W dzisiejszych niepewnych czasach warto mieć kilka źródeł dochodów. Osoby zatrudnione w przedsiębiorstwach na umowę o pracę mogą równocześnie prowadzić własną działalność gospodarczą (jeśli oczywiście pozwalają im na to ograniczone możliwości czasowe). Łączenie ze sobą tych dwóch aktywności zawodowych dla wielu osób okazuje się bardzo wygodnym i opłacalnym rozwiązaniem, warto jednak przy tym pamiętać o kilku bardzo istotnych kwestiach. Warto uświadomić sobie, że taka sytuacja może rodzić pewne nieporozumienia na linii kontaktów danej osoby z pracodawcą lub urzędem skarbowym. Aby tego uniknąć, trzeba wziąć pod uwagę konieczność spełnienia kilku wymagań.
Etat i własna firma
Obowiązujące w Polsce prawo co do zasady dopuszcza możliwość prowadzenia własnej firmy przy jednoczesnym zatrudnieniu na pełen etat w innym przedsiębiorstwie. Działalnością gospodarczą można z powodzeniem zajmować się w domu po powrocie z pracy. Zanim jednak zdecydujesz się na połączenie ze sobą tych dwóch funkcji, sprawdź najpierw, czy w podpisanej przez Ciebie umowie o pracę nie znajduje się przypadkiem podpunkt o zakazie konkurencji. Jeśli taki zapis rzeczywiście istnieje, oznacza to dla Ciebie brak możliwości założenia firmy działającej w tej samej lub podobnej branży co Twoje macierzyste przedsiębiorstwo. W takiej sytuacji zostaniesz zapewne zmuszony do wyboru pomiędzy pracą u kogoś a pracą na własny rachunek.
Złamanie zakazu konkurencji pociąga za sobą nieuchronny konflikt z pracodawcą. Może się to wiązać również z nałożeniem na Ciebie kary finansowej w ustalonej wysokości. Niekiedy właściciele i menadżerowie przedsiębiorstw domagają się od swoich podwładnych poinformowania ich o fakcie prowadzenia własnej działalności gospodarczej. Jeśli taki zapis znajduje się w umowie, musisz koniecznie zadośćuczynić jego wymaganiom. Warto to uczynić również w przypadku braku takich zapisów.
Ile to kosztuje?
Sam wpis do rejestru działalności gospodarczej nie wiąże się z koniecznością ponoszenia żadnych opłat, jednak pociąga on za sobą pewne zobowiązania finansowe, ciążące na przedsiębiorcy aż do momentu zawieszenia lub zlikwidowania działalności gospodarczej. Chodzi tutaj głównie o konieczność opłacania składek ubezpieczeniowych oraz uiszczanie podatku dochodowego od osób fizycznych.
Do tego dochodzą oczywiście też inne wydatki ponoszone fakultatywnie przez osobę prowadzącą działalność (np. koszty prowadzenia księgowości, reklama, media, Internet, służbowy samochód i telefon itd.). Wspomniane koszty prawidłowo ujęte w dokumentach rachunkowych wpływają na obniżenie wysokości podatku dochodowego.
Zwolnienia lekarskie
Osoby prowadzące własną działalność gospodarczą i jednocześnie pracujące na etacie w przypadku otrzymania zwolnienia lekarskiego mogą liczyć na przyznanie im zasiłku chorobowego, jakkolwiek wpływ na to ma przede wszystkim praca na umowie, z pominięciem działalności gospodarczej. Trzeba pamiętać, że w okresie przebywania na zwolnieniu lekarskim wykluczona jest możliwość wykonywania jakiegokolwiek zajęcia zarobkowego, także w ramach własnej firmy. W tym czasie trzeba zatem albo tymczasowo zawiesić działalność, albo ewentualnie przekazać wszystkie sprawy firmowe upoważnionej do tego osobie. Praca we własnej firmie pomimo zwolnienia lekarskiego skutkuje zazwyczaj odebraniem prawa do zasiłku chorobowego i domaganiem się przez ZUS zwrotu bezprawnie pobranych świadczeń.
Składki ZUS
Fakt prowadzenia własnej działalności gospodarczej przy jednoczesnej pracy na etacie wpływa także zasadniczo na system opłacania składek ubezpieczeniowych. Osoby otrzymujące z tytułu pracy na umowie dochody w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia w danym roku mogą liczyć na to, że składki na ubezpieczenia społeczne zostaną w całości przez pracodawcę (w przeciwnym wypadku zobowiązanie to przenosi się na daną osobę).
Z kolei składki na ubezpieczenia zdrowotne odlicza się od obu form zatrudnienia. W praktyce oznacza to konieczność ich pobierania zarówno z tytułu pracy na etacie, jak i własnej działalności gospodarczej. Trzeba jednak pamiętać o braku możliwości skorzystania w takim wypadku z preferencyjnych składek ubezpieczeniowych. Dzieje się tak ze względu na obciążenie obowiązkiem opłacania tych należności przez pracodawcę. Po porzuceniu pracy na etacie można liczyć na możliwość opłacania preferencyjnego ZUS-u pod warunkiem jednak spełnienia kilku wymagań. Zalicza się do nich: staż prowadzenia firmy nie dłuższy niż dwa lata, brak prowadzenia własnej działalności gospodarczej w trakcie ostatnich pięciu lat oraz wyłączenie możliwości świadczenia usług na rzecz byłego pracodawcy w analogicznym charakterze co praca wykonywana na etacie.
Rozliczanie podatków
Podatki od pracowników na etacie odprowadza się zawsze na zasadach ogólnych. Z kolei jako przedsiębiorca, poza tą formą opodatkowania masz jeszcze do wyboru ryczałt, podatek liniowy oraz skalę podatkową. Kwotę zmniejszającą podatek trzeba odłączyć od wynagrodzenia miesięcznego. Można ją bowiem odliczyć od przychodów z działalności gospodarczej.
Autor: Łukasz Stachurski
