Popełnienie wykroczenia lub przestępstwa skarbowego wiąże się z surowymi sankcjami karnymi. Kary te były surowe w poprzednich latach, jednak w 2021 roku doszło do kolejnego ich podniesienia. Podwyżki stawek grzywien uzależnione są od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w danym roku. To oznacza, że podniesienie minimalnej płacy doprowadziło również do zaostrzenia kar oraz zwiększenia maksymalnej wysokości mandatów karnych skarbowych. Warto dowiedzieć się, jakie są obowiązujące obecnie stawki takich mandatów oraz zakres kar grożących osobom, które mniej lub bardziej świadomie dopuściły się uchybień względem fiskusa.
Czym jest wykroczenie skarbowe?
Pojęcie wykroczenia karnego skarbowego zostało zdefiniowane w Kodeksie karnym skarbowym pochodzącym z 1999 roku. Zgodnie z zawartymi w tej ustawie regulacjami wykroczeniem karnym skarbowym nazywa się każdy czyn zabroniony grzywną określoną na sposób kwotowy, pod warunkiem, że wartość przedmiotu czynu lub kwota uszczuplonej albo narażonej na uszczuplenie publicznoprawnej należności jest mniejsza niż pięciokrotna wysokość minimalnej pensji w trakcie dopuszczenia się danego występku. Warto mieć świadomość, że kwota minimalnego wynagrodzenia rośnie systematycznie wraz z upływem kolejnych lat. To oznacza także ustawiczne zaostrzanie mandatów i sankcji karnych skarbowych.
W przeciągu ostatnich kilku lat począwszy od 2017 roku pensja minimalna wynosiła odpowiednio 2000, 2100, 2250, 2600 i 2800 zł. Zwielokrotniając te kwoty pięciokrotnie, otrzymujemy sumy 10 000, 10 500, 11 250, 13 000 oraz 14 000 zł. Warto też mieć świadomość, że wykroczeniem karnym skarbowym jest każdy czyn określony w ten sposób w Kodeksie karnym skarbowym, nawet jeśli kwota uszczuplenia była wyższa niż wspomniane powyżej limity dla każdego roku.
Obecnie wykroczeniem karnym skarbowym jest czyn, w którym wartość przedmiotu czynu albo suma uszczuplonej bądź narażonej na uszczuplenie należności publicznoprawnej jest niższa, bądź równa 14 tys. zł.
Kary za wykroczenie skarbowe w 2021 roku
Dopuszczenie się wykroczeń skarbowych zagrożone jest mandatem karnym, którego wysokość określana jest na sposób kwotowy. W określonych sytuacjach za wykroczenie skarbowe nakłada się karę grzywny albo sprawcę czynu karze się wyrokiem nakazowym. Wysokość kar została dokładnie zdefiniowana w art. 48 Kodeksu karnego skarbowego.
Katalog kar za wykroczenie skarbowe zawiera kilka pozycji. Wskazuje się, że od 2021 roku mandat wynosi od 1/10 do dwukrotnej wartości minimalnego wynagrodzenia. Kwotowo stawki za mandat oscylują w przedziale od 280 do 5600 zł. Z kolei grzywna wynosi od 1/10 do 20-krotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę (czyli od 280 zł do 56 000 zł – do końca 2020 roku górny limit wynosił 52 000 zł). Wyrok nakazowy oscyluje na poziomie od 1/10 do dziesięciokrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę. W praktyce oznacza to kwoty kar na poziomie od 280 do 28 tys. zł.
Przestępstwa skarbowe
Przestępstwem skarbowym jest każdy czyn, którego szkodliwość społeczna została określona na wyższy niż znikomy stopień. Za przestępstwo skarbowe może grozić kara w trzech formach. Są to kolejno: kara grzywny w stawkach dziennych, kara ograniczenia wolności oraz kara pozbawienia wolności.
To, jaka kara grzywny zostanie nałożona w określonym przypadku, zależy od ustaleń sądu. Określa się liczbę stawek dziennych oraz wysokość jednej stawki dziennej. Standardowo najniższa liczba stawki dziennej to 10, a najwyższa 720. W przypadku wyroków nakazowych, o ile kodeks nie stanowi inaczej, kara grzywny zwykle nie przekracza 200 stawek dziennych.
Przy ustalaniu stawki dziennej uwzględnia się wysokość dochodów sprawcy, jego realne możliwości zarobkowe, a także stosunki rodzinne i majątkowe. Ogółem rzecz biorąc, stawka dzienna musi oscylować w przedziale od jednej trzydziestej części minimalnej pensji do czterystukrotności wspomnianej kwoty.
Wzrost płacy minimalnej a kary za przestępstwa skarbowe
Zgodnie z obowiązującymi obecnie regulacjami prawnymi wysokość grzywny według minimalnej stawki dziennej wynosi 93,34 zł, natomiast maksymalnej 37 333,33 zł. Z kolei minimalna kara grzywny to 933,40 zł, a maksymalnej 26 879 997,60 zł. Maksymalna kara grzywny przy wyroku nakazowym to 7466,666 zł.
Poza wyszczególnionymi sankcjami karnymi wyodrębnia się także inne środki karne. Zalicza się do nich m.in. przepadek przedmiotów i korzyści majątkowych lub kwoty równowartości wspomnianych korzyści. Przewiduje się także możliwość tymczasowego lub stałego wydania zakazu prowadzenia określonej działalności gospodarczej albo pracy na określonym stanowisku. Sprawca przestępstwa skarbowego musi liczyć się również z podaniem wyroku do publicznej wiadomości, jak również z pozbawieniem praw publicznych. Dodatkową sankcją karną jest też dobrowolne poddanie się sankcjom karnym. Sprawcę można również wystawić na próbę, oferując mu warunkowe zawieszenie kary lub umorzenie postępowania karnego. Może też zostać warunkowo zwolniony z kary na zasadach określonych w obowiązującym prawie.
Źródła:
- https://ksiegowosc.infor.pl/wiadomosci/5180028,Podwyzszenie-maksymalnej-wysokosci-mandatow-karnych-skarbowych.html (dostęp z dnia 02.03.2021 r.)
- https://www.portalmorski.pl/m-prawo-polityka/47443-uwaga-podwyzszenie-kar-za-wykroczenia-karno-skarbowe-projekt (dostęp z dnia 27.02.2021 r.)
