekorzystne umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania (m.in. USA, Belgia czy Holandia) nie będzie mogło teraz skorzystać z tego rozwiązania. W zamierzeniu ustawodawcy ma to doprowadzić do masowych powrotów emigrantów zarobkowych do Polski.
Czym jest ulga abolicyjna?
Ulgę abolicyjną wprowadzono do polskiego systemu podatkowego na mocy ustawy z dnia 25 lipca 2008 roku o szczególnych rozwiązaniach dla podatników uzyskujących niektóre przychody poza terytorium Rzeczypospolitej Polski. Jej istotą było złagodzenie niekorzystnych konsekwencji metody proporcjonalnego odliczenia w relacji do wybranych źródeł przychodu oraz zrównanie ich efektywnego opodatkowania ze skutkami rozliczania się za pomocą metody wyłączenia z progresją. Dotychczas ulga abolicyjna była stosowana względem różnych źródeł przychodów uzyskiwanych za granicą.
Dotyczyło to np. dochodów pochodzących z pracy najemnej, pozarolniczej działalności gospodarczej, działalności wykonywanej osobiście i praw majątkowych, W większości przypadków ze wspomnianych rozwiązań korzystali podatnicy pracujący w Holandii. Ulga abolicyjna w dotychczasowym kształcie stanowiła dla Polaków zachętę do podejmowania określonej aktywności ekonomicznej poza terytorium Polski. Można ją było stosować bowiem niezależnie od wysokości faktycznie osiąganych za granicą przychodów.
Nowe regulacje prawne
Zgodnie z wprowadzoną nowelizacja od stycznia 2021 roku zostanie wprowadzony limit odliczenia dla ulg abolicyjnych. Zgodnie z wprowadzonymi zmianami będzie można dokonać odliczenia od podatku dochodowego kwoty ulgi, ale tylko w wysokości nieprzekraczającej kwoty zmniejszającej podatek. W przypadku podstawy obliczenia podatku nieprzekraczającej kwoty 8000 zł, wysokość sumy zmniejszającej podatek wynosi 1360 zł. W świetle nowo wprowadzonych regulacji prawnych podatnicy w dalszym ciągu będą mogli korzystać z ulgi abolicyjnej, jeśli kwota odliczenia od podatku z tego tytułu nie będzie przekraczać sumy 1360 zł.
Od wprowadzonych zasad jest jednak pewien wyjątek. Wprowadzony limit nie obowiązuje bowiem w przypadku dochodów zagranicznych osiąganych z tytułu pracy lub usług wykonywanych poza terytorium lądowym państw. W tym przypadku można w pełni korzystać z dotychczasowych rozwiązań, nie zwracając uwagi na żadne ograniczenia w tym względzie.
Podwójne opodatkowanie a ograniczenie ulgi abolicyjnej
Krytycy nowego prawa wskazują, że doprowadzi ono do powstania podwójnego opodatkowania osób pracujących za granicą, w tym także studentów zarabiających poza granicami kraju. Ministerstwo Finansów podkreśla jednak, że zmiany w praktyce dotyczą jedynie osób mieszkających tymczasowo w Polsce przez okres nie dłuższy niż pół roku i pracujących stale za granicą. Takie osoby na skutek różnych zawiłości prawnych często w ogóle nie płacą podatków ani w Polsce, ani też za granicą.
Ministerstwo Finansów zwraca także uwagę na pojawiające się nagminnie nadużycia ulgi abolicyjnej, która często służy nieuczciwym firmom do unikania płacenia podatków. Polega to na transferze zarobionych w Polsce zysków na konto zagranicznej spółki. Następnie zysk trafia do polskiego właściciela, który pobiera z niego wynagrodzenie, w ogóle nie odprowadzając od tych pieniędzy podatku. Zgodnie z zapewnieniami polskiego rządu zmiany odnośnie ulgi abolicyjnej mają w ogóle nie dotyczyć Polonii ani Polaków mieszkających na stałe za granicą, czy to w krajach Unii Europejskiej, czy też poza nią. Także studenci nie muszą obawiać się nowelizacji. Mogą oni bowiem korzystać z zerowego PIT-u dla osób, które nie ukończyły jeszcze 26 roku życia.
Konieczność zapłacenia drugiego PIT-u
W świetle opinii ekspertów trzeba wskazać, że zgodnie z nowymi zasadami trzeba będzie dopłacić w Polsce różnicy między podatkiem zapłaconym w Polsce a podatkiem zapłaconym za granicą. Obecnie osoby, które osiągają swoje jedyne dochody w zagranicznym kraju, rozliczają się jedynie z tamtym fiskusem, nie muszą natomiast składać deklaracji w Polsce. Zmiany pogorszą znacząco sytuacje osób pracujących za granicą, ale posiadających centrum interesów życiowych w Polsce. Osoby te będą zmuszone do zapłacenia podatku nie tylko w kraju, w którym osiągają dochody, ale także w Polsce. Pojawiają się także pewne nierówności. Gdyż np. osoba pracująca w Niemczech nie musi płacić takich zobowiązań w polskim urzędzie skarbowym, natomiast osoba zarobkująca w Belgii będzie musiała to zrobić, gdyż nakładają na nią takie zobowiązanie wprowadzone przepisy. Ulga abolicyjna była wprowadzona po to, aby zniwelować te nierówności.
Źródła:
1. https://podatki.gazetaprawna.pl/artykuly/1021761,jak-uniknac-podwojnego-opodatkowania.html (dostęp z dnia 20.12.2020 r.)
2. https://silverhand.eu/podwojne-opodatkowanie-czym-jest-i-jak-go-unikac/ (dostęp z dnia 18.12.2020 r.)
