W polskim prawie funkcjonują różne rodzaje spółek. Obok spółek osobowych bardzo popularnym rozwiązaniem są też spółki kapitałowe, do których zalicza się przede wszystkim spółki akcyjne oraz z ograniczoną odpowiedzialnością. Tego rodzaju podmioty gospodarcze z reguły są zobowiązane do powoływania oraz odwoływania członków zarządu zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami prawnymi. Warto mieć świadomość, że zarząd jest obligatoryjnym organem w spółce, dlatego wspólnicy nie mogą zrezygnować z przeprowadzenia stosownych procedur. Chcesz dowiedzieć się, jak w praktyce wygląda proces powoływania członków zarządu spółki z o. o. i ich odwoływanie? W takim razie powinieneś koniecznie przeczytać niniejszy artykuł.
Kiedy jest możliwe powołanie członka zarządu?
Jako obowiązkowy organ w spółce zarząd musi składać się z określonej liczby członków. Dlatego nowo powstały podmiot gospodarczy jeszcze przed formalnym rozpoczęciem działalności biznesowej powinien mieć ustalony skład zarządu.
Podobnie dzieje się wówczas, gdy doszło do wygaśnięcia mandatów dotychczasowych członków zarządu z różnych powodów (np. śmierci, poważnej choroby, odwołania, złożenia dobrowolnej rezygnacji itp.). Spółka zasadniczo nie może funkcjonować bez ustanowionego zarządu, tym bardziej, jeśli stan ten trwa przez dłuższy czas. W takiej sytuacji należy bowiem liczyć się z możliwością ustanowienia kuratora oraz przeprowadzenia procesu likwidacyjnego całego podmiotu.
Jak powołuje się członków zarządu spółek?
Zgodnie z ogólnie obowiązującymi zasadami powoływaniem członków zarządu spółki z o. o. może zajmować się zgromadzenie wspólników. Zwykle w takiej sytuacji członków zarządu powołuje się z grona wspólników wchodzących w skład wspomnianego zgromadzenia. Istnieje jednak również możliwość powoływania członków zarządu będących osobami trzecimi niezwiązanymi bezpośrednio z daną spółką.
W obowiązującym Kodeksie spółek handlowych przewidziano rozwiązanie, że powołaniem członków zarządu spółki z o. o. w określonych sytuacjach może zajmować się inny organ niż zgromadzenie wspólników. Takie kompetencje na mocy aktu założycielskiego spółki, czyli umowy, mogą zostać przyznane również radzie nadzorczej podmiotu (oczywiście, jeśli taki organ w ogóle istnieje w danej firmie). W niektórych okolicznościach prawo dopuszcza również powoływanie członków zarządu przez jednego ze wspólników.
W standardowych okolicznościach członkowie zarządu spółek powoływani są na mocy specjalnej uchwały podejmowanej przez zgromadzenie wspólników. W dalszej kolejności dochodzi do nawiązania stosunku organizacyjnego. Z niektórymi członkami zarządu zawiera się umowę o pracę, z innymi nie. Zawsze trzeba jednak pamiętać o złożeniu wniosku o wpis członka zarządu do KRS.
W jaki sposób odwołuje się członków zarządu?
Członków zarządu odwołuje się w analogiczny do ich powoływania sposób. Aby móc to zrobić, zazwyczaj potrzebna jest stosowna uchwała przyjęta przez zgromadzenie wspólników. Jeśli umowa spółki przewiduje inne rozwiązania, takie same kompetencje ma również rada nadzorcza lub jeden ze wspólników.
Skuteczność podjęcia wspomnianej uchwały w dużej mierze zależy jednak od wcześniejszego zawarcia konkretnego punktu w porządku obrad zgromadzenia (powinien on zostać udostępniony wszystkim uczestnikom obrad co najmniej na dwa tygodnie przed planowanym terminem zgromadzenia). Czasem jednak można pominąć konieczność umieszczenia odwołania członka zarządu w porządku obrad. Do takiej sytuacji dochodzi wówczas, gdy wszyscy wspólnicy byli obecni na zgromadzeniu, w trakcie którego żaden z nich nie wyraził swojego sprzeciwu.
Kto może odwoływać członków zarządu spółki z o. o.?
Co do zasady, zgromadzenie wspólników może zdecydować o odwołaniu danego członka zarządu w dowolnym momencie, nawet bez podania konkretnej przyczyny. Można to uczynić także jeszcze przed wygaśnięciem mandatu członka zarządu. Nie ma także konieczności uzasadniania podjętej decyzji ani wyjaśnienia jej motywów zainteresowanej osobie. Niekiedy jednak w statucie spółki przewiduje się konieczność wytłumaczenia się przez zgromadzenie wspólników z powodów podjętej decyzji.
Zasadniczo nie jest jasne, kiedy odwołanie członka zarządu staje się faktem. Wszystko w tym względzie zależy bowiem od tego, jaki pogląd w tej sprawie przyjmuje się w danym przypadku. Zgodnie z pierwszym z nich członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przestaje pełnić swoją funkcję automatycznie po podjęciu stosownej uchwały w tej kwestii.
Drugi pogląd głosi jednak, że jest to możliwe dopiero wówczas, gdy wspomniana osoba zostanie poinformowana o fakcie odwołania z tego stanowiska. Sąd rejestrowy o dokonanych zmianach w składzie osobowym zarządu spółki z reguły powiadamia się w terminie do 7 dni od podjęcia uchwały. Jeśli z daną osobą podpisano wcześniej umowę o pracę, należy ją wypowiedzieć albo zawrzeć z pracownikiem specjalne porozumienie rozwiązujące. Realizacją wszystkich procedur z tym związanych zajmuje się zazwyczaj nowo ukonstytuowany zarząd lub rada nadzorcza.
Źródła:
- https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/kodeks-spolek-handlowych-16886516/art-203 (dostęp z dnia 28.04.2022 r.)
- https://ksiegowosc.infor.pl/obrot-gospodarczy/spolki/786582,Jak-sutecznie-odwolac-czlonka-zarzadu-spolki-z-oo.html (dostęp z dnia 02.05.2022 r.)
