Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi każdy przedsiębiorca zobowiązany jest do odprowadzania za siebie (i za swoich pracowników – jeśli ich zatrudnia) składek na ubezpieczenia społeczne oraz zdrowotne. Składki te mają charakter obligatoryjny, więc właściwie w żadnym przypadku nie ma możliwości uchylenia się od odpowiedzialności za niedopełnienie tego obowiązku. Warto mieć jednak świadomość, że poza wspomnianymi ubezpieczeniami istnieją także inne składki, które w większości przypadków także są obowiązkowe. Wypada dowiedzieć się, jakie są rodzaje tych składek, na co przeznacza się pochodzące z nich środki finansowe oraz w jaki sposób się je opłaca. Wszystkie te informacje można znaleźć w niniejszym artykule.
Fundusz Pracy
Jedną z najważniejszych składek pozaubezpieczeniowych jest danina przekazywana na Fundusz Pracy. Opłaca się je za okres trwania obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnych i rentowych na zasadach przewidzianych dla składek ubezpieczeniowych o charakterze społecznym. Ustala się je od kwot stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, które w przeliczeniu na okres jednego miesiąca muszą wynosić co najmniej równowartość minimalnego wynagrodzenia za pracę. Składki na Fundusz Pracy opłacają pracodawcy oraz inne jednostki organizacyjne za osoby:
- zatrudnione na umowę o pracę,
- pozostające w stosunku służbowym,
- wykonujące pracę nakładczą lub umowę agencyjną bądź umowę-zlecenie,
- wykonujące pracę w okresie odbywania kary pozbawienia wolności,
- pobierające stypendia sportowe,
- otrzymujące świadczenia socjalne przysługujące na urlopach górniczych;
- pracujące jako żołnierze zawodowi bądź funkcjonariusze innych służb porządku publicznego, niemający jeszcze prawa do emerytury;
- rolnicze spółdzielnie produkcyjne;
- inne osoby podlegające określonym ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym z wyjątkiem niektórych grup, np. duchownych, osób pobierających zasiłki pielęgnacyjne i opiekuńcze, osoby pobierające zasiłek macierzyński i przebywające na urlopie wychowawczym.
Może się zdarzyć, że ubezpieczony podlega kilku ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym z więcej niż jednego tytułu. Wtedy składkę na Fundusz Pracy trzeba opłacać wówczas, gdy łączna kwota będąca podstaw wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z wszystkich wymienionych tytułów będzie wynosić co najmniej równowartość minimalnego miesięcznego wynagrodzenia za pracę.
Tego typu składek nie muszą opłacać pracownicy niepełnosprawni w stopniu umiarkowanym lub znacznym, pracownicy w wieku powyżej 55 lat (kobiety) i 60 lat (mężczyźni), osoby powracające z urlopów macierzyńskich, rodzicielskich i wychowawczych, pracownicy powyżej 50 roku życia, którzy przed zatrudnieniem pozostawali zarejestrowani jako bezrobotni, pracownicy poniżej 30 roku życia skierowani do pracy przez powiatowe urzędy pracy.
Fundusz Solidarnościowy
Obowiązek opłacania tej składki powstał w 2019 roku na mocy obowiązującej ustawy. Składkę pokrywa w całości płatnik składek. Obecnie stopa procentowa, na podstawie której określa się wysokość tej składki wynosi 1,45% podstawy jej wymiaru. Do jej opłacania zobowiązani są ci sami płatnicy, którzy opłacają Fundusz Pracy. Płaci się ją za te same grupy ubezpieczonych, co przy Funduszu Pracy.
Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
Składki na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych opłaca się za pracowników podlegających obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym. Chodzi tutaj o osoby, które pozostają w stosunku pracy, są zatrudnione na umowę o pracę nakładczą, wykonują pracę na podstawie umowy agencyjnej bądź umowy zlecenie, wykonują pracę zarobkową na rzecz rolniczej spółdzielni produkcyjnej, spółdzielni kółek rolniczych itp.
Podmiotami zobowiązanymi do opłacania tych składek są pracodawcy, czyli przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą wyłącznie na terenie Polski lub również na terenie Polski, a także działające w Polsce oddziały banków zagranicznych i instytucji kredytowych, a także oddziały zagranicznych zakładów ubezpieczeń oraz oddziały lub przedstawicielstwa zagranicznych przedsiębiorców zatrudniający co najmniej jedną osobę fizyczną w związku z działalnością prowadzoną na terenie RP. Wysokość składek ustala się od wypłat stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Składkę pokrywa w całości płatnik składek.
Fundusz Emerytur Pomostowych
Składki na Fundusz Emerytur Pomostowych opłacane są za pracowników, którzy urodzili się po 1948 roku i wykonują pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Opłaca się ją także za pracowników wykonujących prace górnicze, którzy mają prawo do emerytury pomostowej oraz za zwolnionych ze służby żołnierzy zawodowych i innych funkcjonariuszy służb publicznych, którzy nie mają jeszcze prawa do emerytury. Składkę należy opłacać przez cały okres trwania zatrudnienia w określonych warunkach. Stopę procentową składki na FEP ustalono na 1,5% podstawy jej wymiaru, przy czym składkę finansuje w całości płatnik składek.
Źródła:
- https://www.zus.pl/pracujacy/fundusze-pozaubezpieczeniowe (dostęp z dnia 16.09.2021 r.)
- https://prawopl.prawo.link/stawki-skladek-na-fundusze-pozaubezpieczeniowe/ (dostęp z dnia 20.09.2021 r.)
