Urlop bezpłatny to urlop udzielony pracownikowi (na pisemny wniosek) na określony czas bez obowiązku wypłaty wynagrodzenia za dany okres – urlop niewliczany do okresu pracy – art. 174. § 1. i § 2. Kodeksu Pracy.
Według Kodeksu Pracy, art. 1741. § 1. Pracodawca może udzielić pracownikowi urlopu bezpłatnego za jego zgodą, wyrażoną na piśmie.
Urlop bezpłatny może być udzielony, np. w celu wykonywania pracy u innego pracodawcy przez okres ustalony w zawartym w tej sprawie porozumieniu między pracodawcami. Należy przy tym wspomnieć, iż okres tego urlopu wlicza się do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze u dotychczasowego pracodawcy.
Przy udzielaniu urlopu bezpłatnego, dłuższego niż 3 miesiące, strony mogą przewidzieć dopuszczalność odwołania pracownika z urlopu z ważnych przyczyn.