Ustawą z dnia 28 kwietnia 2022 roku o zasadach realizacji zadań finansowych ze środków europejskich wprowadzone zostały zmiany między innymi w ustawie o PPK i o PIP.
Większość tych zmian wchodzą w życie po upływie 14 dni od dnia ich ogłoszenia, czyli 4 czerwca 2022 r.
Zmiany te dotyczyły między innymi:
– Przystąpienia do PPK osób w wieku powyżej 55 roku życia. Celem tej zmiany jest doprecyzowanie, że zawarcie umowy o prowadzenie PPK dla osoby, która ukończyła 55 lat, ale nie ukończyła 70 lat, następuje zawsze na wniosek tej osoby. Dotychczasowe brzmienie art. 15 ust. 3 ustawy o PPK wprowadzało niepewność, na jakich zasadach należy zapisywać do PPK osoby w wieku 55+.
– Możliwości zawierania umowy PPK w imieniu i na rzecz osoby zatrudnionej w wieku do 55 lat.
– Dokonywania pierwszych wpłat do PPK. Celem tej zmiany jest uproszczenie obsługi PPK przez podmioty zatrudniające – poprzez ujednolicenie terminów dokonywania pierwszych i kolejnych wpłat do PPK. Obecnie terminy te różnią się. Zmiana ta ma na celu umożliwienie podmiotom zatrudniającym dokonywania pierwszych wpłat do PPK począwszy od dnia, w którym zostały naliczone i pobrane – nawet w tym samym miesiącu, w którym została zawarta umowa o prowadzenie PPK. Na takich zasadach obecnie dopuszczalne jest dokonywanie kolejnych wpłat do PPK. Brak jest uzasadnienia dla stosowania innych zasad dla dokonywania pierwszych i kolejnych wpłat do PPK.
Tego samego dnia, czyli 4 czerwca powyższa ustawa wprowadziła także zmiany do ustawy z dnia 13 kwietnia 2001 roku o Państwowej Inspekcji Pracy. W tym przypadku umożliwiono Państwowej Inspekcji Pracy na mocy zmienionych przepisów ściganie wykroczeń dotyczących przestrzegania przez podmioty zatrudniające zakazu nakłaniania osób zatrudnionych do rezygnacji z oszczędzania z PPK. Dodatkowo Państwowej Inspekcji Pracy przyznano kompetencje do przeprowadzania kontroli podmiotów zatrudniających nie będących pracodawcami w zakresie wykonywania obowiązków wynikających z przepisów ustawy o PPK.
Natomiast niektóre ze wspomnianych zmian, wymagające dłuższego czasu na implementację, wejdą w życie dopiero po 6 miesiącach od dnia ogłoszenia, czyli 21 listopada 2022 r. , czyli:
– uregulowanie korekt nienależnie dokonanych wpłat do PPK ,
– uregulowanie wpłaty powitalnej lub dopłat rocznych od państwa.
Warto także zwrócić uwagę, że niektóre zmiany przepisów wprowadzono z mocą obowiązywania od 1 lipca 2019 r.
-zmiana terminu na zaewidencjonowanie wpłaty powitalnej oraz wskazanie, że niezaewidencjonowane wpłaty powitalne podlegają zwrotowi,
-umożliwienie zaewidencjonowania dopłaty rocznej na rachunku PPK w kolejnych latach,
-zwrot niezaewidencjonowanej dopłaty rocznej.
Zwrot nienależnie dokonanych wpłat do PPK, wpłaty powitalnej lub dopłat rocznych.
Ustawa o PPK w chwili obecnej nie przewiduje możliwości wycofania nienależnych wpłat do PPK oraz wpłaty powitalnej jak i dopłat rocznych w sytuacji gdyby okazały się one bezpodstawne.
Z przypadkiem takim mamy do czynienia w momencie gdy np. umowa o prowadzeniu PPK zawarta została w imieniu oraz na rzecz osoby nieuprawnionej lub w przypadku gdy wpłata do PPK została dokonana w zawyżonej wysokości bądź po złożeniu przez uczestnika PPK deklaracji rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK.
Zwrócić uwagę należy na fakt, iż wpłaty dokonywane na PPK oraz wpłata powitalne lub dopłaty roczne, które okażą się nienależne w całości lub części, będą podlegały zwrotowi na rzecz finansującego daną wpłatę, wpłatę powitalną lub dopłatę roczną.
Tak więc w związku z powyższym instytucja finansowa po uzyskaniu informacji o wpłatach nienależnych odkupi lub umorzy te jednostki (jednostki uczestnictwa ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego lub jednostki rozrachunkowe funduszu emerytalnego) w zakresie, w jakim wpłaty dokonywane do PPK, wpłata powitalna lub dopłaty roczne okazały się nienależne, bez konieczności złożenia żądania ich odkupienia/umorzenia przez tę osobę.
Dopłata roczna na rachunku uczestnictwa PPK – możliwość ewidencjonowania w kolejnych latach.
Artykuł 34 ust. 2 ustawy o PPK mówi o tym, że w terminie do ostatniego dnia lutego każdego roku PFR przekazuje ministrowi właściwemu do spraw pracy informację o liczbie uczestników PPK, którzy to nabyli prawo do dopłaty za rok poprzedni. Warto tutaj zaznaczyć, że nowela do powyższego przepisu wprowadza zastrzeżenie w nowym ust. 5, które to dotyczy przypadku gdy uczestnik PPK, pomimo nabycia prawa do dopłaty rocznej za dany rok, nie zostanie uwzględniony w wyżej wymienionej informacji. W przypadku takim (pod warunkiem, że prawo do tej dopłaty nie ulegnie przedawnieniu) dopłata roczna za ten rok będzie ewidencjonowana na rachunek PPK tego uczestnika PPK w roku następnym albo w kolejnych latach. Oczywiście na wniosek złożony przez uczestnika PPK, PFR, instytucję finansową lub podmiot zatrudniający.
Zwrot środków pochodzących z wpłaty powitalnej i dopłat rocznych – pośrednictwo PFR.
W chwili obecnej zgodnie z art. 80 ust. 2 oraz art. 105 ust. 1 ustawy o PPK instytucje finansowe (dokonując zwrotu środków) przekazują środki z wpłaty powitalnej i dopłat rocznych bezpośrednio do ministerstwa właściwego ds. pracy.
Zmienione to zostanie w ten sposób, iż zwracane środki będą najpierw trafiały do PFR, który następnie zbiorczo będzie je przekazywał do resortu pracy. Oczywiście dopiero po zakończonym procesie ich przyznawania.
Rozpoczęcie wypłat środków zgromadzonych przez uczestnika PPK
Instytucja finansowa będzie niezwłocznie informowała podmiot zatrudniający oraz PFR o rozpoczęciu wypłaty środków zgromadzonych na rachunku PPK uczestnika PPK, w razie osiągnięcia przez niego 60. roku życia, w tym także w formie świadczenia małżeńskiego. Natomiast PFR za pomocą systemu teleinformatycznego ewidencji PPK będzie niezwłocznie informował inne instytucje finansowe o rozpoczęciu wypłaty środków zgromadzonych na rachunku PPK uczestnika PPK, dla którego instytucje te prowadzą rachunki PPK.
Dodatkowo instytucje o których mowa wyżej nie później niż w terminie do 2 dni roboczych od dnia otrzymania od PFR informacji o rozpoczęciu wypłaty środków przez uczestnika PPK będą informowały o tym podmioty zatrudniające, z którymi zwarły umowy o zarządzanie PPK. Oczywiście zaznaczyć warto, iż instytucja finansowa będzie mogła nie przekazywać informacji, o której mowa w art. 97 ust.2 ustawy o PPK, jeżeli przekaże ją już wcześniej.
Dodać należy, że po otrzymaniu tej informacji podmiot zatrudniający nie będzie obliczał, pobierał ani dokonywał wpłat do instytucji finansowej oraz nie będą przekazywane dopłaty roczne ani wpłaty powitalne zgodnie z nowym brzmieniem ust. 3 w art. 97 ustawy o PPK.
Przed zmianami ustawa o PPK nie zwierała mechanizmu pozwalającego podmiotowi zatrudniającemu na uzyskanie informacji o rozpoczęciu wypłat środków zgromadzonych przez uczestnika PPK.
Źródła:
1. https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/pracownicze-plany-kapitalowe-18781862 (dostęp z dnia 18.10.2022).
2. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20220001079 (dostęp z dnia 18.10.2022).
3. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20190001251 (dostęp z dnia 19.10.2022).
4. art 31 oraz art. 32 ustawy o PPK: https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/pracownicze-plany-kapitalowe-18781862 (dostęp z dnia 19.10.2022)
5. https://www.mojeppk.pl/aktualnosci/zmiany-w-ustawie-o-PPK.html (dostęp z dnia 20.10.2022).
6. https://www.zus.pl/o-zus/o-nas/programy-transformacji-cyfrowej-zus/zmiany-od-2022-r./materialy-informacyjne (dostęp z dnia 20.10.22).
7. https://kadry.infor.pl/kadry/ubezpieczenia/pracownicze-plany-kapitalowe/5509381,Nowelizacja-ustawy-o-PPK-kiedy-wplaty-do-PPK-sa-nienalezne-i-jak-powinny-byc-zwracane.html (dostęp z dnia 17.10.2022).
8. https://www.prawo.pl/kadry/zmiany-w-ustawie-o-ppk-pracowniczych-planach-kapitalowych,515191.html (17.10.2022).
9. https://www.mojeppk.pl/pliki/repozytorium-plikow/materialy-do-pobrania/pdf/2022.05.23-_-tabela_-nowelizacja-przepis-w-PPK-mn–1-.pdf (dostęp z dnia 21.10.2022).
