Wejście Polski do Unii Europejskiej otworzyło nowe możliwości dla polskich przedsiębiorców. Dotyczą one m.in. czynnego udziału w wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów. Jeśli sprzedajesz swoje towary osobom i firmom zagranicznym, powinieneś znać zasady rozliczania podatku VAT w takich sytuacjach. Ponadto warto również mieć świadomość, że wspomniane zasady różnią się w zależności od charakteru odbiorcy danego towaru czy usługi (osoba prywatna-przedsiębiorstwo), faktu dostarczania towaru za pośrednictwem magazynu lub bezpośrednio, a także od tego, czy przedsiębiorca w polskim systemie podatkowym jest traktowany jako czynny podatnik VAT lub nie. Warto zatem dowiedzieć się, jak kwestie te są rozwiązywane w każdym takim przypadku.
Sprzedaż towarów zagranicznym osobom fizycznym przez czynnych podatników VAT
W przeważającej liczbie wypadków sprzedaż wysyłkowa towarów z Polski klientom indywidualnym z zagranicy odbywa się bez pośrednictwa magazynu znajdującego się na terenie kraju odbiorcy. W zakresie rozliczania VAT zwykle przyjmuje się ogólną zasadę mówiącą o konieczności opodatkowania przesłanego towaru w kraju docelowym, czyli tam, gdzie dojdzie do jego ostatecznej, szeroko rozumianej konsumpcji. Polskie i unijne prawo przewidują jednak pewne udogodnienia dla małych i średnich przedsiębiorców, którzy w danym roku w zagranicznej sprzedaży wysyłkowej nie przekroczą określonych limitów wartości towarów. A zatem zarejestrowani w Polsce czynni podatnicy VAT, którzy wysyłają towar na rzecz osób nieprowadzących za granicą własnej działalności gospodarczej i nie przekroczą wspomnianych limitów sprzedaży, nie muszą rejestrować się w kraju pochodzenia swoich klientów jako podatnicy VAT, opłacając stawki tego podatku obowiązujące w Polsce.
Niekiedy jednak bardziej przedsiębiorcom bardziej opłaca się zarejestrować w charakterze podatników VAT w kraju docelowym sprzedaży towarów. (Jest to z reguły związane z niższymi stawkami VAT w tym kraju). Mogą oni skorzystać z tego rozwiązania, pod warunkiem jednak, że dystrybuowane przez nich towary nie zaliczają się do wyrobów akcyzowych, nowych środków transportu, produktów do montowania lub instalacji, a także używanych towarów, antyków i dzieł sztuki (obowiązują tutaj przepisy VAT-marża). W wypadku sprzedawania wyszczególnionych towarów stosuje się przy naliczaniu stawek podatku VAT przepisy o WDT. W większości wypadków limit wartości sprzedanych towarów został ustalony na 100 tys. euro, niekiedy państwa obniżają go jednak do poziomu 35 tys. euro.
Dokumentacja sprzedaży VAT
Aby prawidłowo udokumentować dokonanie sprzedaży VAT dla klientów z zagranicy, trzeba zarejestrować dokonanie sprzedaży na kasie fiskalnej poprzez wystawienie paragonu. Można również wystawić na rzecz klienta fakturę VAT, zgodnie ze schematem obowiązującym w Polsce lub w kraju, gdzie podatnik został zarejestrowany z uwagi na prowadzenie tam sprzedaży wysyłkowej. Należy także zaopatrzyć się we wszelkie dokumenty potwierdzające odbiór towaru przez klienta (mogą to być np. powiadomienia od kuriera lub poczty). Jest to szczególnie istotne w przypadku podatników VAT zarejestrowanych w innych krajach Unii Europejskiej.
Sprzedaż towarów zagranicznym osobom fizycznym za pośrednictwem magazynu
Jeśli sprzedaż towarów za granicę odbywa się przy wykorzystaniu znajdujących się w danym kraju magazynów, wówczas przyjmuje się, że ma miejsce przemieszczenie towarów pomiędzy krajami unijnymi. W tej sytuacji do transakcji stosuje się odpowiednie przepisy WDT, pozwalające na całkowite zwolnienie z podatku VAT. Później jednak ma miejsce normalna sprzedaż danego towaru w kraju, gdzie został on przewieziony. Dlatego też, żeby prowadzić taką sprzedaż, należy najpierw zarejestrować się w danym kraju jako czynny podatnik VAT. W praktyce oznacza to konieczność opłacania VAT w tym kraju, zgodnie z obowiązującymi w nim stawkami.
Sprzedaż towarów dla zagranicznych osób fizycznych przez nievatowców
Podmioty gospodarcze zwolnione w Polsce z konieczności opłacania VAT, mają również możliwość sprzedawania swoich towarów za granicą, w innych krajach członkowskich Unii Europejskiej. Taką sprzedaż traktuje się jak normalną sprzedaż wysyłkową prowadzoną na terenie kraju, gdzie znajduje się główna siedziba firmy (np. Polski). W takim wypadku sprzedaż nie może być traktowana jako transakcja, do której znajdują zastosowanie zasady WDT. Zagraniczną sprzedaż – podobnie jak każdą krajową – należy udokumentować w uproszczonych rejestrach sprzedaży, do których prowadzenia zobligowano wszystkich przedsiębiorców, zwolnionych przedmiotowo z opłacania podatku VAT. Nievatowców nie dotyczy również obowiązek zarejestrowania się do VAT-UE. Wystarczy, że przy sprzedaży wystawią oni zwykłą fakturę, wskazując w miejscu stawki VAT informację o zwolnieniu z opodatkowania wraz z wyszczególnieniem podstawy zwolnienia. Co istotne, sprzedaż towarów za granicę wlicza się także do limitu wartości sprzedaży uprawniającego do korzystania ze zwolnienia podmiotowego.
