Osoby ubezpieczone w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych w razie zajścia takiej potrzeby mają możliwość pobierania z tej instytucji zasiłków chorobowych za okres absencji w pracy spowodowanej zwolnieniem lekarskim. Podmiotem zobowiązanym do wypłacania pracownikowi wynagrodzenia chorobowego przez pierwsze 33 dni zwolnienia jest pracodawca, w późniejszym okresie zobowiązanie do wypłacania stosownego zasiłku spada już na ZUS. Trzeba mieć świadomość, że oba świadczenia nie podlegają składkowaniu. Mimo wszystko stanowią one jednak podstawę do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Stosowne kwoty tego podatku wylicza się, odliczając uprzednio otrzymane ulgi podatkowe oraz koszty uzyskania przychodu. Stąd też deklaracje rozliczeniowe ubezpieczonych pobierających zasiłki chorobowe muszą uwzględniać te świadczenia.
Zobowiązania podatkowe
Wynagrodzenia chorobowe zalicza się do elementów przychodu uzyskiwanego ze stosunku pracy. Stąd też należy obligatoryjnie opłacać od niego podatek PIT w odpowiedniej wysokości. Podobnie w prawie podatkowym traktuje się także zasiłki chorobowe, które także są opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych (w księgach podatkowych wpisuje się je jako przychody pochodzące z innych źródeł). Zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych oblicza się od wysokości uzyskanych przez podatnika w danym miesiącu dochodów, a także zasiłków pieniężnych wypłacanych przez ZUS ze środków pochodzących z opłacanego systematycznie ubezpieczenia społecznego. W tym przypadku za podstawę opodatkowania uznaje się przychód zsumowany ze wszystkimi wypłaconymi zasiłkami pieniężnymi. Kwotę tę pomniejsza się o koszty uzyskania przychodu w danym miesiącu, a także zapłacone przez podatnika w tym czasie składki na ubezpieczenia chorobowe, emerytalne i rentowe.
Pracownicy, którzy składają deklaracje PIT-37, powinni uwzględnić obowiązkowo w tych dokumentach wypłacone na ich rzecz zasiłki chorobowe. Uzyskane w ten sposób sumy dokłada się do przychodów pozyskiwanych z wynagrodzenia za pracę zarobkową. Istnieje możliwość pomniejszenia przychodów o przysługujące danej osobie na gruncie obowiązującego prawa ulgi podatkowe oraz koszty uzyskania przychodów.
Przedsiębiorca a rozliczanie zasiłku chorobowego
Osoby prowadzące działalność gospodarczą są zobowiązane do comiesięcznego opłacania składek zarówno na ubezpieczenia społeczne, jak i zdrowotne. Co do zasady, ubezpieczenia chorobowe nie są obligatoryjne, jednak wielu przedsiębiorców decyduje się na ich opłacanie. Dzięki nim można bowiem dana osoba zyskuje prawo do pobierania zasiłków chorobowych w czasie, gdy na skutek choroby lub doznanego urazu powypadkowego przebywa ona na zwolnieniu lekarskim. Trzeba mieć jednak świadomość, że w przypadku przedsiębiorcy opłacany przez niego zasiłek chorobowy z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej nie jest traktowany tak jak w sytuacji pracownika jako przychód z działalności. W tym wypadku organy podatkowe uznają wypłacone zasiłki chorobowe za przychód z innych źródeł. Wszelkie kwestie z tym związane reguluje ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych. Pieniądze pochodzące z tego tytułu są opodatkowane podatkiem PIT na zasadach ogólnych, zgodnie z dwustopniową skalą podatkową. Dla przedsiębiorcy oznacza to konieczność wyszczególnienia uzyskanych w ten sposób pieniędzy w odpowiedniej kwocie w deklaracji rocznej, gdzie powinny one zostać wpisane jako źródła innych przychodów. ZUS, który wypłaca zasiłek na rzecz osoby prowadzącej własną działalność gospodarczą, traktowany jest w tej sytuacji jako płatnik. To oznacza konieczność pobierania przez niego zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT).
W przypadku przedsiębiorcy zasiłek chorobowy jest świadczeniem wypłacanym za pośrednictwem płatnika. Dotyczy go także opodatkowanie na zasadach ogólnych zgodnie z obowiązującą aktualnie skalą podatkową. W tej sytuacji od przedsiębiorcy oczekuje się rozliczenia uzyskanych w ten sposób dochodów na drukach PIT-37. Jedyny wyjątek stanowi tutaj fakt osiągania przez przedsiębiorcę innych przychodów uzyskiwanych z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej, które były opodatkowane w ten sam sposób. W tym przypadku zasiłek chorobowy rozlicza się na druku PIT-36.
Zasiłek chorobowy a podatkowa księga przychodów i rozchodów
Brak zaliczania zasiłków chorobowych do przychodów związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą oznacza, że w tym przypadku nie ma konieczności ujmowania ich w KPiR jako przychody związane z funkcjonowaniem firmy. Trzeba mieć świadomość, że przedsiębiorca podlega dobrowolnej składce na ubezpieczenia chorobowe. Jeśli opłaca je nieprzerwanie przez przynajmniej 90 dni, może liczyć na wypłatę świadczenia przez ZUS.
Należy tutaj zadbać o terminowość opłacania składek oraz jej ciągłość. Tylko spełnienie tych warunków daje bowiem podstawę do wypłacenia zasiłku chorobowego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Przedsiębiorca musi rozliczyć te świadczenia w rocznym zeznaniu podatkowym, w pozycji „inne źródła”.
Autor: Łukasz Stachurski
Źródła:
1. https://mapapit.pl/zasilki-chorobowe-a-prawo-podatkowe_1639.html (dostęp z dnia 27.07.2020 r.)
2. https://www.zus.pl/swiadczenia/zasilki/zasilek-chorobowy/z-ubezpieczenia-chorobowego (dostęp z dnia 17.07.2020 r.)
3. https://www.zus.pl/swiadczenia/zasilki/zasilek-chorobowy/z-ubezpieczenia-chorobowego/prawo-do-zasilku-i-okres-przyslugiwania (dostęp z dnia 20.07.2020 r.)
4. https://www.zus.pl/wzory-formularzy/zasilki/zasilek-chorobowy (dostęp z dnia 28.07.2020 r.)
