Zasadniczo przedsiębiorcy przysługuje prawo do tego, aby wycofać składniki majątku trwałego przynależącego do firmy i przeznaczyć je na cele prywatne. Trzeba mieć jednak świadomość, że całe przedsięwzięcie rodzi określone skutki na gruncie podatku dochodowego oraz VAT. Co więcej, wspomniane zdarzenie winno zostać rzetelnie udokumentowane w odpowiednim miejscu. Warto przeanalizować wszystkie zasady dotyczące wycofywania środków trwałych na cele prywatne, aby w razie zajścia takiej potrzeby wiedzieć, jak postąpić w określonej sytuacji. Tym bardziej, że w niektórych okolicznościach powstaje zobowiązanie podatkowe, które trzeba dopełnić w określonym terminie, stosując się do pewnych obowiązujących reguł.
Wycofanie środka trwałego a VAT
W sytuacji, gdy w prowadzonej działalności gospodarczej wykorzystywane są środki trwałe, które dodatkowo podlegają ewidencji, przedsiębiorca w określonych sytuacjach ma możliwość wycofania ich i przeznaczenia na cele prywatne. Rodzaj danego środka właściwie nie ma żadnego znaczenia. Może to być na przykład nieruchomość budowlana lub gruntowa, samochód albo maszyny i urządzenia należące do firmy. Tak czy inaczej, z czynnością tą nie wiąże się powstanie żadnego przychodu, a mimo to wymaga się jej odpowiedniego udokumentowania.
Co więcej, w określonych sytuacjach powstaje również zobowiązanie podatkowe, które należy spełnić, opłacając podatek od towarów i usług w określonej wysokości. Jakie to są sytuacje? Przede wszystkim dotyczy to takich okoliczności, gdy w chwili nabycia danego środka przedsiębiorca mógł skorzystać z możliwości pełnego lub choćby częściowego odliczenia majątku. Za podstawę opodatkowania w takiej sytuacji uznaje się wartość rynkową danego składnika majątkowego z dnia, kiedy doszło do jego przekazania. Z kolei gdy w chwili nabycia danego środka trwałego podatnik nie miał realnej możliwości skorzystania z prawa do odliczenia od tego środka VAT, sama czynność nieodpłatnego przekazania majątku na cele prywatne nie będzie wiązała się z żadnymi dodatkowymi obciążeniami fiskalnymi.
Wycofanie środka trwałego a korekta VAT
Czasem przy wycofywaniu środka trwałego na cele prywatne pojawia się konieczność skorygowania VAT odliczonego przy nabyciu. Dotyczy to oczywiście jedynie ściśle określonych sytuacji. Jeśli wycofanie odnosiło się do nieruchomości bądź prawa do użytkowania wieczystego gruntów przekazanych maksymalnie 10 lat wcześniej, w takim przypadku trzeba będzie opłacić podatek VAT według naliczonej stawki. Z kolei jeśli wartość danego środka trwałego w chwili nabycia przekraczała stawkę 15 tys. zł, aby uwolnić się od ewentualnych zobowiązań podatkowych, od nabycia tego środka musi minąć co najmniej 5 lat. W przypadku środków trwałych o niższej wartości w zupełności wystarczy czas jednego roku od momentu oddania do użytkowania, aby zostać zwolnionym z konieczności opłacenia podatku od towarów i usług.
Nieco inne zasady obowiązują przy przekazywaniu samochodów służbowych na cele prywatne. W takim przypadku od chwili nabycia pojazdu na cele firmowe musi minąć przynajmniej 60 miesięcy w przypadku aut o wartości powyżej 15 tys. zł oraz 12 miesięcy w przypadku tańszych aut. Datą graniczną, od której liczy się wspomniany czas, jest moment nabycia, importu lub oddania do użytkowania danego pojazdu.
Czasem zdarza się, że przy nabywaniu samochodów na cele firmowe, przedsiębiorca nie ma prawa do odliczenia VAT. W tych okolicznościach nie ma zatem konieczności naliczania VAT ani jego opłacania.
Wycofanie środka trwałego na cele prywatne a PIT
Przy przekazaniu środka trwałego na cele prywatne nie trzeba liczyć się z żadnymi konsekwencjami na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych. Dzieje się tak z uwagi na fakt, iż przeniesienie ze środków firmowych do kategorii środków prywatnych nie stanowi w prawnym rozumieniu tego słowa zbycia składników majątkowych. Dana osoba nadal pozostaje właścicielem określonego dobra, nie ma zatem konieczności opłacania podatku PIT od tej czynności. Jeśli jednak przedsiębiorca przed upływem 6 lat od momentu dokonania przekazania decyduje się na sprzedaż środka wycofanego ze sprzedaży, wówczas można mówić o powstaniu przychodu oraz konieczności opłacenia stosownego podatku. Termin 6 lat liczy się od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym doszło do przekazania firmowego środka trwałego na cele prywatne.
Niepełna amortyzacja w momencie wycofania
Czasem zdarza się, że wycofywany środek trwały w momencie przekazania nie był jeszcze w pełni zamortyzowany. Trzeba wówczas w miesiącu wycofania dokonać ostatni odpis. W przypadku sprzedaży środka trwałego nieumorzona część amortyzacji wchodzi w zakres kosztów uzyskania przychodów.
Dokumentowanie wycofania środka trwałego
Przy dokonywaniu przekazania trzeba wykreślić przedmiot wycofania z ewidencji środków trwałych oraz przygotować protokół likwidacji, dokument LT, a także dokument będący podstawą do wykazania VAT w rejestrze sprzedaży VAT. Zaleca się także sporządzenie protokołu przekazania z wszystkimi niezbędnymi danymi.
Źródła:
- https://www.biznes.gov.pl/pl/firma/podatki-i-ksiegowosc/chce-prowadzic-ksiegowosc/wycofanie-srodka-trwalego-na-cele-prywatne (dostęp z dnia 15.06.2021 r.)
- https://mikroporady.pl/porady/jak-wycofac-z-firmy-srodki-trwale (dostęp z dnia 23.06.2021 r.)
