W relacjach pomiędzy pracownikiem a pracodawcą przyjmuje się ogólną zasadę wypłacania wynagrodzenia za pracę, która została już wykonana. Czasem może się jednak zdarzyć, że dana osoba nie pracowała przez jakąś część miesiąca, a za ten stan rzeczy zwykle odpowiadają różnego rodzaju czynniki. Jeśli zatrudniony faktycznie nie wykonuje swoich obowiązków przez określoną część miesiąca, w takim przypadku pojawia się konieczność zmniejszenia jego wynagrodzenia o określoną kwotę. Warto dowiedzieć się, jakie reguły obowiązują przy zmniejszaniu należnego wynagrodzenia za pracę oraz jak na taką obniżkę wpływa powód nieobecności w pracy.
Schemat obliczania pensji za każdy miesiąc pracy
W obowiązującym ustawodawstwie wskazuje się, że pracownik zatrudniony w pełnym wymiarze godzin na umowę o pracę musi co miesiąc pobierać pensję w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego za dany rok. W 2021 roku minimalna miesięczna pensja oscyluje na poziomie 2800 zł brutto, natomiast stawkę godzinową ustalono na 18,30 zł brutto. Przy obliczaniu wynagrodzenia netto trzeba wziąć pod uwagę wysokość składek na ubezpieczenia społeczne, jak również podstawę składek na ubezpieczenie zdrowotne.
Składka na ubezpieczenie emerytalne wynosi 9,76% z płacy podstawowej, ubezpieczenie rentowe to 1,5% z pensji, a chorobowe to 2,45% z wynagrodzenia. Podstawę składki na ubezpieczenie zdrowotne oblicza się, odejmując od kwoty pensji brutto sumę wszystkich obliczonych składek na ubezpieczenia społeczne. Składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 9% podstawy. Kwotę tę odejmuje się od wysokości pensji pomniejszonej o składki na ubezpieczenia społeczne.
W dalszej kolejności należy obliczyć zaliczkę na podatek dochodowy. Obowiązek wpłacenia takiej zaliczki powstaje wówczas, gdy dochody osiągnięte od początku roku przekroczyły poziom kwoty wolnej od podatku. Zaliczka stanowi iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz najniższej stawki podatkowej. Zaliczkę w określonej wysokości odejmuje się od kwoty pensji.
Na podstawie powyższych wyliczeń można stwierdzić, że wysokość kwoty netto pensji stanowi wynik odjęcia od siebie kwoty brutto oraz sumy składek na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne oraz zaliczki na podatek dochodowy.
Absencja w pracy z powodu choroby a wysokość wynagrodzenia
Nieobecność pracowników w miejscu pracy zwykle wynika z choroby. Osoby, które korzystają ze zwolnienia lekarskiego, przez pierwsze 33 dni jego obowiązywania otrzymują wynagrodzenie w wysokości 80 lub 100 procent podstawy – przeciętnej pensji z 12 pełnych miesięcy przepracowanych jeszcze przed chorobą. Po upływie 34 dni można korzystać z zasiłku w wysokości 70%, 80% lub 100% podstawy.
Maksymalnie pracownik może pobierać zasiłek przez 182 lub 270 dni. Potem pracownikowi przysługuje prawo do uzyskania świadczenia rehabilitacyjnego. Środki zgromadzone w ramach Funduszu Ubezpieczeń Społecznych zwykle służą też do pokrywania kwoty zasiłku macierzyńskiego oraz opiekuńczego. Przy liczeniu wysokości wynagrodzenia bierze się pod uwagę wysokość pobranych przez pracownika świadczeń chorobowych. Wspomniane stawki zostały wyszczególnione w ustawie o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.
Usprawiedliwiona nieobecność a pensja
Wysokość pomniejszonej pensji zwykle wynika z umowy o pracę. Przy obliczaniu wymiaru płacy za część miesiąca standardowo dzieli się kwotę miesięcznego wynagrodzenia przez ustaloną wcześniej liczbę godzin do przepracowania w ciągu danych 30 dni. Następnie mnoży się uzyskany wynik przez liczbę godzin, które nie zostały przepracowane. Otrzymany w ten sposób rezultat odejmuje się od pensji, która należałaby się pracownikowi, gdyby przepracował cały miesiąc bez żadnych przerw.
Zwolnienie z pracy w ciągu miesiąca
Niekiedy może dojść do wygaśnięcia lub wypowiedzenia umowy o pracę w ciągu miesiąca. W takim przypadku należy podzielić miesięczną stawkę wynagrodzenia przez liczbę godzin do przepracowania w danym miesiącu. Uzyskany w ten sposób wynik mnoży się przez liczbę godzin, które nie zostały przepracowane przez pracownika w ciągu miesiąca. Później uzyskany iloczyn odejmuje się od kwoty wynagrodzenia przysługującej pracownikowi za normalnie przepracowany miesiąc.
Jeśli chodzi o urlop, warto wiedzieć, że każdy pracownik może skorzystać z 20 lub 26 dni urlopu wypoczynkowego w ciągu roku. Dotyczy to także pracowników, którzy zmienili miejsce pracy w ciągu danego roku.
Nieusprawiedliwiona nieobecność w pracy a pensja
Jeśli pracownik nie usprawiedliwił należycie swojej absencji w pracy, w takiej sytuacji traci on wynagrodzenie za każdą godzinę, której nie przepracował w czasie nieusprawiedliwionej nieobecności. Wówczas kwotę przysługującego w normalnych okolicznościach wynagrodzenia dzieli się przez liczbę godzin do przepracowania w ciągu miesiąca. Po uzyskaniu stawki godzinowej mnoży się ją przez liczbę godzin nieobecności pracownika, a następnie wynik odejmuje się od kwoty wynagrodzenia. Pracownik otrzymuje więc pensję w wysokości kwoty należnej za faktycznie przepracowane godziny.
- https://www.gofin.pl/prawo-pracy/17,2,95,178510,zatrudnienie-w-trakcie-miesiaca-a-stala-pensja.html (dostęp z dnia 22.06.2021 r.)
- https://kadry.infor.pl/kadry/wynagrodzenia/rozliczanie_wynagrodzen/635415,Obliczanie-wynagrodzenia-za-czesc-miesiaca.html (dostęp z dnia 29.06.2021 r.)
