W październiku 2020 roku weszły w życie nowe przepisy, zgodnie z którymi zaczął obowiązywać nowy plik JPK_VAT. W praktyce oznacza to, że czynni podatnicy VAT, którzy są odpowiedzialni za świadczenie konkretnych usług, muszą je oznaczać kodami GTU zaliczającymi się do grupy od 11 do 13. W świetle nowych przepisów przedsiębiorcy świadczący usługi wyszczególnione w kategoriach od 11 do 13 muszą wykazywać wspomniane czynności w części ewidencyjnej nowego formularza JPK_VAT w określonym polu GTU, wpisując tam wartość „1”. Dla całej faktury pola wypełnia się, zaznaczając „1” w konkretnych przypisanych do GTU_01-GTU_13. Trzeba to zrobić na ewidencjonowanym dokumencie, jeśli doszło do dostawy towaru lub wyświadczenia danej usługi, przy czym nie trzeba wyodrębniać różnych wartości, kwot podatku itp. Pola pozostawia się puste, jeśli towar lub usługa nie wystąpiły na dokumencie.
Istota wprowadzonych zmian
Zgodnie z wprowadzoną nowelizacją dotychczasowy plik JPK_VAT z deklaracjami został zastąpiony plikiem JPK_V7. Do obsługi nowego pliku przeznaczone dwa warianty. Osoby rozliczające się w systemie miesięcznym są zobowiązane do wypełniania pliku JPK_VAT7M. Z kolei osoby rozliczające się w systemie kwartalnym mają za zadanie wypełnianie pliku JPK_VAT7K. Każda faktura sprzedażowa musi być oznaczona odpowiednim kodem GTU, pod warunkiem, że sprzedaż spełnia wszelkie kryteria ryzyka wskazane przez Ministerstwo Finansów.
Nowe kody GTU – gdzie je umieścić?
Obowiązek umieszczania kodów GTU nie został wprost zdefiniowany w aktualnie obowiązujących przepisach prawnych. Odpowiednie oznaczenie faktury odwzorowanej musi znaleźć się bezpośrednio w pliku JPK_V7. Warto jednak, aby przedsiębiorcy w trosce o uniknięcie różnych nieporozumień umieszczali odpowiedni kody także na dokumentach sprzedażowych. To ułatwi pracę księgowym lub biuru rachunkowemu, gdyż pracujące tam osoby często nie wiedzą, jak zakwalifikować daną sprzedaż.
Odpowiedzialność za ewentualne pomyłki w tym względzie ciąży natomiast na przedsiębiorcy. Niestety, także często sami właściciele mają poważny problem z zaklasyfikowaniem transakcji do którejś z wyszczególnionych przez Ministerstwo Finansów grup ryzyka. Dlatego wielokrotnie postulowano do rządu o odroczenie terminu wprowadzenia nowych regulacji prawnych. Ostatecznie jednak wprowadzono je w życie w październiku 2020 roku.
Kiedy stosować oznaczenia GTU?
Konieczność oznaczania kodami GTU transakcji dotyczy pewnych grup handlu. Warto omówić szczegółowo każdą z nich, aby dowiedzieć się, czego dotyczą nowe przepisy prawne oraz jak je stosować w praktyce.
GTU_11
Tym symbolem oznacza się usługi w zakresie przenoszenia uprawnień do emitowania gazów cieplarnianych, wśród których wymienia się dwutlenek węgla, podtlenek azotu oraz perfluorowęglowodory. Takie oznaczenie musi znaleźć się w JPK_VAT7 przedsiębiorców dokonujących obrotu handlowego, takimi dobrami, jak: gaz, energia elektryczna, prawa majątkowe oraz uprawnienia do emisji gazów cieplarnianych.
GTU_12
Zasadniczo trudno jest jednoznacznie określić, co kryje się pod stwierdzeniem usług niematerialnych, których dotyczy wspomniany kod. Kwestii tej nie zdefiniowano bowiem w żadnym dokumencie prawnym. Dlatego też na potrzeby rozliczeń z fiskusem stworzono pewną roboczą klasyfikację wspomnianych usług, zaliczając do nich usługi: szkoleniowe, księgowe prawne, zarządcze, reklamowe, marketingowe, firm centralnych, badania rynku i opinii publicznej oraz badań naukowych i prac rozwojowych.
GTU_13
Kod ten odnosi się do usług transportowych i gospodarki magazynowej. Dotyczy to takich dziedzin, jak: transport drogowy towarów, usługi związane z przeprowadzkami oraz magazynowanie i przechowywanie towarów. Wszystkie inne usługi transportowe niezaliczane wprost do wyżej wymienionych grup zwalniają podatnika ze stosowania się do nowych przepisów prawnych.
Podobnie jest w przypadku usług objętych wspomnianym grupowaniem, ale niezaliczanych do usług transportowych. Jeśli podatnik nie świadczy dodatkowej usługi transportu, ale korzysta z niej przy wysyłce towarów do klienta, ponosząc z tego tytułu określone koszty, w takim przypadku również nowe przepisy nie mają zastosowania. Dotyczy to przede wszystkim usług kurierskich, przeprowadzkowych, magazynowania własnych towarów oraz wynajmu samochodów ciężarowych i wynajmowaniu powierzchni magazynowej wraz ze spełnianiem wszystkich związanych z tym czynności zarządczych.
Ogólne zasady
Jeśli podatnik działa w swoim imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, uznaje się, że trzeba refakturować usługi o kodach od 11 do 13. Nie dotyczy to natomiast zbiorczych informacji o sprzedaży ewidencjonowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej, a także sprzedaży, która nie jest udokumentowana fakturami i nie ma wobec niej formalnego obowiązku prowadzenia ewidencji rejestrującej przy użyciu kas rejestrujących.
Wspomniane oznaczenia nie znajdują również zastosowania przy transakcjach zakupu prowadzących do pojawienia się podatku należnego. Dotyczy to importu usług oraz transakcji w ramach WNT.
Źródła:
1. https://www.pit.pl/aktualnosci/uslugi-wymagajace-oznaczen-w-nowym-jpk-vat-998578 (dostęp z dnia 27.12.2020 r.)
2. https://podatki.gazetaprawna.pl/artykuly/1493712,nowy-jpk-vat-oznaczenia-procedur-kody-ee-tp-mpp.html (dostęp z dnia 31.12.2020 r.)
